I. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VÀ QUAN ĐIỂM CỦA ĐẢNG TA VỀ TÍNH TIÊN PHONG, GƯƠNG MẪU CỦA ĐẢNG VIÊN

Chủ tịch Hồ Chí Minh, Người sáng lập và rèn luyện Đảng Cộng sản Việt Nam luôn quan tâm đến vai trò tiên phong, gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên. Người là tấm gương mẫu mực về đạo đức và nhân cách người đảng viên cộng sản, luôn tiên phong, gương mẫu trong lời nói, việc làm, hành động; những điều đó đã kết tinh thành những giá trị tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, tính tiên phong, gương mẫu của đảng viên là sự "kiên quyết nhất, hăng hái nhất, trong sạch nhất, tận tâm tận lực phụng sự Tổ quốc và nhân dân"(1); "Mọi công việc Đảng đều do đảng viên làm. Mọi nghị quyết Đảng đều do đảng viên chấp hành. Mọi chính sách của Đảng đều do đảng viên mà thấu đến quần chúng. Mọi khẩu hiệu, mọi kế hoạch của Đảng đều do đảng viên cố gắng thực hiện"(2).

Tính tiên phong, gương mẫu của người cán bộ, đảng viên phải được thể hiện ở mọi lúc, mọi nơi, mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Điều đó không thể tự nhiên mà có, mà phải do chính người cán bộ, đảng viên tu dưỡng, rèn luyện hằng ngày, thông qua quá trình phấn đấu không ngừng mới có được. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: "Người đảng viên - dù công tác to hay nhỏ, địa vị cao hay thấp - ở đâu cũng phải làm gương mẫu cho quần chúng... Mà muốn cho quần chúng hăng hái thi hành, thì người đảng viên ắt phải xung phong làm gương mẫu để quần chúng bắt chước, làm theo"(3). Người yêu cầu, cán bộ, đảng viên "phải làm gương mẫu trong lao động sản xuất và trong học tập"(4); "phải xung phong gương mẫu trong mọi công việc, hết lòng hết sức phục vụ nhân dân"(5); "phải gương mẫu, phải thiết thực, miệng nói tay làm để làm gương cho nhân dân"(6). Trong bài nói chuyện tại buổi bế mạc Hội nghị cán bộ của Đảng lần thứ sáu, Người nhắc nhở cán bộ, đảng viên: "Trước mặt quần chúng, không phải ta cứ viết lên trán chữ "cộng sản" mà ta được họ yêu mến... Muốn hướng dẫn nhân dân, mình phải làm mực thước cho người ta bắt chước"(7). Người cho rằng, nếu mỗi cán bộ, đảng viên phấn đấu làm tròn nhiệm vụ của mình, tức là làm đầu tàu trong mọi công việc, thì công việc dù khó làm mấy cũng làm nên, kế hoạch to mấy cũng hoàn thành tốt.

Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, cán bộ, đảng viên phải tiên phong, gương mẫu bởi họ là những người nắm vững chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, vì thế "đảng viên đi trước, làng nước theo sau"(8), dẫn dắt quần chúng, trong phong trào cách mạng. Cán bộ, đảng viên là người dẫn dắt quần chúng, muốn quần chúng làm theo thì bản thân phải là tấm gương, phải "cố gắng làm kiểu mẫu cho quần chúng trong mọi việc"(9). Trong cuộc sống hằng ngày, người cán bộ, đảng viên không những phải có trách nhiệm tự tu dưỡng tốt để trở thành con người có đời tư trong sáng, mà còn phải là tấm gương để nhân dân noi theo làm những điều đúng, điều thiện, chống lại thói hư, tật xấu. Và, Người chính là tấm gương sáng về sự tiên phong, gương mẫu, cả trong mọi suy nghĩ, hành động, lời nói và việc làm từ nhỏ đến lớn, qua đó kết tinh thành những giá trị tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh, trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng ta luôn đề cao vai trò tiên phong, gương mẫu của người đảng viên Đảng Cộng sản. Ngay từ khi thành lập Đảng, Đảng ta đã khẳng định tính chất tiên phong của Đảng và điều này đã được khẳng định trong Điều lệ Đảng: Đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam là chiến sĩ cách mạng trong đội tiên phong của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và dân tộc Việt Nam, suốt đời phấn đấu cho mục đích, lý tưởng của Đảng. Từ đó cho đến nay, Đảng Cộng sản Việt Nam thường xuyên quan tâm, chăm lo giáo dục, rèn luyện, bồi dưỡng, phát huy vai trò, trách nhiệm, tính tiền phong, gương mẫu cho đội ngũ cán bộ, đảng viên. Điều này, đã được thể hiện có hệ thống, thông qua các văn kiện của Đảng, qua các kỳ Đại hội của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Đại hội IV của Đảng, trong Báo cáo về xây dựng Đảng, Đảng ta bắt đầu đặt ra vấn đề phải rèn luyện tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên và điều này đã được khẳng định trong phương châm thứ hai về xây dựng Đảng là phải: "rèn luyện tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên".

Đại hội V của Đảng, trong Báo cáo về xây dựng Đảng, Đảng ta tiếp tục khẳng định: "Cán bộ, đảng viên từ uỷ viên Trung ương Đảng đến mọi đảng viên ở cơ sở phải là những chiến sĩ tiên phong, gương mẫu về mọi mặt để tập hợp được quần chúng thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước".

Đại hội VI của Đảng, trong Báo cáo chính trị, Đảng ta đặt ra yêu cầu để nâng cao chất lượng đảng viên: "Cán bộ lãnh đạo phải gương mẫu trong lối sống. Người có chức vụ càng cao thì yêu cầu về sự gương mẫu càng lớn".

Đại hội VII của Đảng, trong Báo cáo xây dựng Đảng và sửa đổi Điều lệ Đảng, Đảng ta khẳng định: tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên là một phương thức lãnh đạo của đảng, đó là: "Đảng lãnh đạo bằng công tác tư tưởng, tổ chức, vai trò tiên phong, gương mẫu của đảng viên và tổ chức đảng".

Đại hội VIII của Đảng, trong Báo cáo Chính trị, Đảng ta đề ra yêu cầu: "Cán bộ, đảng viên phải gương mẫu tự rèn luyện, tự phấn đấu nâng cao đạo đức cách mạng "cần kiệm, liêm chính, chí công vô tư", khắc phục chủ nghĩa cá nhân".

Đại hội IX của Đảng, trong Báo cáo Chính trị, Đảng tiếp tục đề ra yêu cầu cán bộ, đảng viên phải thực sự tiên phong, gương mẫu trong học tập, công tác và trong rèn luyện đạo đức, lối sống, trong thực hiện pháp luật.

Đại hội X của Đảng, Đảng có đề ra mục tiêu: "Tăng cường giáo dục, rèn luyện đạo đức, lối sống, nâng cao tính tiên phong gương mẫu, phẩm chất và năng lực đội ngũ cán bộ, đảng viên…".

Đại hội XI, Đảng ta tiếp tục đề ra nhiều giải pháp trong đó, có giải pháp: "phát huy tính tiền phong gương mẫu, chủ động, sáng tạo của đội ngũ đảng viên trong thực hiện nhiệm vụ được giao".

Thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, ngày 07/6/2012, Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Quy định 101-QĐ/TW về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp. Trong đó yêu cầu: Mỗi cán bộ, đảng viên Ðảng Cộng sản Việt Nam phải tích cực học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Cán bộ có chức vụ càng cao càng phải gương mẫu.  Đồng thời, đề ra 7 nội dung mà cán bộ, đảng viên phải thực hiện trách nhiệm nêu gương gồm: (1) Về tư tưởng chính trị, (2) Về đạo đức, lối sống, tác phong,  (3) Về tự phê bình, phê bình, (4) Về quan hệ với nhân dân, (5) Về trách nhiệm trong công tác, (6) Về ý thức tổ chức kỷ luật và (7) Về đoàn kết nội bộ.

Đại hội XII của Đảng xác định phương hướng, nhiệm vụ công tác xây dựng Đảng trong nhiệm kỳ là: "Giữ vững bản chất giai cấp công nhân của Đảng, vai trò tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên" và "xây dựng đội ngũ đảng viên thật sự tiên phong, gương mẫu, trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân, có trách nhiệm cao trong công việc,...".

 Thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, Bộ Chính trị ban hành Quy định số 55-QĐ/TW, ngày 19/12/2016 về một số việc cần làm ngay để tăng cường trách nhiệm nêu gương.

Ngày 25/10/2018, Ban Chấp hành Trung ương đã ban hành Quy định số 08-QĐ/TW, về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Uỷ viên Bộ Chính trị, Uỷ viên Ban Bí thư, Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương với 5 điều trong đó quy định rõ trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, của Uỷ viên Bộ Chính trị, Uỷ viên Ban Bí thư, Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương trong thực hiện trách nhiệm nêu gương với nhiều nội dung cụ thể.

Ðại hội XIII của Ðảng đã khẳng định: "Thực hiện nghiêm các quy định của Ðảng về trách nhiệm nêu gương, chức vụ càng cao càng phải gương mẫu. Ðảng viên tự giác nêu gương để khẳng định vị trí lãnh đạo, vai trò tiên phong, gương mẫu, tạo sự lan toả, thúc đẩy các phong trào cách mạng. Nêu gương là trách nhiệm, bổn phận và là đạo lý của người đảng viên của Ðảng trước Nhân dân; trách nhiệm nêu gương đó phải được thể hiện từ trong tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tự phê bình, phê bình đến trong quan hệ với quần chúng, trách nhiệm trong công tác, ý thức tổ chức kỷ luật, đoàn kết nội bộ".

Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm chỉ đạo của Đảng, ngày 25/1/2017, Ban Chấp hành Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương đã ban hành Nghị quyết số 06-NQ/ĐUK về tăng cường tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị trong tình hình hiện nay. Với quan điểm: Tăng cường tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên ở các cơ quan Trung ương là một trong những giải pháp quan trọng trong công tác xây dựng Đảng và thực hiện nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị. Là giải pháp nhằm thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng góp phần ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa". Cán bộ, đảng viên phải tiên phong trong công tác xây dựng đảng và làm gương cho quần chúng; lãnh đạo, quản lý phải tiên phong và làm gương cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động dưới quyền; cấp trên phải tiên phong và làm gương cho cấp dưới; cán bộ, đảng viên phải nêu gương trong gia đình và xã hội. Tăng cường tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị có ảnh hưởng, tác động trực tiếp đến sự phát triển bền vững của đất nước, bởi vì các cơ quan Trung ương có nhiệm vụ tham mưu, hoạch định chính sách tầm vĩ mô và tổ chức thực hiện.

Cụ thể hóa Nghị quyết, ngày 01/11/2017, Ban Thường vụ Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương ban hành Quyết định 1049-QĐ/ĐUK về chuẩn mực đạo đức của cán bộ, đảng viên Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh với nội dung: "TRUNG THÀNH - TRUNG THỰC - ĐOÀN KẾT - TẬN TỤY - SÁNG TẠO - NÊU GƯƠNG" để chỉ đạo tổ chức thực hiện trong toàn Đảng bộ.

II. NHỮNG NỘI DUNG TIÊN PHONG, GƯƠNG MẪU CỦA CÁN BỘ, ĐẢNG VIÊN ĐẢNG BỘ KHỐI CÁC CƠ QUAN TRUNG ƯƠNG

1. Tiên phong, gương mẫu kiên định với chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, tuyệt đối trung thành với Đảng, vì lợi ích quốc gia, dân tộc

Cán bộ, đảng viên Đảng bộ Khối, nhất là người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị phải kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối đổi mới của Ðảng, mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Đi đầu trong đấu tranh với những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ.

Tiên phong, gương mẫu trong thực hiện, tuyên truyền và bảo vệ chủ trương, đường lối của Ðảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; sẵn sàng hy sinh lợi ích cá nhân vì lợi ích chung của Ðảng, Nhà nước và của Nhân dân.

Các cấp ủy, tổ chức đảng tăng cường giáo dục lý luận chính trị, chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối đổi mới của Ðảng, mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội thông qua việc thực hiện tốt Nghị quyết số 03-NQ/ĐUK, ngày 26/7/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ Khối về "tiếp tục đẩy mạnh và nâng cao chất lượng công tác bồi dưỡng lý luận chính trị trong Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới".

2. Tiên phong, gương mẫu nghiên cứu, học tập, quán triệt, thực hiện Cương lĩnh Chính trị, Điều lệ Đảng, các nghị quyết, chỉ thị, quy định, kết luận của Đảng

Người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị gương mẫu nghiên cứu, học tập, quán triệt nghị quyết của Đảng. Nghiêm túc học tập và tổ chức cho cán bộ, đảng viên nghiên cứu, học tập, quán triệt các nghị quyết của Đảng theo quy định. Nâng cao nhận thức, xác định rõ vai trò, trách nhiệm của cấp ủy các cấp, nhất là bí thư cấp ủy; đổi mới công tác tổ chức, quản lý các lớp nghiên cứu, học tập, quán triệt nghị quyết của Đảng gắn với việc thực hiện Kết luận số 04-KL/ĐUK, ngày 26/10/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ Khối về "Tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 02-NQ/ĐUK ngày 27/10/2016 về đổi mới phương thức, nâng cao chất lượng học tập, quán triệt nghị quyết của Đảng trong Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương", chỉ đạo xây dựng chương trình hành động của cấp ủy thực hiện nghị quyết của Đảng. Tiên phong, gương mẫu xây dựng kế hoạch hành động cá nhân thực hiện nghị quyết của Đảng. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc học tập, quán triệt nghị quyết của Đảng, nhất là đối với người đứng đầu.

3. Tiên phong, gương mẫu chấp hành nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt Đảng

Người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị phải là tấm gương tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt Đảng để đảng viên noi theo; chấp hành nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, đề cao tự phê bình và phê bình, không bao che, che giấu khuyết điểm. Từng cán bộ, đảng viên của Đảng phải luôn tự soi mình để tự sửa chữa cho chính mình.

Tự phê bình và phê bình phải được tiến hành thường xuyên, liên tục, phải thực sự cầu thị, tự giác, trung thực, chân thành, công tâm, không hữu khuynh, né tránh, chạy theo chủ nghĩa thành tích. Khi có khuyết điểm phải thẳng thắn nhận khuyết điểm và phải có kế hoạch sửa chữa khuyết điểm. Trong tự phê bình và phê bình phải có tình đồng chí, yêu thương lẫn nhau; thẳng thắn đấu tranh bảo vệ lẽ phải, bảo vệ người tốt; kiên quyết đấu tranh chống lại những biểu hiện lợi dụng phê bình với động cơ xấu, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ.

4. Tiên phong, gương mẫu thực hiện chức trách, nhiệm vụ của người đảng viên và nhiệm vụ được giao

Cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị phải nâng cao ý thức trách nhiệm, tận tụy với công việc, lãnh đạo, chỉ đạo đơn vị hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Tích cực, chủ động nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, tiếp thu và làm chủ tri thức khoa học công nghệ hiện đại, tiên tiến, vận dụng có hiệu quả vào sản xuất, đời sống, công tác.

Người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị phải tiên phong, gương mẫu trong học tập, cập nhật nâng cao kiến thức về chuyên môn nghiệp vụ, năng lực nghiên cứu, tham mưu đánh giá tình hình, xác định kế hoạch, phương án; năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức, kiểm tra thực hiện nhiệm vụ. Cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp xây dựng kế hoạch học tập thường xuyên, không ngừng nâng cao trình độ lý luận chính trị, kiến thức và năng lực hoạt động thực tiễn; đồng thời, coi việc học tập cũng là nghĩa vụ bắt buộc đối với mọi cán bộ, đảng viên và phải được quy định thành chế độ để mọi người tự giác chấp hành.

Người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị phải tiên phong, gương mẫu tôn trọng trí tuệ tập thể, phát huy tối đa khả năng, năng lực của cán bộ cấp dưới, có tầm nhìn, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, ra các quyết định một cách độc lập, kịp thời, chính xác.

5. Tiên phong, gương mẫu giữ gìn đạo đức, lối sống, tác phong

Cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị phải cần, kiệm, liêm chính, chí công, vô tư; giữ gìn lối sống trong sạch, lành mạnh, không tham nhũng; đi đầu trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, quan liêu, lãng phí. Sẵn sàng nhận và chịu trách nhiệm khi để tổ chức, cơ quan, đơn vị do mình phụ trách xảy ra tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và quyết tâm sửa chữa, khắc phục; kiên quyết không nhận quà biếu với động cơ vụ lợi dưới mọi hình thức; không để cho người thân lợi dụng quyền hạn và ảnh hưởng của mình để trục lợi.

Người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị nêu gương về đức khiêm tốn, giản dị; là người cán bộ, đảng viên vừa "hồng", vừa "chuyên"; tiên phong, gương mẫu trong xây dựng văn hóa công sở và đạo đức công vụ, phát huy giá trị truyền thống tốt đẹp của con người Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

Tác phong sâu sát, thực tế, gần gũi để thấu hiểu tâm tư, nguyện vọng chính đáng của quần chúng, trước hết trong tổ chức, cơ quan, đơn vị đang công tác và nơi cư trú. Đổi mới phong cách, tác phong công tác, cải cách hành chính, thực hiện phương châm "thật sự tin dân, trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân, dựa vào dân và có trách nhiệm với dân".

Cán bộ, đảng viên tích cực, chủ động, sáng tạo trong tự học tập, tự tu dưỡng, rèn luyện. Mọi suy nghĩ, việc làm, hành động của cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ phải đi trước và là tấm gương cho quần chúng noi theo, học tập; người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị phải làm trước, thực hiện trước để cán bộ, đảng viên làm theo, thực hiện theo. Tự học tập để nâng cao trình độ, tự giác chấp hành và thực hiện theo chức trách, nhiệm vụ, tự đề ra kế hoạch phấn đấu cho bản thân, tự điều chỉnh hành vi của mình, sai đến đâu sửa đến đấy, phải tự giác nhận khuyết điểm và tự sửa chữa, không dựa vào tập thể, tranh công, đổ lỗi cho người khác, thực hiện tốt lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh "đảng viên đi trước làng nước theo sau" gắn với việc thực hiện có hiệu quả Kế hoạch số 35-KH/ĐUK ngày 17/9/2021 của Ban Thường vụ Đảng ủy Khối thực hiện Kết luận số 01-KL/TW ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị "Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh".

6. Tiên phong, gương mẫu giữa nói và làm, chấp hành sự phân công của tổ chức Đảng, xây dựng khối đoàn kết, đồng thuận trong cơ quan, đơn vị

 Cán bộ, đảng viên, trước hết là người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị phải luôn gương mẫu, đi đầu trong việc chấp hành đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nghị quyết của đảng bộ, chi bộ, quy định của cơ quan, đơn vị; phải chấp hành nghiêm chỉnh sự phân công, điều động của tổ chức Đảng, Nhà nước, của cấp trên.

Gương mẫu xây dựng đoàn kết nội bộ; công tâm, khách quan với cán bộ dưới quyền; hợp tác và giúp đỡ đồng chí, đồng nghiệp trong công tác và trong cuộc sống. Bảo vệ uy tín, danh dự chính đáng của đồng chí, đồng nghiệp; không tranh công, đổ lỗi, né tránh, đùn đẩy trách nhiệm, khuyết điểm cho người khác. Gương mẫu tham gia xây dựng tổ chức đảng, chính quyền và các tổ chức đoàn thể nơi công tác; kiên quyết đấu tranh chống các biểu hiện chia rẽ, bè phái, gây mất đoàn kết nội bộ. Đồng thời, cần tiếp tục nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên về ý nghĩa, vai trò, tầm quan trọng của công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch thông qua việc thực hiện tốt Chỉ thị số 01-CT/ĐUK ngày 12/7/2021 của Ban Thường vụ Đảng ủy Khối về "Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương".

Cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị phải luôn đi đầu trong thực hiện nhiệm vụ chính trị, chuyên môn, nói đi đôi với làm, tác phong; hành động phải chuẩn mực từ lời nói đến việc làm, cử chỉ, thái độ, hành vi, ứng xử đối với đồng chí, đồng nghiệp và quần chúng, gương mẫu trong mọi lúc, mọi nơi, ở nơi công sở, cơ quan, đơn vị cũng như nơi cư trú.

7. Tiên phong, gương mẫu trong quan hệ với đồng nghiệp và nhân dân 

Người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị cần sâu sát, gần gũi để thấu hiểu tâm tư, nguyện vọng chính đáng của cán bộ, đảng viên trong cơ quan, đơn vị. Chủ động đối thoại và kịp thời giải quyết tâm tư, nguyện vọng chính đáng của cán bộ dưới quyền.

Nâng cao ý thức phục vụ nhân dân, xây dựng và thực hành đạo đức công vụ với thái độ khách quan, công tâm. Tập trung giải quyết những lợi ích chính đáng của nhân dân. Lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của quần chúng, chủ động đối thoại với nhân dân và cán bộ dưới quyền. Kiên quyết đấu tranh với biểu hiện vô cảm, quan liêu, cửa quyền, hách dịch, nhũng nhiễu, gây phiền hà nhân dân. Gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân nơi cư trú.

8. Tiên phong, gương mẫu trong việc chấp hành và lãnh đạo, chỉ đạo công tác kiểm tra, giám sát

Chi bộ, tổ chức đảng và các tổ chức chính trị - xã hội cần thực hiện nghiêm túc, thường xuyên việc giám sát, kiểm tra định kỳ, đột xuất đối với cán bộ, đảng viên, nhất là người người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị trong việc nêu gương, tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống, thực hiện nhiệm vụ chính trị, chuyên môn, trong quan hệ với đồng nghiệp, nhân dân và phòng, chống, tham nhũng, lãng phí…

Các cấp ủy, tổ chức đảng tăng cường kiểm tra, giám sát quá trình tự học tập, rèn luyện, tu dưỡng phấn đấu của cán bộ, đảng viên có chất lượng và hiệu quả. Quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo việc đánh giá kết quả tự học tập, tự tu dưỡng, rèn luyện nâng cao tính tiên phong, gương mẫu của đảng viên. Thông qua đó, các cấp ủy, tổ chức đảng nắm vững tình hình để phát hiện, kịp thời nhắc nhở, chấn chỉnh những hạn chế, khuyết điểm. Sau kiểm tra, giám sát phải tiến hành rút kinh nghiệm, chỉ rõ những ưu điểm và hạn chế, đề ra phương hướng, có chế tài xử lý nghiêm đối với cán bộ, đảng viên không tiên phong, không làm tròn trách nhiệm nêu gương. Chú trọng việc động viên, khen thưởng đối với các cá nhân có kết quả cao trong tự học tập, tự tu dưỡng, rèn luyện phấn đấu.

III. MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG TÍNH TIÊN PHONG, GƯƠNG MẪU CỦA CÁN BỘ, ĐẢNG VIÊN GÓP PHẦN HOÀN THÀNH XUẤT SẮC NHIỆM VỤ CỦA CÁC CƠ QUAN TRUNG ƯƠNG

1. Tiếp tục nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên về tính tiên phong, gương mẫu

Các cấp ủy, tổ chức đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; nâng cao lập trường và bản lĩnh chính trị, năng lực chuyên môn, tính chiến đấu, gương mẫu của các cấp ủy, tổ chức đảng và của mỗi cán bộ, đảng viên, trước hết là người đứng đầu, cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt các cấp. Đồng thời, cần tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm túc các quy định của Trung ương về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên; trên cơ đó, mỗi cấp ủy, tổ chức đảng cần quán triệt, cụ thể hóa, xây dựng thành các quy định cụ thể về tính tiên phong, gương mẫu sao cho sát hợp với chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị và mỗi cán bộ, đảng viên trên từng cương vị công tác, từ đó để mỗi cán bộ, đảng viên phấn đấu, tu dưỡng, rèn luyện bản thân về mọi mặt, tự soi, tự điều chỉnh bản thân trong quá trình tu dưỡng, rèn luyện và thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao.

Tăng cường giáo dục và rèn luyện cán bộ, đảng viên tuân theo các vấn đề có tính nguyên tắc, như lý luận gắn liền với thực tiễn; học đi đôi với hành; nâng cao kiến thức gắn liền với củng cố, phát triển bản lĩnh, quyết tâm chính trị. Cần giáo dục, rèn luyện, xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên thực sự tiên phong, gương mẫu, tiêu biểu về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống; có ý thức tổ chức kỷ luật; có trình độ năng lực và phương pháp, tác phong công tác tốt; có tinh thần trách nhiệm cao, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao. Làm sao để việc nêu gương phải trở thành một phương thức lãnh đạo chủ yếu để đảng viên khẳng định vai trò tiên phong, gương mẫu, tạo sự lan tỏa, thúc đẩy, lôi cuốn đảng viên, quần chúng tự giác tham gia các phong trào cách mạng.

Các cấp ủy, tổ chức đảng cần tạo điều kiện thuận lợi cho cán bộ, đảng viên học tập, rèn luyện nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, trình độ…  quan tâm giúp đỡ, động viên cán bộ, đảng viên tự rèn luyện, tạo điều kiện để mỗi cán bộ, đảng viên xây dựng kế hoạch tự phấn đấu vươn lên, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

2. Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, XII, XIII

Để tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên được thực hiện thường xuyên, tự giác trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao cũng như trong cuộc sống sinh hoạt hằng ngày, nhất là đối với người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị; trách nhiệm càng cao càng phải gương mẫu, đi đầu, một trong những nội dung phải gương mẫu là: tác phong sâu sát thực tế, gần gũi để thấu hiểu tâm tư, nguyện vọng chính đáng của quần chúng nhân dân. Nêu cao ý thức phục vụ nhân dân; làm việc với thái độ khách quan, công tâm, tập trung sức giải quyết những lợi ích chính đáng của nhân dân; lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, chủ động đối thoại với nhân dân và cán bộ dưới quyền. Kiên quyết đấu tranh với những biểu hiện vô cảm, quan liêu, cửa quyền, hách dịch và các hành vi nhũng nhiễu, gây phiền hà nhân dân thì việc đầu tiên là mỗi cấp ủy, tổ chức đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên cần nhận thức đúng đắn, đầy đủ những nội dung cơ bản và giá trị, ý nghĩa to lớn của tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; làm cho tư tưởng, đạo đức, phong cách của Người thật sự thấm sâu, trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của đời sống xã hội, xây dựng văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và bảo vệ vững chắc Tổ quốc, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Mỗi cán bộ, đảng viên phải không ngừng học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; phải tự rèn luyện bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức trong sáng, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, vì lợi ích chung của quốc gia, dân tộc; đồng thời, cần khiêm tốn lắng nghe, tiếp thu ý kiến phê bình, góp ý của đồng chí, của quần chúng, của cấp dưới từ đó chuyển thành nhận thức và hành động tự giác. Đây là vấn đề rất quan trọng đối với việc rèn luyện phong cách người cán bộ cách mạng. Chính phong cách đó là cơ sở để cho hoạt động của người cán bộ ngày càng hiệu quả, và là tấm gương đối với quần chúng nhân dân, góp phần củng cố lòng tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng đối với sự nghiệp cách mạng.

3. Tạo môi trường, động lực để cán bộ, đảng viên phát huy tính tiên phong, gương mẫu     

Các cấp ủy, tổ chức đảng cần tập trung giáo dục, vận động cán bộ, đảng viên nêu cao tinh thần trách nhiệm, phát huy tính tiên phong, gương mẫu và trách nhiệm nêu gương, phát huy năng lực, tích cực lao động sáng tạo, hoàn thành tốt nhiệm vụ chuyên môn; tổ chức phát động các phong trào thi đua yêu nước, phát huy sáng kiến, cải tiến lề lối làm việc; kịp thời biểu dương, tôn vinh và nhân rộng các nhân tố mới, các điển hình tiên tiến trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh nhằm khơi dậy tinh thần tự giác, ý chí tự lực, tự cường, nỗ lực vươn lên, đây là một trong những yếu tố quan trọng, có tác dụng nêu gương, khơi dậy tinh thần thi đua sôi nổi, rộng khắp, để thi đua trở thành động lực mạnh mẽ góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ được giao.

 Các cấp ủy, tổ chức đảng cần tập trung "nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện các giá trị đạo đức cách mạng phù hợp với điều kiện mới và truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc để làm cơ sở cho cán bộ, đảng viên tự giác tu dưỡng, rèn luyện, tự điều chỉnh hành vi ứng xử trong công việc hàng ngày. Đồng thời, cần cụ thể hóa hơn nữa, sát thực tiễn hơn nữa nội dung tiên phong, gương mẫu của các đảng viên trên các cương vị, ở các lĩnh vực, các đơn vị, ngành nghề,… để đảng viên dễ nhớ, dễ thực hiện và để việc giám sát của tổ chức đảng, các thành tố của hệ thống chính trị và nhân dân với hành động gương mẫu của đảng viên thực chất hơn, hiệu quả và hiệu lực hơn.

Hành động tiên phong, gương mẫu là hệ quả tổng hợp của nhiều yếu tố, của quá trình tu dưỡng, rèn luyện và sự tự ý thức về tính tiên phong gương mẫu của mỗi người đảng viên; đồng thời là sự giáo dục, kiểm tra, giám sát của các tổ chức, các lực lượng và nhân dân. Vì vậy, để phát huy hành động gương mẫu của người đảng viên phải khơi dậy, củng cố, phát huy sự tự tu dưỡng, rèn luyện, sự tự ý thức về tính tiên phong trong mỗi người đảng viên; đồng thời, phải phát huy vai trò của các thiết chế chính trị, văn hóa, xã hội, tạo dựng sức mạnh tổng hợp, môi trường lành mạnh để nuôi dưỡng, phát huy hành động tiên phong, gương mẫu của người đảng viên.

4. Phân công rõ trách nhiệm, quyền hạn đối với cán bộ lãnh đạo, quản lý và các cơ quan, tổ chức, đơn vị.

Các cấp ủy, tổ chức đảng cần có quy định rõ ràng, cụ thể trong thực hiện nhiệm vụ; chức vụ càng cao, trách nhiệm càng lớn để tránh tình trạng khi cơ quan, tổ chức, đơn vị xảy ra sai phạm, hoặc không hoàn thành nhiệm vụ người đứng đầu né tránh hoặc đùn đẩy trách nhiệm cho tổ chức, tập thể. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: "Đảng viên gương mẫu trong mọi công việc, liên hệ chặt chẽ với quần chúng, nội bộ thật sự đoàn kết; chấp hành tốt đường lối, chính sách của Đảng, lãnh đạo tốt sản xuất và chiến đấu; một lòng một dạ phục vụ nhân dân, thiết thực chăm lo đến đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân; đối với Đảng thì củng cố tốt và phát triển tốt". Vì vậy, cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu phải có tư duy đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; thực hiện tốt nguyên tắc tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách.

Bên cạnh đó, cần đổi mới mạnh mẽ phân cấp, phân quyền, ủy quyền và nâng cao hiệu quả phối hợp trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành. Tiếp tục đổi mới, kiện toàn tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn, nâng cao hiệu lực, hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành; hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức. Hoàn thiện và thực hiện nghiêm cơ chế kiểm soát quyền lực, ngăn chặn sự lạm quyền, vi phạm kỷ luật, kỷ cương. Đồng thời, cần hoàn thiện hệ thống thể chế, quy định chuẩn mực về lề lối, phong cách làm việc của cán bộ, làm cơ sở cho đánh giá, giám sát, quản lý cán bộ. Hệ thống thể chế phải cụ thể hóa một cách tường minh các nguyên tắc tập trung dân chủ, hiệp thương dân chủ, tập thể lãnh đạo cá nhân phụ trách và chế độ thủ trưởng; các cơ chế phân quyền, trao quyền, ủy quyền, tản quyền; thẩm quyền, trách nhiệm giữa tập thể và cá nhân, cấp trên và cấp dưới... phù hợp với từng cấp, từng ngành, từng loại hình hoạt động lãnh đạo và quản lý; phải bảo đảm đồng bộ, liên thông giữa quy định của Đảng với luật pháp nhà nước và các thể chế xã hội.

5. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát; có hình thức khen thưởng và xử lý nghiêm các vi phạm trong vấn đề nêu gương

Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng và cuộc đấu tranh phòng, chống quan liêu, tham nhũng, kiên quyết sàng lọc, loại bỏ những người thoái hóa, biến chất ra khỏi đội ngũ cán bộ, đảng viên.

Các cấp ủy, tổ chức đảng phải tập trung kiểm tra, giám sát việc chấp hành Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng, luật pháp, chính sách của Nhà nước; việc chấp hành nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc, chế độ công tác, thực hiện dân chủ trong Đảng, giữ gìn đoàn kết nội bộ; việc thực hành tiết kiệm, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên. Xây dựng quy chế, quy định cụ thể để đảng viên tự giác chịu sự kiểm tra, giám sát của chi bộ, của cấp ủy nơi công tác, nơi cư trú; ngăn chặn việc tự đặt bản thân lên trên tổ chức, lên trên tập thể, đồng thời khắc phục tình trạng e dè, nể nang, bao che, lảng tránh trách nhiệm kiểm tra, giám sát. Cần dựa vào nhân dân và đề cao trách nhiệm của nhân dân trong kiểm tra, giám sát, đánh giá, nhận xét năng lực, phẩm chất đạo đức, các mối quan hệ với quần chúng của đội ngũ cán bộ, đảng viên.

Bên cạnh đó, cần tập trung kiểm tra, giám sát các tổ chức đảng, người đứng đầu, cán bộ chủ chốt ở những lĩnh vực, địa bàn, vị trí công tác dễ xảy ra tiêu cực; nơi người dân có nhiều bức xúc, dư luận quan tâm; nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát của cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp, coi trọng giám sát chuyên đề; tăng cường sự phối hợp giám sát của Đảng với giám sát của Nhà nước và của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội để phát huy sức mạnh tổng hợp và nâng cao hiệu lực giám sát, tránh chồng chéo, trùng lặp… sẽ góp phần cho mỗi cán bộ, đảng viên thường xuyên, tự giác trong vấn đề nêu gương.

Đồng thời, đẩy mạnh hoạt động của Ban Chỉ đạo 35 về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các luận điệu sai trái, thù địch các cấp trong Đảng bộ Khối. Tham gia với các cơ quan liên quan để đấu tranh, xử lý và đề xuất xử lý kịp thời những cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ, nói và làm trái chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.