Năm 2015, công tác quản lý, tổ chức lễ hội ở các địa phương trong cả nước đã có nhiều chuyển biến tích cực; lễ hội được tổ chức trang nghiêm; công tác an ninh trật tự, vệ sinh môi trường, vệ sinh an toàn thực phẩm tại lễ hội được đảm bảo. Những kết quả đó góp phần giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, giáo dục truyền thống, đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng của nhân dân. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác quản lý và tổ chức lễ hội còn bộc lộ những yếu kém cần phải khắc phục như: Biểu hiện thương mại hoá trong lễ hội; lợi dụng lễ hội để trục lợi, bán vé vào lễ hội, vi phạm quy định của Nhà nước. Một số lễ hội còn duy trì tập tục chứa đựng những yếu tố phản cảm; bạo lực, tranh cướp, chen lấn, xô đẩy, tranh giành, đeo bám khách làm mất trật tự an ninh còn diễn ra ở một số lễ hội. Việc thực hiện nếp sống văn minh trong lễ hội chưa cao, vẫn còn đốt nhiều vàng, mã gây tốn kém, lãng phí, gây nguy cơ cháy, nổ; vẫn còn tình trạng lén lút đổi tiền hưởng chênh lệch giá trong di tích, lễ hội, vi phạm quy định về lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng. Công tác vệ sinh môi trường một số nơi chưa làm tốt, việc thu gom rác thải chưa kịp thời, tình trạng xả rác bừa bãi vẫn còn diễn ra trong lễ hội.

Để tăng cường công tác chỉ đạo, quản lý, tổ chức và thực hiện nếp sống văn minh trong lễ hội, Bộ trưởng Bộ VHTTDL yêu cầu Giám đốc Sở VHTTDL, Sở Văn hóa và Thể thao, Sở Du lịch các tỉnh/thành, Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị trực thuộc Bộ phối hợp thực hiện ngay một số nhiệm vụ cụ thể sau:

Tham mưu cho cấp uỷ đảng, chính quyền tăng cường công tác chỉ đạo, quản lý và tổ chức lễ hội ở địa phương, cụ thể:

Tiếp tục quán triệt và tập trung chỉ đạo triển khai Nghị quyết số 33-NQ/TW ngày 9.6.2014 của Hội nghị lần thứ 9, Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước; chú trọng xây dựng môi trường văn hóa từ gia đình, nhà trường, xã hội thông qua các hoạt động văn hóa, lễ hội; Chỉ thị số 41-CT/TW ngày 05.02.2015 của Ban Bí thư về việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý và tổ chức lễ hội; Công điện số 229/CĐ-TTg ngày 12.02.2015 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường công tác quản lý và tổ chức lễ hội; Công điện số 2313/CĐ-TTg ngày 17.12.2015 của Thủ tướng Chính phủ về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông dịp Tết Dương lịch, Tết Nguyên đán Bính Thân và Lễ hội Xuân 2016; Thông tư số 15/TT-BVHTTDL ngày 22.12.2015 của Bộ VHTTDL quy định về tổ chức lễ hội và các văn bản chỉ đạo khác liên quan.

Xây dựng kế hoạch công tác, định hướng quản lý và tổ chức lễ hội, sơ kết và tổng kết công tác quản lý lễ hội theo định kỳ. Kiện toàn Ban Tổ chức, Ban Chỉ đạo, thành lập các Tiểu ban và phân công nhiệm cụ thể cho từng thành viên.

Không cấp phép, tổ chức lễ hội vì mục đích trục lợi, vi phạm nếp sống văn minh. Vận động nhân dân loại bỏ hoặc thay thế các tập tục không còn phù hợp, những hành vi bạo lực, phản cảm gây bức xúc dư luận xã hội.

Tích cực phối hợp với các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể trong việc quản lý và tổ chức lễ hội; định hướng tuyên truyền về giá trị, ý nghĩa giáo dục của lễ hội; vận động, thuyết phục nhân dân thực hiện nếp sống văn minh khi tham gia lễ hội.

Đối với những địa phương có nhiều lễ hội, lễ hội lớn thu hút đông người và kéo dài ngày như: Lễ hội Đền Hùng (Phú Thọ); Lễ hội Yên Tử (Quang Ninh); Lễ hội Chùa Hương (Hà Nội); Lễ hội Côn Sơn-Kiếp Bạc (Hải Dương); Lễ hội Đền Bà Chúa Kho (Bắc Ninh); Lễ hội Phủ Dày, Đền Trần (Nam Định); Lễ hội Bà Chúa Xứ Núi Sam (An Giang); Lễ hội Xuân Núi Bà Đen (Tây Ninh)… phải xây dựng kế hoạch chi tiết, cụ thể, có phương án đảm bảo an toàn tuyệt đối, tổ chức phân luồng, phân tuyến giao thông, đảm bảo an ninh trật tự. Bố trí bãi trông, giữ phương tiện giao thông phù hợp, tránh ùn tắc giao thông.

Thực hiện quy hoạch khu dịch vụ đảm bảo thuận tiện, không gây cản trở, ùn tắc giao thông; niêm yết giá, bán đúng giá, không chèo kéo khách, không ép giá; không bày bán thịt động vật hoang dã, các đồ chơi có tính bạo lực. Các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống phải đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và các quy định của cơ quan chức năng; kiên quyết loại bỏ những hủ tục, những hình ảnh phản cảm trong lễ hội.

Tăng cường quản lý và tổ chức lễ hội, giảm tần suất, quy mô tổ chức lễ hội, ngày hội; có phương án phòng, chống thảm họa thiên tai, cháy nổ; đảm bảo an ninh trật tự, an toàn cho nhân dân và du khách khi tham gia lễ hội.

Chỉ đạo Ban Quản lý di tích, Ban Tổ chức lễ hội có phương án quản lý hòm công đức; bố trí lực lượng thu gom kịp thời các loại tiền lễ, tiền giọt dầu đặt không đúng nơi quy định; sử dụng tiền công đức công khai, minh bạch và đúng mục đích. Không để các linh vật ngoại lai, hiện vật lạ không phù hợp với thuần phong mỹ tục của Việt Nam trong các khu di tích, khu thờ tự, đảm bảo tính nguyên trạng của di tích theo đúng Luật di sản văn hoá và các văn bản hướng dẫn thi hành.

Đảm bảo vệ sinh môi trường, an ninh trật tự; kiên quyết không để các hành vi bạo lực, hoạt động mê tín dị đoan, cờ bạc, cờ bạc trá hình, ăn mày, ăn xin, dịch vụ đổi tiền lẻ hưởng chênh lệch, đốt pháo, thả đèn trời… diễn ra trong lễ hội.

Ngành văn hóa, thể thao và du lịch các cấp chủ động xây dựng kế hoạch, phối hợp với các cơ quan thông tấn, báo chí thường xuyên tuyên truyền, phổ biến chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và định hướng chỉ đạo của Bộ VHTTDL về công tác lễ hội và các vấn đề có liên quan đến nội dung được đề cập tại Chỉ thị này; biểu dương kịp thời các tổ chức, cá nhân thực hiện tốt, đồng thời phát hiện, phê phán mạnh mẽ các tổ chức, cá nhân không nghiêm túc thực hiện Chỉ thị.

Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra trước, trong và sau khi tổ chức lễ hội, kịp thời ngăn chặn và xử lý nghiêm các vi phạm, đặc biệt là các hành vi lợi dụng di tích, lễ hội để trục lợi, kích động bạo lực, lưu hành, kinh doanh văn hóa phẩm trái phép và các hành vi vi phạm pháp luật khác.
Cục Văn hóa cơ sở chủ trì phối hợp với Cục Di sản văn hóa, Thanh tra Bộ và các Cục, Vụ chức năng liên quan, hướng dẫn các Sở VHTTDL; Sở Văn hóa và Thể thao các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tổ chức thực hiện Chỉ thị; xây dựng kế hoạch, tổ chức thanh tra, kiểm tra việc thực hiện Chỉ thị này.

Yêu cầu Giám đốc Sở VHTTDL; Sở Văn hóa và Thể thao; Sở Du lịch các tỉnh/thành; thủ trưởng các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ thực hiện nghiêm chế độ báo cáo kết quả thực hiện Chỉ thị (qua Cục Văn hóa cơ sở) và chịu trách nhiệm trước Bộ trưởng về công tác quản lý và tổ chức lễ hội trên địa bàn./.

CTTĐT