Văn hóa

Cỡ chữ
A A
Từ viết tắt Đọc bài viết
× Đọc bài viết Tạm dừng Đọc tiếp Dừng đọc Đang tải...
Vui lòng chờ giây lát
× Bài viết không có file audio
Tương phản

Quảng Bình: Trao truyền kỹ năng thực hành, trình diễn Nghệ thuật Bài Chòi

11/04/2025 | 12:01

Ngày 11/4, Bảo tàng Tổng hợp Quảng Bình đã tổ chức lớp tập huấn Trao truyền kỹ năng thực hành, trình diễn Nghệ thuật Bài chòi cho 50 học viên đến từ các câu lạc bộ Bài chòi trong toàn tỉnh Quảng Bình.

Bà Trang Thị Hồng Thúy, Phó Giám đốc Bảo tàng Tổng hợp tỉnh Quảng Bình chia sẻ: Lớp trao truyền kỹ năng, thực hành, trình diễn Nghệ thuật Bài Chòi được tổ chức nhằm góp phần gìn giữ và phát huy giá trị của nghệ thuật trình diễn dân gian tại địa phương, góp phần nâng cao nhận thức của các chủ thể văn hóa trong việc giữ gìn, trao truyền và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống.

Quảng Bình: Trao truyền kỹ năng thực hành, trình diễn Nghệ thuật Bài chòi - Ảnh 1.

Khai mạc lớp tập huấn Trao truyền kỹ năng thực hành, trình diễn Nghệ thuật Bài chòi

Tại lớp tập huấn này, các nghệ nhân, hạt nhân văn nghệ của các CLB có cơ hội giao lưu, trao đổi kinh nghiệm góp phần gìn giữ các giá trị văn hóa dân gian của địa phương. Đồng thời tạo điều kiện cho thế hệ trẻ được tiếp thu, kế thừa các giá trị tiêu biểu của di sản văn hóa phi vật thể Bài Chòi trên quê hương Quảng Bình.

Ngày 07/12/2017, di sản Nghệ thuật Bài Chòi Trung bộ Việt Nam (gồm có 9 tỉnh: Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa và Đà Nẵng) là một loại hình nghệ thuật đa dạng, kết hợp âm nhạc, thơ ca, diễn xuất, hội họa và văn học. Bài chòi có hai hình thức chính: "Chơi Bài chòi" và "Trình diễn Bài chòi".

"Chúng tôi mong muốn sau lớp tập huấn này, các học viên sẽ trang bị cho mình những kĩ năng cơ bản trong nghệ thuật trình diễn, làm phong phú kiến thức và kỹ năng liên quan đến việc thực hành nghệ thuật Bài Chòi, tạo mối liên kết giữa các cá nhân, các nhóm người và các câu lạc bộ thực hành di sản… để từ đó giữ gìn và xây dựng môi trường sống, môi trường văn hóa lành mạnh, góp phần ngăn chặn và giảm thiểu các biến đổi môi trường gây ảnh hưởng xấu đến đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội ở địa phương mình…", bà Trang Thị Hồng Thuý khẳng định.

Quảng Bình: Trao truyền kỹ năng thực hành, trình diễn Nghệ thuật Bài chòi - Ảnh 3.

Hội Bài chòi là nơi hội tụ các CLB Bài Chòi tại tỉnh Quảng Bình hàng năm với mục đích giao lưu, học hỏi và trình diễn cho công chúng các địa phương xem.

Nghệ thuật Bài Chòi Trung bộ Việt Nam là một hình thức sinh hoạt văn hóa và giải trí trong cộng đồng làng xã. Các thành tố văn hóa nghệ thuật: thơ ca, âm nhạc, hội họa, ngôn ngữ, tập tục… trong Nghệ thuật Bài Chòi được chuyển tải một cách giản dị, tự nhiên, tạo sức hấp dẫn với công chúng, trở thành môi trường thực hành và sáng tạo nghệ thuật, đồng thời cũng là nơi bảo tồn vốn văn nghệ dân gian, phong cách trình diễn và các giá trị văn hóa vùng miền… trở thành sinh hoạt văn hóa thiết yếu và phổ biến khắp miền Trung.

Tại tỉnh Quảng Bình, Bài Chòi được bắt nguồn từ đánh "Bài Tới", thường được tổ chức trong dịp Tết Nguyên đán, các lễ hội mùa xuân hàng năm ở trước sân đình, sân chợ, nơi có khoảng không gian rộng, bằng phẳng, thuận tiện cho việc dựng chòi và để đông đảo Nhân dân trong làng, khách qua lại tham gia.

Quảng Bình: Trao truyền kỹ năng thực hành, trình diễn Nghệ thuật Bài chòi - Ảnh 4.

Người dân và du khách tham gia chơi Bài Chòi.

Để tổ chức hội chơi Bài Chòi, Nhân dân thường làm Chòi bằng gỗ hoặc tre, cao chừng mét rưỡi, có thang để người chơi lên xuống, được dựng lên từ những ngày trước Tết Nguyên đán. Chòi được lợp bằng mái lá hoặc cỏ tranh, có sàn lót ván hoặc sạp tre nhằm che mưa, nắng, có rèm che các phía và được trang trí cờ hoa, câu đối, lồng đèn... 11 Chòi được bố trí theo hình vuông hoặc hình chữ nhật, xung quanh 10 chòi cho người chơi, giữa là Chòi cái (người chỉ huy anh Hiệu) và bộ phận nhạc công (có phường nhạc kèn, trống, sáo, nhị...), người phục vụ (có thể che rạp). Bài Chòi ở Quảng Bình mang đậm nét truyền thống văn hóa, cố kết cộng đồng làng xã, không phân biệt giàu- nghèo, trên- dưới, ai ai cũng có thể tham gia. Chính điều này tạo nên sự khác biệt so với hội Bài Chòi ở các tỉnh Nam Trung bộ vốn nặng về sân khấu hóa và trình diễn.

Ngày nay, tại nhiều nơi như Thanh Thủy, Kiến Giang, Mai Thủy (Lệ Thủy), Tân Ninh, Võ Ninh, Quán Hàu (Quảng Ninh), Đức Ninh, Lộc Ninh, Nam Lý, Phú Hải (Đồng Hới) và Hưng Trạch, Đức Trạch (Bố Trạch)..., Bài Chòi được duy trì và tổ chức tương đối liên tục, thu hút đông đảo các tầng lớp nhân dân ở các làng quê tham gia và trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu trong các dịp Tết và lễ hội ở địa phương.

Vĩnh Quý

Bộ văn hóa, thể thao và du lịch
×