Ý tưởng về việc xây dựng Quỹ hỗ trợ phát triển điện ảnh đã hình thành từ năm 2007, cho đến nay, qua 11 năm, Cục Điện ảnh – Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã trình 02 dự thảo và hiện đang dự thảo lần thứ 3 cho Quỹ hỗ trợ phát triển điện ảnh.

Bà Ngô Phương Lan - Cục trưởng Cục Điện ảnh. Ảnh: Gia Linh

Theo đề án xây dựng Quỹ hỗ trợ phát triển điện ảnh nguồn vốn của  Quỹ hỗ trợ phát triển điện ảnh sẽ do Thủ tướng Chính phủ cấp khi thành lập Quỹ; các nguồn thu tăng thêm, gồm: Nguồn từ việc trích tỉ lệ phần trăm trên giá vé xem phim tại các rạp chiếu (đề nghị 3%); Nguồn thu từ phát hành và phổ biến những phim được sản xuất có sử dụng ngân sách nhà nước, sau khi đã trừ đi chi phí phát hành và các chi phí khác theo quy định hiện hành. Bên cạnh đó, còn có các nguồn thu từ các khoản đóng góp tự nguyện, viện trợ, tài trợ hợp pháp của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước cho sự phát triển điện ảnh dân tộc; các nguồn vốn hợp pháp khác theo quy định của pháp luật.

Đối tượng được Quỹ hỗ trợ gồm: Các nhà làm phim, tác phẩm điện ảnh, dự án sản xuất phim, dự án sản xuất, quảng bá phim, các dự án đào tạo nguồn nhân lực, tổ chức trại sáng tác kịch bản và xây dựng dự án sản xuất phim, quảng bá phát hành phim Việt Nam ở trong và ngoài nước.

Tuy nhiên, dù đã qua hơn chục năm bàn thảo, nhưng việc xây dựng Quỹ hỗ trợ phát triển điện ảnh khó khăn vẫn rất bề bộn. Trở ngại lớn nhất cho việc hình thành Quỹ đến từ đâu?

Bà Ngô Phương Lan – Cục trưởng Cục Điện ảnh, Bộ VHTTDL cho biết, để tồn tại Quỹ hỗ trợ phát triển điện ảnh phải có nguồn thu ổn định cho quỹ và nguồn thu này theo thông lệ quốc tế trích từ tiền thu được từ việc bán vé xem phim. Điều đó đảm bảo cho hoạt động của quỹ. Tuy nhiên đề xuất này ở Việt Nam lại vướng với nhiều luật như luật thuế, luật phí, lệ phí, luật ngân sách… Các quy định về tài chính chưa cho phép chúng ta thực hiện điều đó. Nếu không có nguồn thu ổn định Quỹ rất khó thành lập và không khả thi.

“Tôi nghĩ rằng nếu muốn có quỹ ra đời thì chắc chắn phải có sự quan tâm lớn hơn của nhà nước, và những thay đổi thật sự về mặt cơ chế, chính sách thì mới có thể thành lập được quỹ” – bà Lan nhận định.

Hình ảnh trong bộ phim "Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh". Nguồn: Cục Điện ảnh

Thực tế cho thấy, sản xuất phim là một lĩnh vực yêu cầu đầu tư kinh phí lớn, nhưng việc thu hồi vốn để tái đầu tư gặp rất nhiều khó khăn, thậm chí rủi ro, đặc biệt là các phim nghệ thuật. Vì vậy, Quỹ hỗ trợ phát triển điện ảnh cũng có vai trò để hỗ trợ, khuyến khích và chia sẻ khó khăn với các nhà sản xuất trong lĩnh vực này. Sự cần thiết cũng như tác dụng của quỹ là điều không thể bàn cãi.

“Để một nền điện ảnh phát triển một cách hài hòa, thì bao giờ cũng có những phim lớn, phim chính thống do nhà nước đặt hàng, những phim giải trí do lĩnh vực tư nhân đảm nhiệm và mảng thứ ba là phim tác giả, phim nghệ thuật (những phim có những tìm tòi sáng tạo về mặt nghệ thuật) thì phải trông chờ vào Quỹ hỗ trợ phát triển điện ảnh. Hiện nay chúng ta đang thiếu mảng đó. Nếu không thành lập được Quỹ, đặt hàng của nhà nước cũng không có tiêu chí nào cho phim thử nghiệm nghệ thuật, nền điện ảnh cũng vì thế chưa được toàn diện” – Cục trưởng Ngô Phương Lan cho hay.

Mặt khác, lâu nay với sự thông thoáng của cơ chế chính sách, của các quy định pháp luật, các doanh nghiệp phát hành, kinh doanh chiếu phim tại Việt Nam đang thu lợi nhuận lớn từ kinh doanh chiếu phim. Do đó, với việc ra đời Qũy hỗ trợ phát triển điện ảnh cùng những quy định phù hợp về việc đóng góp tài chính từ doanh thu của doanh nghiệp phát hành, phổ biến phim sẽ khích lệ các nhà làm phim cho ra đời những tác phẩm chất lượng, hỗ trợ những nhà làm phim trẻ… góp phần vào sự phát triển của nền điện ảnh dân tộc./.

Gia Linh