Tuy nhiên, hiện nay, nhiều nhà văn hóa thôn vẫn chưa được các địa phương khai thác hết công năng để trở thành nơi xây dựng các phong trào văn hóa ở ngoại thành Hà Nội.

Nhiều mô hình mẫu

Giữa tháng 7 vừa qua, Nhà văn hóa kiểu mẫu thôn khu dân cư Thăng Long tại xã Hải Bối (huyện Đông Anh) đã ra mắt trong sự phấn khởi của nhân dân địa phương. Ông Nguyễn Hữu Thoại, Trưởng thôn khu dân cư Thăng Long cho hay, nhà văn hóa được đầu tư 9 tỷ đồng, có diện tích 1.700m2, bao gồm khu thể thao, sân tập với đủ trang thiết bị, hội trường có 150 chỗ ngồi, khuôn viên cây xanh, ghế đá và thư viện với hơn 300 đầu sách…

Giống như ở huyện Đông Anh, hoạt động xây dựng, tôn tạo nhà văn hóa thôn gắn với phong trào xây dựng nông thôn mới được thực hiện bài bản tại huyện Sóc Sơn.

Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin huyện Sóc Sơn Tống Giang Phúc cho biết, nhiều xã nông thôn mới của huyện đã hoàn thiện nhà văn hóa thôn bằng nguồn ngân sách và xã hội hóa. Trong đó, nổi bật là xã Phú Minh có 4 nhà văn hóa thôn; xã Phú Cường có Trung tâm Văn hóa - Thể thao xã, 4 nhà văn hóa thôn; xã Mai Đình có 15 nhà văn hóa thôn; xã Quang Tiến có 7 nhà văn hóa thôn.

Chia sẻ thêm niềm vui từ việc đầu tư, xây dựng nhà văn hóa, Bí thư Chi bộ thôn Ấp Cút (xã Mai Đình, huyện Sóc Sơn) Nguyễn Văn Vũ bày tỏ, từ khi có nhà văn hóa, đời sống văn hóa, tinh thần của người dân được nâng cao. Vào buổi chiều hằng ngày, sân vui chơi của nhà văn hóa trở thành nơi vui chơi, rèn luyện thể chất của người dân. Buổi tối, các câu lạc bộ thường xuyên đến nhà văn hóa để tập văn nghệ, tình làng nghĩa xóm vì thế thêm gắn bó.

Theo Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, trong thời gian qua, thành phố Hà Nội đã dành nguồn lực lớn đầu tư xây dựng mới, tu sửa, cải tạo các thiết chế văn hóa. Tính đến tháng 7-2024, thành phố có 2.339 nhà văn hóa thôn, đạt tỷ lệ 99,3% thôn, tổ dân phố ở khu vực ngoại thành có nhà văn hóa.

Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Trần Thị Vân Anh đánh giá, các nhà văn hóa thôn cơ bản bảo đảm chất lượng về hạ tầng, môi trường với các khu phụ trợ như: Hội trường, tủ sách cộng đồng, khu thể thao, sân chơi..., đáp ứng đời sống tinh thần, sinh hoạt của người dân địa phương.

Cần nâng cấp chất lượng hoạt động

Mặc dù được quan tâm đầu tư, song theo Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, đến nay vẫn còn thiếu 34 nhà văn hóa thôn tại các huyện: Ba Vì, Chương Mỹ, Sóc Sơn, Phúc Thọ, Thanh Oai, Thường Tín...

Đáng nói, ngoài một số địa phương chưa có nhà văn hóa, theo tìm hiểu của phóng viên Báo Hànộimới, hiện vẫn còn không ít nhà văn hóa thôn chưa đạt chuẩn do các công trình xây dựng đã lâu, diện tích nhỏ hẹp hoặc xuống cấp. Đặc biệt, việc khai thác, sử dụng nhà văn hóa thôn chưa hiệu quả, bởi không ít nơi, nhà văn hóa chỉ dành cho hội họp là chính, ít các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao, giải trí...

Trước những khó khăn, vướng mắc của các địa phương trong xây dựng, duy trì hoạt động nhà văn hóa thôn hiệu quả, Phó Chủ tịch UBND huyện Đông Anh Nguyễn Thị Tám chia sẻ kinh nghiệm các mô hình hiệu quả. Theo đó các địa phương cần phân công cụ thể các thành viên Ban Chủ nhiệm, các chi hội, đoàn thể của thôn duy trì công tác vệ sinh, bảo đảm nhà văn hóa thôn luôn sáng - xanh - sạch - đẹp, hoạt động hiệu quả, phục vụ tối đa nhu cầu sinh hoạt văn hóa, thể thao của người dân. Bên cạnh đó, các địa phương cần thúc đẩy mạnh mẽ phong trào văn hóa đọc trong cộng đồng nhất là giới trẻ.

Để hoạt động của các nhà văn hóa thôn đạt hiệu quả, thực chất, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Trần Thị Vân Anh đề nghị, các địa phương phải rà soát lại việc thành lập Ban Chủ nhiệm nhà văn hóa thôn; kiểm tra các thiết chế đã được đầu tư như: Hệ thống bàn ghế, âm thanh, loa đài, sân khấu, tủ sách... để có đánh giá tổng thể nhằm bảo quản và sử dụng đúng mục đích.

Theo bà Trần Thị Vân Anh, điểm mấu chốt là các địa phương cần đổi mới nội dung, phương thức và tổ chức phong phú, đa dạng các loại hình hoạt động tại nhà văn hóa. Trong đó, cần chú trọng xây dựng các câu lạc bộ văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, vui chơi, giải trí gắn với nhu cầu của nhân dân; tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao quần chúng để thu hút đông đảo người dân tham gia sinh hoạt...