Công đoàn Việt Nam qua các kỳ Đại hội
22/09/2018 | 07:00Kể từ ngày thành lập (28/7/1929) đến nay, Công đoàn Việt Nam đã trải qua 11 kỳ Đại hội. Mỗi kỳ Đại hội là một mốc lịch sử quan trọng, khẳng định vị trí, vai trò to lớn của giai cấp công nhân và công đoàn Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
I/ Đại hội Thành lập Tổng công hội đỏ Bắc Kỳ (1929).
Diễn ra ngày 28/7/1929 tại số nhà số 15 Hàng Nón (Hà Nội). Đại hội đã thành lập Tổng Công hội đỏ Bắc Kỳ (nay là Công đoàn Việt Nam) do đồng chí Nguyễn Đức Cảnh-Ủy viên BCH TW lâm thời Đông dương cộng sản Đảng chủ trì. Đại hội đã bầu BCH TW lâm thời Tổng Công hội đỏ, do đ/c Nguyễn Đức Cảnh đứng đầu. Đại hội đã thông qua Chính cương, Điều lệ; đồng thời quyết định ra Báo Lao động và Tạp chí Công hội đỏ.
II. Các kỳ đại hội của Công đoàn Việt Nam.
1. Đại hội Công đoàn Việt Nam lần thứ I. Đại hội diễn ra từ ngày 01/01 đến ngày 15/01/1950 tại xã Cao Vân, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên với sự có mặt của trên 200 đại biểu đại diện cho khoảng 350.000 công nhân, viên chức lao động cả nước. Các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quân đội, Mặt trận Dân tộc thống nhất đã đến dự. Đại hội Công đoàn toàn quốc lần thứ nhất tiến hành nhằm kiểm điểm, tổng kết kinh nghiệm đấu tranh cách mạng của giai cấp công nhân và Công đoàn Việt Nam từ khi hình thành (nhất là từ sau Cách mạng tháng Tám 1945) đến thời điểm Đại hội; đồng thời đề ra những nhiệm vụ của công đoàn đối với đường lối kháng chiến kiến quốc. Mục tiêu của Đại hội là: “Động viên công nhân viên chức cả nước, nhất là công nhân ngành quân giới sản xuất nhiều vũ khí, khí tài phục vụ cho kháng chiến chống thực dân Pháp đến thắng lợi...”. Đại hội đã bầu đồng chí Tôn Đức Thắng – người thành lập và lãnh đạo Công hội Ba Son (1921) làm Chủ tịch danh dự Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam. Đại hội bầu ra BCH Tổng Liên đoàn lao động VN khoá I gồm 21 ủy viên chính thức và 4 ủy viên dự khuyết. Đ/c Hoàng Quốc Việt được bầu làm Chủ tịch, đ/c Trần Danh Tuyên được bầu làm Tổng Thư ký.
2. Đại hội Công đoàn Việt Nam lần thứ II
Đại hội diễn ra từ ngày 23/2 đến ngày 27/2/1961, tại Thủ đô Hà Nội, với sự có mặt của 752 đại biểu đại diện cho CNVCLĐ cả nước. Đại hội vinh dự được đón Chủ tịch Hồ Chí Minh đến dự và phát biểu ý kiến. Đại hội quyết định đổi tên Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam thành Tổng Công đoàn Việt Nam. Đại hội bầu BCH Tổng Công đoàn Việt Nam khoá II gồm 55 ủy viên chính thức, 10 ủy viên dự khuyết. Đồng chí Hoàng Quốc Việt được bầu làm Chủ tịch và đồng chí Trần Danh Tuyên được bầu làm Tổng Thư ký. Mục tiêu của Đại hội là: “Động viên cán bộ, công nhân, viên chức thi đua lao động sản xuất, xây dựng CNXH ở miền Bắc, với tinh thần “Mỗi người làm việc bằng hai vì miền Nam ruột thịt” góp phần đấu tranh thống nhất nước nhà...”.
3. Đại hội Công đoàn Việt Nam lần thứ III
Đại hội diễn ra từ ngày 11/2 đến ngày 14/2/1974, tại Hội trường Ba Đình, Hà Nội với sự có mặt của 600 đại biểu đại diện cho CNVCLĐ cả nước. Đại hội đã đón 25 đoàn khách đại diện cho giai cấp công nhân và Công đoàn quốc tế và đoàn đại biểu Liên hiệp Công đoàn Giải phóng miền Nam Việt Nam. Các đồng chí Lê Duẩn, Bí thư thứ nhất BCH Trung ương Đảng; Tôn Đức Thắng, Chủ tịch nước; Phạm Văn Đồng, Thủ tướng Chính phủ đã đến dự Đại hội. Đại hội bầu BCH Tổng Công đoàn Việt Nam khoá III gồm 71 ủy viên. Đ/c Tôn Đức Thắng, Chủ tịch nước VNDCCH được bầu làm Chủ tịch danh dự; Đ/c Hoàng Quốc Việt được bầu làm Chủ tịch; Đ/c Nguyễn Đức Thuận được bầu làm Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký. Mục tiêu của Đại hội là: “Động viên sức người, sức của chi viện cho chiến trường, tất cả để giải phóng miền Nam thống nhất đất nước...”.
4. Đại hội Công đoàn Việt Nam lần thứ IV
Đại hội diễn ra từ ngày 8/5 đến ngày 11/5/1978, tại Hội trường Ba Đình, Hà Nội với sự có mặt của 962 đại biểu đại diện cho hơn 3 triệu đoàn viên công đoàn, CNVCLĐ cả nước. Đại hội đón 36 đoàn đại biểu quốc tế, đại diện cho tổ chức Công đoàn thế giới. Các đ/c Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội... đã tới dự Đại hội. Đại hội bầu ra BCH Tổng Công đoàn Việt Nam khóa IV, gồm 155 ủy viên. Đ/c Nguyễn Văn Linh, Ủy viên Bộ Chính trị BCH TW Đảng (sau này là Tổng Bí thư BCH Trung ương Đảng) được bầu làm Chủ tịch; Đồng chí Nguyễn Đức Thuận được bầu làm Phó chủ tịch kiêm Tổng Thư ký. Mục tiêu của Đại hội là: “Động viên giai cấp công nhân và người lao động thi đua lao động, sản xuất, phát triển kinh tế, đẩy mạnh công nghiệp hoá trong cả nước”.
V. Đại hội Công đoàn Việt Nam lần thứ V
Đại hội diễn ra từ ngày 1611 đến ngày 18/11/1983 tại Hội trường Ba Đình, Hà Nội với sự có mặt của 949 đại biểu. Dự Đại hội có các đồng chí: Lê Duẩn, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng; Trường Chinh, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Hội đồng Nhà nước; Phạm Văn Đồng, Uỷ viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng. Đại hội Công đoàn Việt Nam lần thứ V nhất trí lấy ngày 28/7/1929 (ngày thành lập Tổng Công hội Đỏ Bắc Kỳ) làm ngày thành lập Công đoàn Việt Nam. Đại hội bầu ra BCH Tổng Công đoàn Việt Nam khoá V, gồm 155 ủy viên. Đ/c Nguyễn Đức Thuận được bầu làm Chủ tịch; Đ/c Phạm Thế Duyệt được bầu làm Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký. (Tháng 2/1987 đồng chí Phạm Thế Duyệt được bầu làm Chủ tịch, Đc/ Dương Xuân An được bầu làm Tổng Thư ký). Mục tiêu của Đại hội là: “Động viên công nhân lao động thực hiện 3 chương trình lớn của Đảng. Phát triển nông nghiệp và công nghiệp thực phẩm, hàng tiêu dùng, hàng xuất khẩu...”.
6. Đại hội Công đoàn Việt Nam lần thứ VI
Đại hội diễn ra từ ngày 17/10 đến ngày 20/10/1988, tại Hội trường Ba Đình, Hà Nội với sự có mặt của 834 đại biểu đại diện cho hơn 3 triệu CNVCLĐ cả nước. Tới dự Đại hội có Đ/c Nguyễn Văn Linh, Tổng Bí thư BCH TW Đảng và các đồng chí Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ... Đây là Đại hội đầu tiên thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, đồng thời cũng đặt ra cơ sở lý luận cho việc đổi mới tổ chức của giai cấp công nhân và Công đoàn Việt Nam. Đại hội đã đổi tên Tổng Công đoàn Việt Nam thành Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Đại hội bầu BCH khóa VI, nhiệm kỳ 1988 - 1993 gồm 155 ủy viên. Đ/c Nguyễn Văn Tư được bầu làm Chủ tịch, Đ/c Cù Thị Hậu được bầu Phó Chủ tịch thường trực và đồng chí Dương Xuân An là Phó Chủ tịch... Đại hội đặt ra mục tiêu: “Thực hiện đường lối đổi mới của Đảng vì việc làm, đời sống, dân chủ và công bằng xã hội ...”.
7. Đại hội Công đoàn Việt Nam lần thứ VII
Đại hội diễn ra từ ngày 9/11 đến ngày 12/11/1993 tại Hội trường Ba Đình, Hà Nội với sự có mặt của hơn 600 đại biểu đại diện cho CNVCLĐ cả nước. Đồng chí Tổng Bí thư Đỗ Mười; các đồng chí Nguyễn Văn Linh, Phạm Văn Đồng, Võ Chí Công - cố vấn BCH Trung ương Đảng đã tới dự Đại hội. Đại hội bầu ra BCH khoá VII, nhiệm kỳ 1993 - 1998 gồm 125 ủy viên. Đ/c Nguyễn Văn Tư được bầu lại làm Chủ tịch, các đồng chí Cù Thị Hậu, Hoàng Minh Chúc, Nguyễn An Lương, Hoàng Thị Khánh được bầu làm Phó Chủ tịch. Mục tiêu của Đại hội: “Đổi mới tổ chức và hoạt động công đoàn, góp phần xây dựng và bảo vệ tổ quốc, chăm lo và bảo vệ lợi ích của công nhân lao động...”.
8. Đại hội Công đoàn Việt Nam lần thứ VIII
Đại hội diễn ra từ ngày 03/11đến ngày 6/11/1998, tại Cung Văn hoá Lao động Hữu nghị Việt – Xô, Hà Nội với sự có mặt của 897 đại biểu đại diện cho CNVCLĐ cả nước. Tới dự Đại hội có các đồng chí: Lê Khả Phiêu, Tổng Bí thư BCH TW Đảng; Chủ tịch nước Trần Đức Lương, Thủ tướng Chính phủ Phan Văn Khải, Chủ tịch Quốc hội Nông Đức Mạnh và nhiều đại biểu đại diện các đoàn thể quần chúng. Đại hội đã bầu BCH Tổng LĐLĐ Việt Nam khoá VIII gồm 145 ủy viên. Đ/c Cù Thị Hậu được bầu làm Chủ tịch, các đ/c: Nguyễn An Lương, Đặng Ngọc Chiến, Đỗ Đức Ngọ, Nguyễn Đình Thắng được bầu làm Phó Chủ tịch.... Mục tiêu của Đại hội: “Đổi mới tổ chức hoạt động công đoàn, góp phần xây dựng và bảo vệ tổ quốc, chăm lo và bảo vệ lợi ích của công nhân lao động... vì mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh” theo con đường xã hội chủ nghĩa...”.
9. Đại hội Công đoàn Việt Nam lần thứ IX.
Đại hội diễn ra từ ngày 10/10 đến ngày 13/10/2003, tại Cung Văn hoá Lao động Hữu nghị Việt - Xô, Hà Nội với dự có mặt của 900 đại biểu đại diện cho CNVCLĐ cả nước. Tham dự Đại hội có Đ/c Nông Đức Mạnh, Tổng Bí thư BCH Trung ương Đảng, các đ/c nguyên là Cố vấn BCH Trung ương Đảng, các đ/c lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể khác, cùng 31 đoàn đại biểu Công đoàn quốc tế và Công đoàn các nước, đại diện đoàn ngoại giao, tổ chức quốc tế ...Đại hội đã bầu BCH Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam khoá IX gồm 150 ủy viên. Đồng chí Cù Thị Hậu được bầu làm Chủ tịch, các đồng chí Đặng Ngọc Tùng, Nguyễn Hoà Bình, Nguyễn Đình Thắng, Đỗ Đức Ngọ, Đặng Ngọc Chiến được bầu làm Phó Chủ tịch. Tháng 12/2006, đồng chí Đặng Ngọc Tùng được bầu làm Chủ tịch. Tháng 9/2007, các đ/c: Hoàng Ngọc Thanh, Mai Đức Chính, Nguyễn Thị Thu Hồng, Nguyễn Văn Ngàng được bầu làm Phó Chủ tịch. Đại hội đã đề ra khẩu hiệu hành động “Xây dựng giai cấp công nhân và tổ chức công đoàn Việt Nam vững mạnh, chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của CNVCLĐ; góp phần tăng cường đại đoàn kết dân tộc, thực hiện thắng lợi sự nghiệp CNH-HĐH đất nước, xây dựng, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa...”.
10. Đại hội Công đoàn Việt Nam lần thứ X.
Đại hội diễn ra từ ngày 02/11 đến ngày 05/11/2008 tại Cung Văn hoá Lao động Hữu nghị Việt - Xô, Hà Nội với sự có mặt của 985 đại biểu đại diện cho CNVCLĐ cả nước. Tham dự Đại hội có đồng chí Nông Đức Mạnh, Tổng Bí thư BCH TW Đảng Cộng sản Việt Nam và các đ/c lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng 20 đoàn đại biểu Công đoàn quốc tế và Công đoàn các nước, đại diện đoàn ngoại giao, tổ chức quốc tế có quan hệ với Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam. Tại Đại hội, đ/c Nông Đức Mạnh, Tổng Bí thư BCH Trung ương Đảng trao tặng bức trướng của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam: “Công đoàn Việt Nam đổi mới, sáng tạo; bảo vệ quyền lợi hợp pháp của đoàn viên, CNVCLĐ; vì sự phát triển ổn định, bền vững của đất nước”.
Đại hội đã xác định mục tiêu “Tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của công đoàn các cấp; hướng về cơ sở, lấy cơ sở làm địa bàn hoạt động chủ yếu, lấy đoàn viên, CNVCLĐ làm đối tượng vận động; chuyển mạnh hoạt động công đoàn vào việc tổ chức thực hiện chức năng đại diện, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, CNVCLĐ; xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ; góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế-xã hội của đất nước”. Đại hội đã bầu BCH Tổng LĐLĐ Việt Nam khoá X gồm 160 đồng chí. Đồng chí Đặng Ngọc Tùng được bầu làm Chủ tịch. Các đồng chí: Nguyễn Hòa Bình, Hoàng Ngọc Thanh, Mai Đức Chính, Nguyễn Thị Thu Hồng, Nguyễn Văn Ngàng được bầu làm Phó Chủ tịch.
11. Đại hội Công đoàn Việt Nam lần thứ XI.
Đại hội đã diễn ra từ ngày 27/7 đến ngày 30/7/2013, tại Cung Văn hoá Lao động Hữu nghị Việt - Xô (Hà Nội). Tham dự Đại hội có 944 đại biểu thay mặt cho hàng triệu CNLĐ cả nước. Các đồng chí Nguyễn Phú Trọng-Tổng Bí thư BCH Trung ương Đảng; đồng chí Trương Tấn Sang-Chủ tịch nước; đồng chí Nguyễn Tấn Dũng,Thủ tướng Chính phủ; đồng chí Nguyễn Sinh Hùng, Chủ tịch Quốc hội và các đồng chí nguyên là lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước; Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam… đă về dự Đại hội.
Đại hội đã nghe đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, thay mặt lănh đạo Đảng, Nhà nước, phát biểu chỉ đạo Đại hội, nhấn mạnh: “Thời gian tới, hoạt động của tổ chức Công đoàn phải thực sự hướng về cơ sở, giải đáp trúng những vấn đề thực tiễn đặt ra về đời sống, việc làm của CNVCLĐ; thực sự chăm lo, đại diện bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, CNVCLĐ. Tổng Bí thư đề nghị tổ chức Công đoàn cần nắm vững, quán triệt thật sâu sắc những quan điểm, tư tưởng chỉ đạo của Đảng, làm tốt hơn nữa nhiệm vụ xây dựng giai cấp công nhân xứng đáng là lực lượng nòng cốt đi đầu trong sự nghiệp đổi mới, CNH, HĐH đất nước...”. Đại hội đã đề ra mục tiêu, phương hướng tổng quát của tổ chức CĐVN nhiệm kỳ 2013-2018, đó là: “Tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động công đoàn theo hướng vì đoàn viên và người lao động, vì sự phát triển bền vững của đất nước; tập trung hướng về cơ sở, thực hiện tốt chức năng chăm lo đời sống, đại diện, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, người lao động; tham gia có hiệu quả vào công tác quản lý nhà nước, quản lý kinh tế - xã hội; nâng cao chất lương công tác tuyên truyền, vận động, giáo dục và tổ chức thi đua yêu nước trong đoàn viên và người lao động; đẩy mạnh phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở, chăm lo đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công đoàn, xây dựng tổ chức công đoàn vững mạnh, góp phần xây dựng giai cấp công nhân ngày càng lớn mạnh, xứng đáng là lực lượng ṇòng cốt, đi đầu trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN”. Đại hội nhất trí số lượng BCH Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam khoá XI là 175 đ/c và đã bầu tại đại hội 172 đ/c. BCH Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam khóa XI đã tiến hành họp Hội nghị lần thứ nhất và bầu đồng chí Đặng Ngọc Tùng giữ chức Chủ tịch và bầu 5 đồng chí: Mai Đức Chính, Nguyễn Thị Thu Hồng, Nguyễn Văn Ngàng, Trần Văn Lý, Trần Thanh Hải giữ chức Phó Chủ tịch.
12. Đại hội Công đoàn Việt Nam lần thứ XII.
Đại hội XII Công đoàn Việt Nam dự kiến sẽ tổ chức vào tháng cuối 9 năm 2018 tại Thủ đô Hà Nội. Tham dự Đại hội sẽ có khoảng 950 đại biểu thay mặt cho hơn 10 triệu đoàn viên công đoàn, người lao động của cả nước. Phương châm của Đại hội XII là: “Đổi mới, dân chủ, đoàn kết, trách nhiệm”. Đại hội XII Công đoàn Việt Nam không chỉ quyết định mục tiêu, phương hướng cho cả nhiệm kỳ 2018-2023, mà còn bàn bạc, thảo luận, thống nhất các khâu “đột phá” của tổ chức công đoàn trong thời gian tới, đó là: “Đại diện bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho người lao động; Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công đoàn bản lĩnh, chuyên nghiệp, trách nhiệm, sáng tạo, để vận dụng, tổ chức thực hiện thành công những nhiệm vụ lớn của tổ chức công đoàn cũng như mong muốn của người lao động trong tình hình mới;khi mà Việt Nam sẽ tham gia Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP)”./.
Ths. Nguyễn Hữu Giới
Nguyên Chủ tịch Công đoàn Bộ VHTTDL