Chương trình do Bảo tàng Văn hóa các dân tộc Việt Nam phối hợp với UBND xã Bằng Hành triển khai trong năm 2025, hướng tới mục tiêu xây dựng mô hình bảo tồn và lan tỏa nghệ thuật dân gian truyền thống của nhóm người Tày Ngạn. Với sự tham gia của các cán bộ văn hóa, nghệ nhân và gần 50 học viên trẻ tại địa phương, hoạt động đã trở thành điểm nhấn nổi bật trong nỗ lực phục hồi và phát triển đời sống văn hóa cộng đồng.

Trong khuôn khổ mô hình, nhiều nội dung quan trọng đã được tổ chức bài bản và hiệu quả. Nổi bật nhất là lớp truyền dạy các làn điệu dân ca, dân vũ đặc trưng của người Tày Ngạn, do các nghệ nhân am hiểu văn hóa bản địa đảm nhiệm. Thông qua những buổi tập luyện đều đặn, các học viên được tiếp cận, thực hành và nắm vững các điệu múa truyền thống, các bài hát then, lượn, phong slư… vốn gắn liền với đời sống tinh thần của cộng đồng. Đây được xem là cách thức truyền nghề trực tiếp, gần gũi và hiệu quả nhất, góp phần tạo nên lớp kế cận có khả năng tiếp nối và lan tỏa di sản.

Song song với hoạt động truyền dạy, chương trình còn chú trọng xây dựng và củng cố đội ngũ hạt nhân văn nghệ tại cơ sở – lực lượng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sinh hoạt văn hóa thường xuyên, tổ chức biểu diễn, tham gia các sự kiện lễ hội tại địa phương. Việc hình thành đội ngũ này tạo nền tảng bền vững để nghệ thuật múa hát dân gian Tày Ngạn tiếp tục hiện diện trong đời sống cộng đồng.

Một điểm nhấn khác của chương trình là quá trình ghi hình, chụp ảnh tư liệu và dựng phim nhằm lưu giữ các giá trị văn hóa truyền thống. Các sản phẩm tư liệu này không chỉ phục vụ công tác bảo tồn mà còn được kỳ vọng trở thành nguồn tư liệu quý cho các thế hệ mai sau, cũng như phục vụ hoạt động quảng bá văn hóa – du lịch của địa phương.

Phát biểu tại lễ bế mạc, ông Đỗ Minh Đức, Trưởng phòng Nghiên cứu – Sưu tầm, đại diện Bảo tàng Văn hóa các dân tộc Việt Nam, đánh giá cao sự nỗ lực của địa phương trong suốt quá trình triển khai. Ông nhấn mạnh rằng mô hình tại xã Bằng Hành là "minh chứng sống động cho thấy nghệ thuật dân gian có thể được nuôi dưỡng và phát triển ngay trong cộng đồng; không chỉ là bảo tồn, mà là đánh thức và tiếp lửa cho niềm tự hào của người Tày Ngạn nơi đây". Theo ông Đức, sự tham gia tích cực của thế hệ trẻ chính là tín hiệu đáng mừng, bởi đây là lực lượng có khả năng duy trì sự trường tồn của di sản trong xã hội hiện đại.

Đại diện lãnh đạo địa phương, UBND xã Bằng Hành cũng bày tỏ quyết tâm tiếp tục duy trì, nhân rộng mô hình trong thời gian tới. Lãnh đạo xã khẳng định: "Những điệu múa dân gian, những làn điệu dân ca truyền thống là tài sản vô giá của cộng đồng. Chúng tôi cam kết tạo điều kiện để hoạt động truyền dạy được duy trì thường xuyên, trở thành động lực để bà con vừa phát triển văn hóa, vừa thúc đẩy kinh tế bền vững theo đúng tinh thần của Chương trình mục tiêu quốc gia."

Nghệ nhân Lục Thị Thành, người trực tiếp tham gia hướng dẫn lớp học, chia sẻ niềm xúc động khi văn hóa dân gian của dân tộc mình được quan tâm gìn giữ. Với bà, việc đứng lớp không chỉ là trách nhiệm mà còn là niềm tự hào: "Tôi mong rằng các em nhỏ sẽ tiếp tục nuôi dưỡng tình yêu văn hóa dân tộc, để những giá trị cổ truyền này luôn sống trong cộng đồng, không bao giờ phai nhạt." Bà tin tưởng rằng sức lan tỏa của chương trình sẽ tạo nền tảng vững chắc để các loại hình nghệ thuật dân gian Tày Ngạn tiếp tục được gìn giữ và phát huy, trở thành niềm tự hào của người dân địa phương.

Sự thành công của mô hình tại xã Bằng Hành là minh chứng cho hiệu quả mà Chương trình mục tiêu quốc gia mang lại đối với công tác bảo tồn văn hóa các dân tộc thiểu số. Không chỉ góp phần bảo vệ, phục hồi các giá trị văn hóa truyền thống, chương trình còn nâng cao đời sống tinh thần cho người dân, thúc đẩy tinh thần đoàn kết, gắn bó cộng đồng và tạo động lực phát triển kinh tế – xã hội bền vững.

Với những kết quả đạt được, mô hình bảo tồn và phát huy nghệ thuật múa, hát dân gian của người Tày Ngạn tại xã Bằng Hành được kỳ vọng sẽ tiếp tục nhân rộng ra nhiều địa phương khác, trở thành điểm sáng trong nỗ lực gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc trong bối cảnh hội nhập và phát triển./.