Thông qua Hội diễn nhằm tuyên truyền thắng lợi của nhân dân ta trong cuộc kháng chiến cứu nước, giáo dục lòng tự hào dân tộc, lý tưởng cách mạng, truyền thống yêu nước, biết ơn các anh hùng đã chiến đấu anh dũng vì độc lập tự do, hòa bình và thống nhất Tổ quốc.

Nhạc cách mạng và những mốc son lịch sử

Lịch sử dựng nước và giữ nước được hun đúc từ lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc trải suốt hàng ngàn năm lịch sử. Trong thời đại Hồ Chí Minh, các giá trị văn hóa Việt Nam đã khơi dậy khát vọng đấu tranh giành độc lập dân tộc, bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ, trở thành động lực tinh thần to lớn, góp phần chuyển hóa thành sức mạnh vật chất để làm nên chiến thắng. Giá trị văn hóa đó được thể hiện trong từng lời ca, tiếng hát của các ca khúc cách mạng, được hình thành và phát triển từ khi có phong trào yêu nước do Đảng lãnh đạo; từ những năm 30 của thế kỷ XX, với Cùng nhau đi hồng binh của tác giả Đinh Nhu; Cờ Việt Minh của Vương Gia Khương, Du kích ca của Đỗ Nhuận, Phất cờ Nam tiến của Hoàng Văn Thái, Tiến quân ca của Văn Cao, Diệt phát xít của Nguyễn Đình Thi… Những ca khúc khẳng định dấu son trên đường phát triển của dòng ca khúc cách mạng Việt Nam.

Trong kháng chiến chống Pháp, chủ đề của các ca khúc cách mạng Việt Nam được mở rộng. Nhiều ca khúc về Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh ra đời. Hình ảnh vị Cha già dân tộc gần gũi, thân thương được khắc họa trong Ca ngợi Hồ Chủ tịch. Hình ảnh lá cờ đỏ sao vàng của Tổ quốc, Đảng Cộng sản Việt Nam được nhạc sĩ Đỗ Minh thể hiện trong Chào mừng Đảng Cộng sản Việt Nam… Không khí hào hùng và lạc quan, tự hào bởi chiến thắng Điện Biên Phủ vẻ vang đã ùa vào hàng loạt ca khúc năm 1954 như: Chiến thắng Điện Biên; Quê tôi giải phóng; Hát mừng anh hùng Núp; Ngày về; Ta lớn lên... Các ca khúc Sẽ về Thủ đô của nhạc sĩ Huy Du và Tiến về Hà Nội của nhạc sĩ Văn Cao được viết rất sớm, nhưng lại dự cảm được không khí hùng tráng, niềm vui ngút ngàn thắng lợi của năm 1954.

Trong kháng chiến chống Mỹ, nhiệm vụ cổ vũ chiến đấu, giải phóng miền Nam là đề tài chính của âm nhạc, nhiều ca khúc đi cùng năm tháng ra đời. Đây là giai đoạn ca khúc cách mạng Việt Nam nở rộ. Năm 1960, khi miền Nam bắt đầu vào cuộc kháng chiến chống Mỹ, ca khúc Giải phóng miền Nam ra đời, mở đầu cho hàng loạt sáng tác về đề tài chống Mỹ cứu nước. Cho đến bước ngoặt mới của cuộc kháng chiến chống Mỹ là cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968, các nhạc sĩ ghi lại sự kiện này bằng những ca khúc thời sự, có giá trị về nghệ thuật - tư tưởng, trở thành những bài ca truyền thống cách mạng sau này: Chào anh giải phóng quân, chào mùa xuân giải phóng; Cô gái Sài Gòn đi tải đạn; Nổi lửa lên em; Anh ở đầu sông em cuối sông; Chia tay hoàng hôn.

Dấu ấn của ca khúc giai đoạn trước, trong và sau thắng lợi của Chiến dịch Hồ Chí Minh, với một dàn hợp ca hát mừng đất nước thống nhất: Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng; Đất nước trọn niềm vui; Mùa Xuân trên thành phố Hồ Chí Minh; Tổ quốc chưa đẹp thế bao giờ… Các ca khúc Việt Nam lan tỏa, hòa cùng với âm nhạc thế giới, phản ánh cuộc chiến tranh, kêu gọi hòa bình, thúc giục đấu tranh giành độc lập, tự do.

Ngân vang những khúc ca tự hào

Là hoạt động văn hóa nhằm tuyên truyền, giáo dục về lý tưởng cách mạng và truyền thống yêu nước, Hội diễn nghệ thuật quần chúng "Ca khúc cách mạng" không chỉ có giá trị về mặt nghệ thuật, mà còn có ý nghĩa về mặt chính trị, xã hội, kinh tế và văn hóa của đất nước. Tham gia Hội diễn, các nghệ sĩ, diễn viên thuộc các đoàn nghệ thuật quần chúng của 23 tỉnh, thành phố đã nỗ lực chuẩn bị, dàn dựng, tập luyện để mang đến Hội diễn nhiều tiết mục đặc sắc, được dàn dựng công phu, hoành tráng. Các tiết mục có nội dung ca ngợi Đảng, Bác Hồ kính yêu, tình yêu quê hương đất nước, biển, đảo Việt Nam; ca ngợi truyền thống đấu tranh, tinh thần cách mạng kiên cường, bất khuất của dân tộc trong các cuộc kháng chiến và trong công cuộc xây dựng đất nước; những thành tựu đã đạt được trong lao động, sản xuất; khát vọng cống hiến của nhân dân trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đổi mới và hội nhập.

Có thể kể đến như các tiết mục: Bác Hồ sống mãi với người Tây Nguyên (đơn ca); Viết tiếp câu chuyện hòa bình – Tổ quốc vinh quang (hát múa); Người lái đò trên sông Pô Cô (đơn ca); "Mãi mãi Việt Nam" (song ca); liên khúc "Khúc quân hành Xứ Lạng, "Thênh thang đường mới"…

Những ca khúc tự hào, những giai điệu đẹp được khắc họa trong từng tiết mục. Thông qua Hội diễn nhằm tuyên truyền thắng lợi của nhân dân ta trong cuộc kháng chiến cứu nước, giáo dục lòng tự hào dân tộc, lý tưởng cách mạng, truyền thống yêu nước, biết ơn các anh hùng đã chiến đấu anh dũng vì độc lập tự do, hòa bình và thống nhất Tổ quốc. Đây cũng là dịp để các nghệ nhân, nghệ sĩ, diễn viên, nhạc công trên khắp mọi miền đất nước thể hiện tài năng, sáng tạo, niềm đam mê nghệ thuật, từ đó, trau dồi kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lượng các hoạt động văn hóa nghệ thuật ở cơ sở.

Diện mạo âm nhạc cách mạng Việt Nam có được như hôm nay là nhờ có Đảng, Bác Hồ lãnh đạo, chỉ đạo. Chúng ta tự hào khi nhìn lại, đánh giá các giá trị, ý nghĩa, chức năng của văn học, nghệ thuật cách mạng Việt Nam, trong đó có âm nhạc cách mạng Việt Nam, đã được hình thành, phát triển, định hình suốt gần một thế kỷ. Nhiều mốc son chói sáng gắn với những dấu tích, địa danh, nhân vật, tổ chức, sự kiện quan trọng của đất nước đã và luôn được truyền nối, luôn có tác động trực tiếp, tích cực, có ý nghĩa giáo dục, hun đúc ý chí, tinh thần, tư tưởng, tình cảm mỗi người dân Việt Nam yêu nước, lòng nhân ái của thời đại Hồ Chí Minh.

Hội diễn nghệ thuật quần chúng ca khúc cách mạng đã góp phần làm mỗi chúng ta thêm tự hào và nhận rõ hơn trách nhiệm cao cả trong bảo vệ, bảo tồn, kế thừa, phát huy, phát triển, làm mới, làm đẹp thêm những tinh hoa của văn hóa âm nhạc cách mạng Việt Nam trong cuộc sống mới, thời đại mới văn minh, hiện đại./.