Theo báo cáo của Sở VHTTDL tỉnh Sơn La, hoạt động văn học, nghệ thuật được quan tâm, hàng năm tổ chức gặp mặt đội ngũ văn nghệ sĩ, nắm bắt tư tưởng, tâm trạng, đời sống của đội ngũ văn nghệ sĩ; chỉ đạo triển khai thực hiện các chủ trương, chính sách trong các hoạt động văn học, nghệ thuật. Bên cạnh đó, hỗ trợ kinh phí đối với các văn nghệ sĩ trên địa bàn tỉnh Sơn La có tác phẩm đạt giải thưởng cấp khu vực, quốc gia và quốc tế.

Từ năm 2021 đến nay, Hội Liên hiệp Văn học - Nghệ thuật tỉnh đã tổ chức được khoảng 13 trại sáng tác chuyên ngành đã sáng tác trên 800 tác phẩm của 283 lượt trại viên tham dự trại ở các chuyên ngành. Trung bình xuất bản được 06 số tạp chí Suối Reo/năm, lượng xuất bản 12.000 bản với hơn 200 tác phẩm sáng tác mới. Duy trì tốt trang Web: suoireo.sonla.gov.vn trang Thông tin điện tử của Hội.

Các loại hình hoạt động văn học, nghệ thuật trên địa bàn tỉnh tiếp tục được phát triển, khích lệ sáng tạo các giá trị văn hóa mới, đảm bảo sự hài hòa giữa truyền thống và hiện đại. Xây dựng và thực hiện có hiệu quả Kế hoạch triển khai Đề án "Chương trình hoạt động văn hoá, nghệ thuật phục vụ vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2021 - 2025" theo Quyết định số 4452/QĐ- BVHTTDL ngày 31/12/2020 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Đội ngũ văn nghệ sĩ trên địa bàn tỉnh đã phát huy tinh thần sáng tạo, tích cực trong các hoạt động sáng tác và có nhiều tác phẩm chất lượng, đạt một số giải thưởng cao trong nước, khu vực và quốc tế.

Hoạt động nghệ thuật biểu diễn của tỉnh trong những năm qua đã được quan tâm phát triển toàn diện, nâng cao về chất lượng, hiệu quả, đóng góp tích cực vào việc bảo tồn, gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc Sơn La.

Từ năm 2021-2025, Nhà hát Ca múa nhạc tỉnh đã xây dựng được khoảng 80 chương trình nghệ thuật, sáng tác mới 45 tác phẩm; chỉnh lý nâng cao 300 tác phẩm; biểu diễn 184 buổi phục vụ nhiệm vụ chính trị, 1146 buổi phục vụ cơ sở, thu hút 541.000 lượt người xem; Hàng năm, Trung tâm Văn hóa - Điện ảnh tỉnh đã tổ chức được 130 buổi tuyên truyền cổ động (trong đó có biểu diễn chương trình nghệ thuật, tuyên truyền lưu động, thông tin cổ động...). Toàn tỉnh hiện có 2.284 đội văn nghệ quần chúng tại các tổ, bản, tiểu khu…thường xuyên hoạt động, góp phần lan tỏa không khí vui tươi, phấn khởi trong sinh hoạt, đời sống cũng như các dịp lễ tết, các sự kiện chính trị của tỉnh. Thông qua các ngày hội, liên hoan, hội diễn, hội thi của khu vực và toàn quốc đã giới thiệu với Nhân dân trong nước và bạn bè quốc tế các nét đẹp, độc đáo, giàu bản sắc của miền Tây Bắc được thể hiện qua các lễ hội, ẩm thực, trò chơi dân gian, trang phục truyền thống, nghi thức sinh hoạt văn hóa cộng đồng của các dân tộc.

Công tác bảo tồn, tôn tạo, giữ gìn và phát huy giá trị các danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử - văn hóa đã được đưa vào danh mục; các loại hình nghệ thuật, lễ hội, nghi lễ truyền thống, các di sản văn hóa của các dân tộc đã được đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, cấp tỉnh thường xuyên được quan tâm.

Kết quả, từ năm 2021-2025, ngành văn hóa đã tổ chức tốt các lớp tập huấn, chương trình ngoại khóa, giáo dục học sinh thế hệ trẻ về bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa dân tộc tỉnh Sơn La với gần 1000 lượt học viên; tổ chức các lễ hội văn hóa, xây dựng các không gian văn hóa dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh; tổ chức Hội thảo xây dựng sản phẩm du lịch vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; xây dựng 02 phóng sự quảng bá du lịch trên VTV3; in và phát hành 4000 tập gấp giới thiệu về 02 di sản văn hóa phi vật thể: Nghệ thuật Xòe Thái và Nghi lễ Pang A của người La Ha....

Việc lập hồ sơ khoa học di sản văn hóa phi vật thể tỉnh Sơn La đề nghị đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được chỉ đạo sát sao. Đến nay toàn tỉnh đã có 17 di sản văn hóa phi vật thể được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận và đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia, trong đó có 01 di sản được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại (nghệ thuật Xòe Thái); 01 di sản văn hóa phi vật thể đang hoàn thiện hồ sơ đệ trình UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp (Mo Mường).

Công tác phát huy giá trị các di sản văn hóa vật thể được cấp ủy các cấp, ngành văn hóa quan tâm chỉ đạo, triển khai thực hiện. Hiện nay toàn tỉnh có 64 di tích được xếp hạng (Trong đó: 02 di tích quốc gia đặc biệt, 16 di tích quốc gia, 46 di tích được xếp hạng cấp tỉnh) và 32 di tích chưa được xếp hạng. Trong giai đoạn 2021 - 2024 có 10 di tích được tu bổ, tôn tạo, phát huy giá trị, thu hút đông đảo du khách đến tham quan, học tập và nghiên cứu, góp phần vào việc giáo dục truyền thống, ý thức phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh trong các tầng lớp nhân dân. Hiện nay, Bảo tàng tỉnh lưu giữ và bảo quản 24.599 tư liệu, hiện vật. Trong đó: 11.304 hiện vật gốc về văn hóa, lịch sử; 13.295 tư liệu, phim, ảnh.

Quan tâm chỉ đạo công tác xét tặng "Nghệ nhân Nhân dân", "Nghệ nhân ưu tú" thuộc lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể. Năm 2022 có 02 cá nhân được phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Nhân dân; 07 cá nhân được phong tặng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú và 01 cá nhân được truy tặng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú thuộc các loại hình: nghệ thuật trình diễn dân gian, tri thức dân gian, phong tục tập quán... thuộc lĩnh vực văn hóa phi vật thể. Hiện nay trên địa bàn tỉnh có 02 nghệ nhân Nhân dân và 34 nghệ nhân ưu tú (07 nghệ nhân đã mất).

Cùng với đó, hoàn thiện cơ chế thị trường trong lĩnh vực văn hóa, ưu tiên phát triển một số ngành công nghiệp văn hóa. Cụ thể, tiếp tục tuyên truyền, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các cấp, các ngành, địa phương, doanh nghiệp và nhân dân về vị trí, vai trò của các ngành công nghiệp văn hóa. Nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các cấp, các ngành, địa phương, doanh nghiệp và nhân dân về vị trí, vai trò của các ngành công nghiệp văn hóa trong phát triển kinh tế - xã hội. Chỉ đạo triển khai thực hiện tốt Luật Điện ảnh, Quảng cáo và các văn bản khác của trung ương, của tỉnh.

Nhiều địa phương đã triển khai thực hiện tốt việc khuyến khích các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp trong và ngoài nước đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị kỹ thuật, công nghệ tiên tiến, xây dựng các công trình văn hóa, điểm đến trải nghiệm văn hóa như khu vui chơi, giải trí công cộng, điểm du lịch cộng đồng, homestay…như Khu du lịch Thác Dải Yếm; khu du lịch rừng Thông Bản Áng; Khu du lịch Happyland; Khu chợ đêm…Đặc biệt tại khu du lịch Mộc Châu Island...

Công tác phối hợp kiểm tra, giám sát, đánh giá thực hiện Chiến lược được triển khai đồng bộ giữa các cơ quan, đơn vị của tỉnh. Các hoạt động sáng tác, biểu diễn, quảng bá, xuất bản văn học nghệ thuật được quản lý chặt chẽ, đảm bảo đúng định hướng chính trị, phù hợp thuần phong mỹ tục và phục vụ hiệu quả nhiệm vụ chính trị của tỉnh. Các cơ quan chức năng thường xuyên tổ chức kiểm tra định kỳ và đột xuất đối với các cơ sở kinh doanh dịch vụ văn hóa, hoạt động quảng cáo, biểu diễn nghệ thuật, xuất bản, in ấn. Qua kiểm tra đã phát hiện, nhắc nhở kịp thời một số trường hợp vi phạm theo quy định. Công tác kiểm tra, xử lý vi phạm được thực hiện nghiêm túc, góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực văn hóa; đồng thời tạo môi trường sáng tác, quảng bá, biểu diễn văn học nghệ thuật lành mạnh, đúng định hướng, phục vụ tốt đời sống tinh thần của nhân dân.

Với những kết quả nổi bật trong giai đoạn 2021 - 2025, Sơn La tiếp tục khẳng định vị thế là địa phương tiêu biểu trong công tác giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc gắn với phát triển du lịch bền vững vùng Tây Bắc./.