Những lễ hội được công nhận gồm: Lễ hội đua thuyền trên sông Gianh (huyện Tuyên Hóa và thị xã Ba Đồn), Lễ hội chùa Kim Phong – núi Thần Đinh (xã Trường Xuân, huyện Quảng Ninh) và Lễ hội khai hạ làng Tượng Sơn (phường Quảng Long, thị xã Ba Đồn).

Đây không chỉ là niềm vinh dự lớn lao đối với người dân địa phương mà còn là sự khẳng định giá trị to lớn của các di sản văn hóa phi vật thể trong việc nuôi dưỡng tinh thần dân tộc và phát triển du lịch bền vững trong tương lai.

Lễ hội đua thuyền trên sông Gianh

Lễ hội đua thuyền trên sông Gianh là một trong những lễ hội truyền thống tiêu biểu, gắn liền với đời sống cư dân hai bờ sông thuộc huyện Tuyên Hóa và thị xã Ba Đồn của tỉnh Quảng Bình (cũ). Diễn ra vào dịp Tết Nguyên đán hàng năm, lễ hội là dịp để cộng đồng cầu cho một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt và thể hiện tinh thần thượng võ, đoàn kết của người dân. Những chiếc thuyền nan lướt nhanh trên dòng nước chảy xiết là hình ảnh biểu trưng cho ý chí và sự gan dạ của người miền Trung, cũng như khát vọng chinh phục thiên nhiên và vươn tới những tầm cao mới.

Việc công nhận lễ hội này là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đã tạo động lực để địa phương bảo tồn, phát huy giá trị truyền thống, đồng thời nâng tầm sự kiện thành điểm nhấn du lịch văn hóa – thể thao hấp dẫn, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước.

Lễ hội chùa Kim Phong – Núi Thần Đinh

Chùa Kim Phong và núi Thần Đinh từ lâu đã là địa danh linh thiêng, gắn bó với đời sống tâm linh của người dân huyện Quảng Ninh (cũ) và cả tỉnh Quảng Trị (mới). Lễ hội tổ chức vào đầu xuân, thu hút hàng vạn lượt du khách và phật tử đến chiêm bái, cầu an, hành hương. Ngoài yếu tố tâm linh, lễ hội còn gắn với không gian văn hóa rừng núi đặc sắc, là nơi giao hòa giữa thiên nhiên – con người – tín ngưỡng.

Được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, lễ hội chùa Kim Phong không chỉ được tôn vinh về mặt giá trị văn hóa và tinh thần mà còn góp phần bảo tồn cảnh quan sinh thái núi Thần Đinh – một phần quan trọng trong quy hoạch du lịch sinh thái, văn hóa của Quảng Trị (mới).

Lễ hội khai hạ làng Tượng Sơn

Lễ hội khai hạ làng Tượng Sơn (phường Quảng Long, thị xã Ba Đồn) mang đậm sắc thái văn hóa dân gian vùng Bắc Quảng Bình (cũ). Đây là lễ hội mở đầu mùa vụ mới, thể hiện tín ngưỡng thờ Thần Nông, tổ tiên và mong cầu một năm bình an, no đủ. Với những nghi lễ truyền thống, diễn xướng dân gian và phần hội sôi nổi, lễ hội là dịp để cộng đồng làng kết nối, tái hiện sinh hoạt văn hóa cổ truyền, giữ gìn hồn cốt quê hương.

Việc đưa lễ hội khai hạ làng Tượng Sơn vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia là minh chứng cho nỗ lực không ngừng của người dân và chính quyền địa phương trong công tác bảo tồn di sản, truyền dạy cho thế hệ trẻ tình yêu quê hương, lòng tự hào dân tộc qua những hình thức sinh hoạt văn hóa đặc sắc.

Ba lễ hội được công nhận lần này tạo thành mạng lưới phong phú về loại hình, không gian và giá trị của vùng đất Quảng Trị (mới). Đây là nền tảng quan trọng để tỉnh tiếp tục xây dựng chiến lược phát triển văn hóa gắn với du lịch bền vững. Vinh danh các lễ hội truyền thống không chỉ là sự công nhận về mặt pháp lý, mà còn là cam kết của Nhà nước trong việc gìn giữ, tôn vinh giá trị di sản, khuyến khích cộng đồng tham gia vào quá trình bảo vệ và phát huy bản sắc văn hóa Việt Nam.