Có dáng hình đất nước trong thơ
15/08/2025 | 12:50Từ những vần thơ sinh ra giữa khói lửa chiến trận, sánh bước cùng hành quân với biết bao thế hệ người lính, đến những bản anh hùng ca giữa thời bình… tất cả cùng hiện diện trên một sân khấu giàu tính biểu tượng, hòa cùng giai điệu thăng hoa.
Những câu thơ thẫm đấm tinh thần cách mạng ấy được cất lên như tái hiện dáng hình đất nước suốt tám thập kỷ anh hùng. Đó là những xúc cảm đặc biệt có tại đêm thơ Những câu thơ viết nên hình đất nước diễn ra tối 14/8 tại Hà Nội.

Trình diễn tổ khúc thơ “Hình của Đảng lồng trong hình của Nước”
Những câu thơ viết nên hình đất nước đúng nghĩa là một bản hùng ca bằng ngôn ngữ thơ, kể lại dặm dài lịch sử của dân tộc, đồng thời tôn vinh Đảng, Nhà nước, Bác Hồ và những người lính đã nguyện sống, chiến đấu và hiến dâng cho Tổ quốc. Ở đó, thơ ca như một dòng chảy bất tận, luôn đồng hành cùng đất nước trong những dấu mốc lịch sử lớn lao.
Chương trình mở đầu bằng tổ khúc thơ Hình của Đảng lồng trong hình của Nước, quy tụ những câu thơ bất hủ của Tố Hữu, Chế Lan Viên, Xuân Diệu, Nguyễn Đình Thi, khắc họa khí thế sục sôi của Cách mạng Tháng Tám và ngày Quốc khánh 2/9. Từ khoảnh khắc đau thương biết mấy: "Bát cơm chan đầy nước mắt/ Bay còn giằng khỏi miệng ta…" (Nguyễn Đình Thi) đến giây phút lịch sử "Luận cương đến Bác Hồ. Và Người đã khóc/ Lệ Bác Hồ rơi trên chữ Lênin" (Chế Lan Viên)… tất cả làm sống lại thời khắc dân tộc giành quyền làm chủ vận mệnh.
Dòng chảy nghệ thuật được tiếp nối với những tác phẩm tiêu biểu của từng chặng đường thơ song hành cùng những trang sử vẻ vang của dân tộc. Đó là thơ ca thời chống Pháp với Đồng chí (Chính Hữu), bức chân dung người lính bình dị, gắn bó keo sơn; Hoan hô chiến sĩ Điện Biên (Tố Hữu), bản anh hùng ca chói lọi của chiến thắng "lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu"…

NSND Văn Chương thể hiện bài thơ “Đồng chí” của nhà thơ Chính Hữu
Đến thời chống Mỹ mở ra một chặng thơ tiếp nối tinh thần cách mạng, kết nối hàng triệu trái tim, trở thành tiếng gọi non sông, thành ý chí chiến đấu và quyết thắng. Đó là Đất Nước (Nguyễn Khoa Điềm), khúc trữ tình - chính luận khẳng định "Đất Nước là máu xương của mình"; là Dáng đứng Việt Nam (Lê Anh Xuân), một tượng đài bất tử của người chiến sĩ Giải phóng quân. Đó còn là Vàm Cỏ Đông (Hoài Vũ), nơi khẳng định tình yêu và ý chí kiên cường của miền Nam thành đồng. Và cũng không thể thiếu Chúng con chiến đấu cho Người sống mãi Việt Nam ơi (Nam Hà), một lời thề sắt son của tuổi trẻ.
Không chỉ dừng lại ở những trang sử hào hùng, Những câu thơ viết nên hình đất nước còn mở ra một hành trình mới của thơ ca viết về người lính sau ngày đất nước hoàn toàn thống nhất năm 1975. Đó là chặng đường xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, làm nghĩa vụ quốc tế cao cả, chiến đấu bảo vệ biên giới phía, giữ gìn biển đảo, biên cương…

Nghệ sĩ Ngọc Thọ thể hiện bài thơ “Hoan hô chiến sĩ Điện Biên” của nhà thơ Tố Hữu
Trong hành trình này, được nuôi dưỡng từ truyền thống văn hóa, lịch sử của cha anh, các nhà thơ trong quân đội vẫn để lại dấu ấn đậm nét với cảm hứng quê hương, đất nước như mạch nguồn không bao giờ cạn, với hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ tươi sáng mãi trong thi ca.
Đó là Gặp lại các em (Nguyễn Đình Chiến), một bi ca về những mất mát, hy sinh của người lính bảo vệ biên giới phía, nhưng cũng chói ngời tinh thần bất khuất, anh hùng; là Khi mùa mưa qua đi (Phạm Sỹ Sáu), tiếng lòng của những người lính Tây Nam khôn nguôi nhớ quê hương, sống chan hòa trong tình cảm của nhân dân; còn là Tổ quốc nhìn từ biển (Nguyễn Việt Chiến), khúc vọng ngân vang, khẳng định trách nhiệm thiêng liêng gìn giữ giang sơn, bảo vệ chủ quyền biển đảo quê hương.

NSND Tạ Tuấn Minh và NSƯT Khuất Quỳnh Hoa thể hiện bài thơ “Đất Nước” của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm
Khép lại đêm thơ là khúc tráng ca Việt Nam trên đường chúng ta đi, giai điệu hào sảng của Huy Du, phổ thơ Xuân Sách, tạo nên âm hưởng khẳng định: trong mỗi nhịp tim người Việt Nam luôn có tiếng vọng non sông, trong mỗi bước đi về tương lai luôn in dấu chân người lính. Đây không chỉ là thơ, đây còn là lời khẳng định mạnh mẽ, lời hứa với thế hệ đi trước và lời tri ân sâu sắc đến những anh hùng đã ngã xuống của dân tộc.
Tại chương trình, các tác phẩm trình diễn bởi NSND Tạ Tuấn Minh, NSND Văn Chương, NSƯT Khuất Quỳnh Hoa, NSND Vương Hà, nghệ sĩ Trương Tuấn Vũ, Thế Anh… đặt trong kết hợp của phối khí âm nhạc, múa vũ đạo và nghệ thuật sân khấu tạo nên một đêm thơ thăng hoa. Nơi những áng thơ đi cùng lịch sử dân tộc được gọi về trong không khí hào hùng của dân tộc hướng tới ngày lễ lớn.
Ngoài ra, chương trình còn có điểm nhấn là các phóng sự, hình ảnh tư liệu đan xen cùng phần giao lưu với các nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm, Vương Trọng, Phạm Sỹ Sáu giúp khán giả hiểu rõ hơn về hành trình sáng tác gắn với những năm tháng cầm súng, cầm bút. Những câu chuyện đằng sau tác phẩm cùng kí ức chiến trường được kể lại từ chính tác giả khiến mỗi tác phẩm thơ vang lên càng thêm lắng đọng.

NSND Hồng Hạnh biểu diễn ca khúc “Màu hoa đỏ” (nhạc Thuận Yến, thơ Nguyễn Đức Mậu)
Với một dòng chảy thi ca được xây dựng công phu, giàu tính nghệ thuật, Ban tổ chức cho biết, đêm thơ Những câu thơ viết nên hình đất nước là sự kiện quan trọng, góp phần tôn vinh thơ ca cách mạng với những tác phẩm mang dấu ấn người lính, đồng thời là dịp tri ân quá khứ, ngợi ca những chiến công hiển hách của Đảng, Nhà nước, Quân đội và Nhân dân ta trong hành trình đấu tranh giành độc lập dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.