Theo đó, thông qua hoạt động của “ngành công nghiệp không khói” này sẽ tạo động lực đáng kể giúp cộng đồng các dân tộc phát triển kinh tế, xã hội, nhanh chóng góp phần rút ngắn khoảng cách đời sống giữa vùng nông thôn và thành thị.

“Cú hích” phát triển

Mới đây, vào cuối tháng 10/2024, buôn Tơng Jú (xã Ea Kao, TP. Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk) đã ra mắt điểm đến du lịch cộng đồng phục vụ du khách tham quan và trải nghiệm. Chị Mý Riam, thành viên của điểm du lịch này chia sẻ: Buôn Tơng Jú  có lợi thế về phong cảnh tự nhiên thơ mộng với vườn cây cà phê, hoa trái đủ loại; nhiều ngành nghề truyền thống vẫn còn được gìn giữ như: dệt thổ cẩm, nấu rượu cần, diễn tấu cồng chiêng, nhạc cụ truyền thống kết hợp với hát múa dân gian…

Đây là những sản phẩm du lịch đặc thù được du khách yêu thích, chọn lựa khi đến Buôn Ma Thuột. Trước đây, cũng như hiện nay, mỗi thành viên ở đây được phân công đảm nhiệm mỗi công việc cụ thể. Người thì trồng rau, nuôi heo, dê, gà và nấu rượu cần; người thì thực hành, giới thiệu văn hóa thổ cẩm, trình diễn văn hóa, văn nghệ nhằm phục vụ du khách ghé thăm. Nhờ vậy không những tạo sinh kế cho hơn 40 hộ thành viên có thêm thu nhập, ổn định cuộc sống mà còn góp phần kích cầu cho hàng chục gia đình trong buôn tham gia vào chuỗi hoạt động du lịch tại đây. 

Ông Võ Tiến Dũng, Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin TP. Buôn Ma Thuột đánh giá: So với buôn du lịch cộng đồng Akô Dhông (phường Tân Lợi) thì buôn Tơng Jú - ngoài sản phẩm du lịch cùng hệ, còn có thế mạnh kết nối rộng lớn từ nhiều ngành nghề khác nhau trong không gian (qũy đất) vốn dồi dào và đa dạng. Từ nhà dài, bến nước, vườn cây, ao hồ tự nhiên hiện có, điểm du lịch cộng đồng này sở hữu tiềm năng phát triển mạnh mẽ thông qua sự tham gia đóng góp vật chất và tinh thần của cộng đồng. Qua đó tạo ra nhiều sản phẩm gắn với sinh kế cho mỗi thành viên/hộ gia đình tham gia nâng cao thu nhập, phát triển kinh tế một cách hiệu quả.

Theo ông Dũng, từ những điểm du lịch cộng đồng trên địa bàn TP. Buôn Ma Thuột như: Buôn Akô Dhông, Tơng Jú... cho thấy, du lịch cộng đồng là sự lựa chọn phù hợp, không những giúp người dân cải thiện đời sống, mà còn góp phần gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa của mình một cách hiệu quả và bền vững.

Tiếp tục nhân rộng

Bà Nguyễn Thụy Phương Hiếu, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đánh giá: Thực tế cho thấy còn rất nhiều buôn làng có tiềm năng để phát triển du lịch cộng đồng. Ở đó cảnh quan, môi trường còn hoang sơ; vốn văn hóa truyền thống (nhà dài, bến nước, nghi lễ và lễ hội gắn với diễn xướng cồng chiêng, nhạc cụ dân tộc, hát múa dân gian, tri thức bản địa, sinh hoạt làng nghề…) còn được bảo tồn, gìn giữ. Nhờ vậy, chủ trương tiếp tục nhân rộng mô hình du lịch này là hướng đi đúng đắn và hoàn toàn khả thi.

Đến nay, ngoài các điểm du lịch cộng đồng kể trên đã ra mắt và đi vào hoạt động, còn có một số buôn làng trên địa bàn tỉnh đã dần hình thành những điểm đến khá quen thuộc nhờ sự kết nối, mở rộng từ các tour/tuyến đã có từ trước đó của các doanh nghiệp làm du lịch ở Đắk Lắk. Chẳng hạn như buôn Tuôr (xã Hòa Phú, TP. Buôn Ma Thuột), buôn Trí B (xã Krông Na, huyện Buôn Đôn), buôn Ya (xã Hòa Sơn, huyện Krông Bông) hay buôn Jun (thị trấn Liên Sơn, huyện Lắk)... Người dân tộc thiểu số tại chỗ đã được hưởng lợi từ hoạt động du lịch mang lại thông qua các đơn vị lữ hành đưa khách đến đây tìm hiểu, khám phá đời sống sinh hoạt của cư dân bản địa.

Những nơi khác như buôn M’Liêng (xã Đắk Liêng, huyện Lắk), buôn Kli A (phường Đạt Hiếu, thị xã Buôn Hồ), buôn Đắk Tuôr (xã Cư Pui, huyện Krông Bông), buôn M’Oa (xã Cư Huê, huyện Ea Kar…) cũng có tiềm năng, lợi thế để làm du lịch cộng đồng nhờ bản sắc văn hóa truyền thống được gìn giữ, bảo tồn. Những địa điểm này cũng đã được chính quyền địa phương đưa vào kế hoạch/chương trình phát triển du lịch từ nay đến năm 2030 với sự hình thành ngày càng rõ nét của một số trung tâm du lịch được quy hoạch cấp tỉnh, đóng vai trò thúc đẩy mạnh mẽ như: Hồ Lắk, Hồ Ea Kar - Đồi Chư Cúc, Khu Bảo tồn thiên nhiên Ea Sô và Khu căn cứ cách mạng Đắk Tuôr - Krông Bông.

Theo nhận định của Ban Chỉ đạo Phát triển du lịch Đắk Lắk, những trung tâm du lịch trên sẽ đóng vai trò hạt nhân, tạo “cú hích” cho các buôn làng xung quanh kết nối, hợp tác để hiện thực hóa chính sách phát triển du lịch cộng đồng trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số trong những năm tới.