Ưu đãi của tạo hóa

Du lịch biển là thế mạnh lâu nay của Cù Lao Chàm. Hầu khắp các bãi biển từ tây bắc xuống đông nam trên đảo đều thoai thoải cát mịn, sạch, nằm xen giữa các mỏm đá nhô chấm phá những nét độc đáo. Bên cạnh đó, quá trình bào mòn của biển kết hợp với hoạt động đổ lở dọc các khe núi mở trong đá granit đã tạo nên các hang yến. Những đặc trưng về mặt sinh thái như nơi cư trú, tập tính sinh sản của chim yến là tiềm năng phát triển du lịch.

Theo tư liệu của nhóm nhà nghiên cứu đến từ Trường Đại học Khoa học tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội) và Viện Địa lý (Viện Hàn lâm khoa học & công nghệ Việt Nam), đá biến chất dạng các thể tù ở Cù Lao Chàm có hình thù kỳ dị, nằm theo phương nén ép chung của đá granit với cấu trúc vân dải đẹp. Tại khu vực Bãi Chồng gặp đá biến chất bị micmatit hóa mạnh tạo nên các vân dải độc đáo là dạng tài nguyên có thể giới thiệu đến khách du lịch về quá trình tự nhiên làm nóng chảy và tái phân bố, cấu tạo lại vật chất ở dưới sâu, nay lộ ra trên bãi biển.  

Theo PGS-TS.Uông Đình Khanh – Viện Địa lý (Viện Hàn lâm khoa học & công nghệ Việt Nam), Cù Lao Chàm không có cảnh quan karst nhiệt đới như ở vịnh Hạ Long, tuy nhiên với các vách đá dốc dựng đứng ở phía đông Cù Lao Chàm, hòn Tai tạo nên bức tường, các tháp; địa hình đá đổ tạo cảnh quan hòn Chồng; hoạt động sóng và quá trình trọng lực tạo các mặt clif, các bench, mỏm sót... chính là tài nguyên quý giá để phát triển du lịch sinh thái và du lịch mạo hiểm.

Hệ sinh thái rạn san hô tại Cù Lao Chàm phân bố chủ yếu ở các khu vực xung quanh đảo với độ sâu không quá 14m. Về thành phần loài và độ phủ tương đối cao, diện tích phân bố của san hô mềm lớn, tại nhiều khu vực còn chiếm ưu thế so với san hô cứng. Nhiều năm qua, hàng chục doanh nghiệp lữ hành hoạt động tại Cù Lao Chàm đã khai thác rất tốt tài nguyên này với hai sản phẩm Snorkeling (lặn ống thở) và Diving (lặn bình dưỡng khí) được du khách rất yêu thích.

Phát triển sản phẩm để níu chân khách

Năm 2020, dù bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch Covid-19, Cù Lao Chàm vẫn là một trong những điểm sáng hiếm hoi trên địa bàn tỉnh về thu hút khách nội địa với gần 500 lượt/ngày vào mùa hè. Mặc dù vậy, hầu hết du khách chỉ đi Cù Lao Chàm theo tour nửa ngày là đủ để tắm biển và ăn hải sản, khiến giá trị tăng thêm từ hoạt động du lịch còn khiêm tốn.

PGS-TS.Đặng Văn Bào – Trường Đại học Khoa học tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho rằng, Cù Lao Chàm cần phát triển du lịch dựa vào cộng đồng và lưu trú tại nhà dân. Mô hình kinh tế sinh thái quy mô hộ gia đình tại thung lũng Đồng Chùa với vườn sinh thái là một ý tưởng có thể nghiên cứu. Ngoài ra, cần tránh xây dựng các công trình lưu trú quy mô lớn trên bãi biển mà tận dụng các thềm biển để xây dựng nhà nghỉ cao cấp thấp tầng để xứng đáng là một điểm du lịch sinh thái hấp dẫn.

Theo ông Tống Quốc Hưng - Trưởng phòng VH-TT TP.Hội An, ngoài việc củng cố, duy trì các sản phẩm du lịch cộng đồng, sinh thái, vui chơi giải trí hiện có, cần tổ chức triển khai sớm các sản phẩm du lịch đã có định hướng như mở tuyến tham quan quanh đảo bằng đường bộ, tham quan tìm hiểu hang yến…, lập dự án đầu tư các sản phẩm mới như chương trình khám phá hòn Dài, leo núi, khám phá rừng cũng như xây dựng, công bố bộ sản phẩm du lịch đặc trưng, chương trình tour tham quan du lịch Cù Lao Chàm một cách chính quy.  

Tháng 12/2020, UBND tỉnh Quảng Nam đã có Quyết định 20/2020/QĐ-UBND ban hành quy chế quản lý, phát triển du lịch tại Khu dự trữ sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm – Hội An, đây là cơ sở để phát triển du lịch bền vững, theo quy hoạch dựa trên cơ sở bảo vệ và khai thác hiệu quả các nguồn tài nguyên thiên nhiên từ rừng – biển mà không làm ảnh hưởng đến hệ sinh thái, tài nguyên, sinh cảnh của khu dự trữ sinh quyển. Chủ tịch UBND tỉnh Lê Trí Thanh thông tin, sắp đến để bảo tồn và phát triển tốt Cù Lao Chàm, địa phương sẽ đi vào khai thác dòng du lịch có trách nhiệm, du lịch chất lượng cao, du lịch gắn với bảo tồn môi trường sinh thái và số lượng khách cũng có thể tính toán giảm so với giới hạn 3.000 lượt/ngày như trước đây./.