Ngôi nhà sàn Bác Hồ tại Khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch/wiki

Một trong những di sản có giá trị ý nghĩa như vậy là "Tài liệu tuyệt đối bí mật" hay còn gọi là Di chúc được Người hoàn thiện tại  ngôi Nhà Sàn đơn sơ trong khu Phủ Chủ tịch. 50 năm đã trôi qua nhưng những lời Người căn dặn trong Di chúc vẫn giữ nguyên giá trị. Việc nghiên cứu và phát huy giá trị Di chúc đối với khách tham quan trong nước và quốc tế tại Khu di tích Phủ Chủ tịch là rất cần thiết, là hoạt động thiết thực thực hiện cuộc vận động học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, góp phần vào sự nghiệp đổi mới của đất nước cho hôm nay và mai sau.

Theo Hồi ký của đồng chí Vũ Kỳ (1), Chủ tịch Hồ Chí Minh đã suy nghĩ về việc viết Di chúc ngay từ những năm 1960,  sau khi dự Hội nghị đại biểu Đảng Cộng sản và công nhân quốc tế từ Matxcơva trở về. Những bất đồng dẫn đến bất hòa giữa các đảng anh em, nhất là trong việc đánh giá kẻ thù, càng làm cho Người suy nghĩ nhiều. Đế quốc Mỹ không bỏ lỡ cơ hội, dấn sâu thêm bàn tay tội ác vào Việt Nam. Tháng 2 năm 1965, không quân Mỹ ồ ạt leo thang đánh phá miền Bắc. Trong bối cảnh ấy, cần thiết phải tăng cường sự đoàn kết nhất trí trong Đảng, củng cố mặt trận tư tưởng, động viên mọi tầng lớp nhân dân, tăng cường tình đoàn kết quốc tế Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt bút viết những dòng khởi thảo đầu tiên của bản Di chúc vào lúc 9 giờ sáng thứ hai, ngày 10-5-1965, đến 10 giờ viết xong phần mở đầu. Trong phần mở đầu, Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu lý do vì sao để lại "mấy lời" cho hậu thế. Tự cảm nhận được sức khỏe giảm sút so với những năm trước đó và cũng không thể dự cảm sẽ còn sống và phục vụ Tổ quốc, phục vụ cách mạng được bao lâu nữa, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết: "tôi để lại mấy lời này, chỉ nói tóm tắt vài việc thôi. Phòng khi tôi sẽ đi gặp cụ Các Mác, cụ Lê-nin và các vị cách mạng đàn anh khác, thì đồng bào cả nước và đồng chí trong Đảng khỏi cảm thấy đột ngột" (2).

Các ngày tiếp theo (ngày 11, 12 và 13-5-1965), cũng vào giờ đó (từ 9 giờ đến 10 giờ), Người viết tiếp các phần còn lại. Sáng ngày 11 tháng 5 năm 1965, Người viết về Đảng, về đoàn kết, về đạo đức cách mạng. Chủ tịch Hồ Chí Minh là Người đã sáng lập, giáo dục và rèn luyện Đảng ta vì vậy, lời căn dặn đầu tiên của Người là về Đảng. Chủ tịch Hồ Chí Minh "nhấn mạnh truyền thống đoàn kết" trong Đảng; yêu cầu "thực hành dân chủ" rộng rãi, thường xuyên và nghiêm chỉnh "tự phê bình và phê bình"; mỗi cán bộ, đảng viên phải thực sự thấm nhuần "đạo đức cách mạng", giữ gìn Đảng thật "trong sạch".

Ngày 12 tháng 5 năm 1965, Người viết về đoàn viên thanh niên, nhân dân lao động và dự báo kết quả của cuộc kháng chiến. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh đoàn viên thanh niên là đội hậu bị của Đảng, là người chủ tương lai của đất nước. Người yêu cầu "Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa "hồng" vừa "chuyên".  Với nhân dân lao động "bao đời chịu đựng gian khổ", bao nhiêu năm "bị nhiều áp bức bóc lột bởi phong kiến thực dân" song nhân dân Việt Nam rất "anh hùng, dũng cảm, hăng hái, cần cù", "luôn đi theo và rất trung thành với Đảng". Vì vậy, "Đảng cần phải có kế hoạch thật tốt để phát triển kinh tế và văn hóa, nhằm không ngừng nâng cao đời sống của nhân dân". Là nhà chiến lược thiên tài, nắm vững quy luật và cục diện của cuộc kháng chiến, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: mặc dù cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước còn khó khăn gian khổ nhưng "nhân dân ta nhất định sẽ hoàn toàn thắng lợi, Đế quốc Mỹ nhất định phải cút khỏi nước ta. Tổ quốc ta nhất định sẽ thống nhất. Đồng bào Nam, Bắc nhất định sẽ sum họp một nhà…".

Sáng ngày 13 tháng 5 năm 1965, Người viết tiếp "Về phong trào cộng sản thế giới". Trước sự bất hòa đang tồn tại trong phong trào cộng sản quốc tế, với trách nhiệm của người cộng sản chân chính, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất day dứt và Người mong muốn: "Đảng ta sẽ ra sức hoạt động, góp phần đắc lực vào việc khôi phục lại khối đoàn kết giữa các đảng anh em trên nền tảng chủ nghĩa Mác - Lênin và chủ nghĩa quốc tế vô sản, có lý, có tình"…

Ngày 14-5-1965, do buổi sáng có lịch đi thăm một hợp tác xã ở ngoại thành Hà Nội và dự một phiên họp của Bộ Chính trị, Chủ tịch Hồ Chí Minh chuyển viết Di chúc sang buổi chiều với thời gian gấp đôi, từ 14 giờ đến 16 giờ và Người viết về vấn đề hậu sự của mình.  Người căn dặn chớ nên tổ chức "điếu phúng linh đình", để khỏi lãng phí thì giờ và tiền bạc của nhân dân và hỏa táng thi hài để vừa "tốt về mặt vệ sinh", lại không tốn đất…Đúng 16 giờ, bản Di chúc gồm 3 trang được đánh máy xong và Người cho mời đồng chí Lê Duẩn Bí, thư thứ Nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng ký chứng kiến vào bản Di chúc. Vì vậy, Bản Di chúc bên cạnh chữ ký của Người còn có chữ ký chứng kiến của đồng chí Lê Duẩn. Đây là bản Di chúc hoàn chỉnh của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đến 21 giờ hôm đó, Người giao chiếc phong bì "Tài liệu tuyệt đối bí mật" cho đồng chí Vũ Kỳ và dặn: "Chú cất giữ cẩn thận, vào dịp này sang năm nhớ đưa lại cho Bác". Và cứ đến dịp sinh nhật 19/5 hằng năm, đồng chí Vũ Kỳ lại đặt phong bì "Tài liệu tuyệt đối bí mật" trên bàn làm việc tầng 2 Nhà Sàn. Bác đọc kỹ bản Di chúc, xem xét, cân nhắc kỹ từng đoạn, từng câu, từng ý, từng lời và bổ sung thêm vào bản Di chúc tùy theo tình hình đất nước. Năm 1966, 1967 không có bản viết riêng, chỉ có hai bản bổ sung vào Di chúc năm 1965 do chính Chủ tịch Hồ Chí Minh viết thêm ở phần nội dung Người viết về Đảng thêm các cụm từ "phục vụ Tổ quốc" và "Phải có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau". Năm 1968, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết bổ sung một đoạn gồm 6 trang viết tay. Trong đó Người đã vạch ra một kế hoạch, một chương trình hành động của toàn Đảng, toàn dân về sự nghiệp xây dựng đất nước sau chiến tranh với những chỉ dẫn về quản lý xã hội như: Đào tạo nguồn nhân lực cho sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội; sửa đổi chế độ giáo dục cho phù hợp hoàn cảnh mới; khôi phục và mở rộng các ngành kinh tế; phát triển công tác vệ sinh, y tế; chính sách miễn thuế nông nghiệp cho nông dân; chính sách xã hội, công bằng xã hội...

Ngày 10-5-1969, Người viết lại toàn bộ phần mở đầu Di chúc bằng 1 trang viết tay. Các bản Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh được Bộ Chính trị Khóa VI cho phép công bố năm 1989 nhân dịp kỷ niệm lần thứ 100 ngày sinh của Người. 

Bản Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh được viết, bổ sung và hoàn thiện trong thời gian từ năm 1965-1969, trong bối cảnh cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đang diễn ra cam go, ác liệt. Với lời văn dung dị, ngắn gọn và giàu cảm xúc Di chúc đã phản ánh phẩm chất đạo đức sáng ngời suốt đời phục vụ cách mạng, phục vụ Tổ quốc và nhân dân của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đây là văn kiện có giá trị vô cùng to lớn đối với quá trình cách mạng và sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc ta trên nhiều phương diện (chính trị, kinh tế, văn hóa, giáo dục, đối ngoại...), nó vạch ra phương hướng cho cách mạng Việt Nam cả hôm nay và mai sau.

Di chúc ra đời cách đây 50 năm nhưng vẫn giữ nguyên giá trị của thời đại. Đặc biệt, trong giai đoạn hiện nay khi toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta đang tích cực thực hiện Nghị quyết 04 về "Xây dựng chỉnh đốn Đảng" và Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục đẩy mạnh cuộc vận động "Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh", việc nghiên cứu, thực hiện các hình thức tuyên truyền phát huy giá trị tác phẩm đối với khách tham quan trong nước và quốc tế tại Khu di tích phủ Chủ tịch là rất cần thiết. Và Khu di tích Phủ Chủ tịch có ưu thế hơn bất cứ nơi nào khác tuyên truyền về di sản vô giá này. Bởi, một mặt chính tại ngôi Nhà Sàn đơn sơ trong khu Phủ Chủ tịch, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã cho ra đời bản Di chúc lịch sử. Mặt khác, Khu di tích Phủ Chủ tịch là nơi thu hút một số lượng khá lớn khách tham quan, trung bình mỗi năm đón 2,5 triệu lượt khách tham quan trong nước và quốc tế. Nhất là từ  khi triển khai thực hiện Chỉ thị số 06-CT/TW ngày 7/11/2006 của Bộ Chính trị về tổ chức cuộc vận động Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị ngày 14/5/2011 về tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; Chỉ thị 04-CT/TW của Bộ chính trị về công tác xây dựng chỉnh đốn Đảng, Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị khóa XII về "Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh", thì Khu di tích Phủ Chủ tịch đã trở thành "địa chỉ đỏ" cho các cá nhân, tổ chức của các cơ quan, đơn vị, trường học, các tổ chức đảng trong nước cũng như kiều bào ta tới tham quan, học tập và sinh hoạt chính trị. Sơ kết 3 năm cuộc vận động (2016-2018) Khu di tích Phủ Chủ tịch đã tổ chức đón tiếp 7.727.745 lượt khách trong và ngoài nước; trong đó, tổ chức sinh hoạt chính trị cho 2.113 đoàn với 125.342 lượt người của các chi bộ, đảng bộ, các cơ sở đoàn, cơ quan, đơn vị, trường học tới tham quan và học tập.

Nhận thức được tầm quan trọng, trách nhiệm đồng thời cũng là niềm vinh dự khi thực hiện nhiệm vụ chính trị này, Ban lãnh đạo Khu di tích Phủ Chủ tịch rất quan tâm và chỉ đạo sát sao công tác phát huy giá trị bản Di chúc lịch sử nói riêng và cuộc đời, sự nghiệp Chủ tịch Hồ Chí Minh nói chung. Khu Di tích Phủ Chủ tịch đã tổ chức hướng dẫn phục vụ khách tham quan 365 ngày trong năm. Đây là hình thức tuyên truyền mang tính chất truyền thống nhưng đem lại hiệu quả rất thiết thực. Thông qua những vật chứng – đó là ngôi Nhà Sàn, phòng làm việc tầng 2 Nhà Sàn, Bộ bàn ghế Bác đã ngồi thảo Tài liệu tuyệt đối bí mật, chiếc giá sách trên đó Bác đã từng cất Di chúc, chiếc máy chữ đánh máy các văn bản và Di chúc, những chiếc bút viết và sửa văn bản Di chúc... cùng với chất giọng truyền cảm giới thiệu nội dung Di chúc của hướng dẫn viên đã không chỉ giúp cho khách tham quan hiểu giá trị, ý nghĩa lịch sử to lớn của Di chúc mà còn tác động tới tâm tư, tình cảm của du khách đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh: kính trọng, cảm phục, yêu mến và có ý thức mong muốn học tập làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Nhiều cảm tưởng của khách trong nước và quốc tế đã bày tỏ cảm xúc sau khi tham quan nơi Bác Hồ viết Di chúc: "Ở Ấn độ, chúng tôi vẫn hằng nâng niu những kỷ niệm về Người, cũng như tình cảm dành cho nhân dân Việt Nam. Theo ý nguyện của Người, chúng tôi đang phấn đấu cho ý tưởng một thế giới đại đồng mà Người đã để lại trong bản Di chúc nổi tiếng của mình" (Sitaram Yeychory, Đoàn đại biểu Đảng Cộng sản Ấn Độ, ngày 23/3/1993); "Chúng tôi cũng sẽ làm theo những lời dạy của chủ tịch Hồ Chí Minh"(Tatsunori Yamazaki Phó Thị trưởng tỉnh Fukuoka, ngày 12/10/2009); "Khi đến thăm ngôi nhà, nơi mà Chủ tịch đầu tiên của nước Việt Nam độc lập đã từng sống và làm việc, không thể không có cảm giác khâm phục trước sự vĩ đại và giản dị của con người kiệt xuất này - người đã là cầu nối cho tình hữu nghị bền chặt giữa nhân dân Nga và nhân dân Việt Nam" (Chủ tịch Thượng viện Nga V. I. Matviyenko, ngày 14/11/2012); Chúng con vô cùng xúc động khi được đến thăm nơi ở của Người trước đây, được tận mắt chứng kiến cuộc sống giản dị, thanh bạch và trí tuệ uyên thâm, tinh thần cách mạng cao cả của Người. Là những nhà giáo dục được đào tạo trong thế hệ Hồ Chí Minh, chúng con nguyện suốt đời học tập phẩm chất đạo đức cách mạng, ý chí xây dựng đất nước của Người. Chúng con nguyện giáo dục thế hệ trẻ của đất nước sẽ học tập, sống và làm việc theo gương Bác Hồ vĩ đại (Nguyễn Hoài An, Hiệu trưởng trường THCS Quang Trung, ngày 8/5/2017) (3).

Không chỉ dừng lại ở phương thức tổ chức hướng dẫn mà Khu di tích Phủ Chủ tịch còn chủ động triển khai nhiều hình thức hoạt động tuyên truyền thiết thực và đạt hiệu quả cao như: xuất bản các ấn phẩm liên quan tới Di chúc Bác Hồ (Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, năm 1999; Bác Hồ viết tài liệu Tuyệt đối bí mật, năm 2016; Thư ký Bác Hồ kể chuyện, năm 2016...). Đặc biệt, các ấn phẩm này được dịch ra nhiều thứ tiếng (Anh, Pháp, Trung) để đáp ứng nhu cầu bạn đọc quốc tế; Tổ chức Hội thảo khoa học và xuất bản kỷ yếu "Hội thảo khoa học-thực tiễn: 35 năm thực hiện Di chúc và phát huy các giá trị di sản tư tưởng, văn hóa của Chủ tịch Hồ Chí Minh" (năm 2005); Tổ chức thực hiện các cuộc triển lãm chuyên đề trong và ngoài nước, trong đó có giới thiệu Di chúc Bác Hồ như triển lãm: "60 năm Chủ tịch Hồ Chí Minh về sống và làm việc tại Khu Phủ Chủ tịch (1954-2014); 45 năm bảo tồn và phát huy giá trị Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch (1969-2014)" (năm 2014), " Hồ Chí Minh-Anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hóa kiệt xuất" (năm 2017);) "60 năm Nhà Sàn Bác Hồ" (năm 2018); Nói chuyện chuyên đề tại các cơ quan đơn vị ở các tỉnh thành; Viết hàng chục bài tuyên truyền về Di chúc được đăng tải trên Thông tin và các báo, tạp chí; Cung cấp tư liệu và phối hợp với các đài truyền hình thực hiện các phóng sự tuyên truyền về Di chúc nhân dịp kỷ niệm năm chẵn; thường xuyên cập nhật và đăng tải các bài viết liên quan đến Di chúc và cuộc đời, sự nghiệp Chủ tịch Hồ Chí Minh trên trang thông tin điện tử Khu di tích phủ Chủ tịch...

Với các hình thức tuyên truyền nêu trên cho thấy Khu di tích Phủ Chủ tịch đã thực hiện khá tốt nhiệm vụ chính trị của Đảng và Nhà nước giao phó, góp phần không nhỏ thực hiện tốt Chỉ thị 05-CT/TƯ về tiếp tục đẩy mạnh cuộc vận động học theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, nhằm nâng cao chất lượng tuyên truyền bản Di chúc tại Khu di tích Phủ Chủ tịch, tạo sức lan tỏa sâu rộng, thường xuyên, liên tục hơn, chúng tôi xin đề xuất một số ý kiến như sau:  

1. Nghiên cứu, sưu tầm, xây dựng hoàn chỉnh bộ sưu tập tài liệu về Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh nhằm làm tư liệu phục vụ cho công tác thuyết minh và trưng bày triển lãm. Bộ sưu tập gồm có:

- Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh – Bản công bố tháng 9 năm 1969.

- Bút tích và nguyên văn các bản Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh viết năm 1965,1968,1969.

- Sách "Lời Di Chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh" do Phủ Thủ tướng nước Việt Nam Dân chủ Cộng Hòa xuất bản, Hà Nội, năm 1969.

- Sách "Bác Hồ Viết Di chúc, hồi ký của đồng chí Vũ Kỳ xuất bản năm 1989, 1999.

- Sưu tầm các bài viết và các sách của các tác giả trong và ngoài nước viết về Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

- Thông báo số 151/TB.TƯ của Bộ Chính trị Ban Chấp Hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam, ra ngày 19/8/1989 về một số vấn đề liên quan đến Di chúc và ngày qua đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

- Nghiên cứu và sưu tầm tư liệu liên quan tới bối cảnh (trong nước và quốc tế) ra đời bản Di chúc.

- Sưu tầm tư liệu về các phong trào thực hiện Di chúc Bác Hồ của cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân tại các cơ quan, đoàn thể từ trung ương tới địa phương.

2. Tổ chức thực hiện trưng bày Di chúc tại Nhà Sàn Bác Hồ trong Khu di tích Phủ Chủ tịch phục vụ công tác đối nội và đối ngoại của Đảng và Nhà nước.

Nhà Sàn chính là nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh biên soạn thảo tác phẩm Di chúc nhưng lại chưa được trưng bày giới thiệu với khách tham quan. Trưng bày là ngôn ngữ của bảo tàng, di tích. Thông qua ngôn ngữ trưng bày bảo tàng, di tích thực hiện chức năng tuyên truyền giáo dục. Để thực hiện tốt chức năng tuyên truyền tại di tích nhà sàn thì không chỉ lưu giữ những tài liệu hiện vật vốn có mà cũng cần nghiên cứu và đưa ra trưng bày một số tài liệu hiện vật vốn được hình thành trong không gian và thời gian tại Nhà Sàn như "Tài liệu tuyệt đối bí mật" ra đời 15/5/1969. Tài liệu được lựa chọn trưng bày nên gồm 3 bản bút tích Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh: Bản bút tích Di chúc năm 1965, bản bổ sung năm 1968, 1969. Vì tại địa điểm phòng làm việc Nhà Sàn, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết cả 3 tài liệu này. Sự hiện diện "Tài liệu tuyệt đối bí mật" trên bàn làm việc tầng 2 Nhà Sàn chính là sợi dây liên kết hoàn chỉnh với các vật chứng liên quan tới sự kiện (căn phòng, bàn ghế, bút, chiếc máy chữ...) chắc chắn sẽ góp phần tác động sâu sắc tới xúc cảm của khách tham quan đồng thời giúp khách thăm quan hiểu hơn những hoạt động, những cống hiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong thời gian người sống và làm việc tại Nhà Sàn.

3. Nghiên cứu, thực hiện trưng bày chuyên đề về Di chúc tại phòng trưng bày bổ sung vào các ngày lễ lớn của dân tộc như kỷ niệm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh hoặc kỷ niệm năm chẵn Bác Hồ viết Di chúc. Tại phòng trưng bày bổ sung sẽ giới thiệu đầy đủ bộ sưu tập tài liệu "Tuyệt đối bí mật" bao gồm các bản thảo mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã biên soạn và hoàn thiện tại Nhà Sàn cùng các tài liệu liên quan tới bối cảnh ra đời tác phẩm, nội dung tác phẩm, các nghiên cứu về Di chúc của các tác giả trong và ngoài nước và kết quả các phong trào học tập và thực hiện Di chúc Bác Hồ...Thông qua hình thức tuyên truyền này Di chúc sẽ tạo sức lan tỏa sâu rộng và thường xuyên, liên tục hơn tới mọi đối tượng khách tham quan.

4. Cán bộ Khu di tích Phủ Chủ tịch nói chung và cán bộ thuyết minh nói riêng cần nghiên cứu sâu sắc nội dung Di chúc Bác Hồ, nghiên cứu các bài viết của Chủ tịch Hồ Chí Minh liên quan đến nội dung Di chúc như: đạo đức cách mạng, xây dựng Đảng, Đoàn kết , xây dựng con người mới...để  hình thành bộ sưu tập tư liệu. Trên cơ sở đó xây dựng nội dung thuyết minh chuyên sâu phục vụ các đoàn nghiên cứu, học tập chuyên đề hoặc sinh hoạt chính trị tại Khu di tích Phủ Chủ tịch. Đồng thời, thực hiện triển lãm chuyên đề tại phòng trưng bày bổ sung tại Khu di tích.

50 năm qua, Di chúc thiêng liêng của Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn là nguồn cổ vũ, động viên toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta phát huy tinh thần yêu nước, đại đoàn kết toàn dân tộc, vượt qua thử thách, giành những thắng lợi vẻ vang, đưa cả nước bước vào thời kỳ mới, thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Việc nghiên cứu, sưu tầm và hoàn thiện bộ sưu tập Di chúc cũng như tổ chức trưng bày giới thiệu sưu tập tài liệu đó tại Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch là rất cần thiết, góp phần nâng cao hiệu quả tuyên truyền giáo dục, đáp ứng nhu cầu tham quan, học tập về tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, đồng thời góp phần thực hiện thắng lợi  xây dựng một nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa, hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh như Chủ tịch Hồ Chí Minh hằng mong ước./.

Ths. Cù Thị Minh
Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch

Chú thích:

(1) Thư ký Bác Hồ kể chuyện, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2005, tr.488.

(2) Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Chính trị Quốc Gia, Hà Nội, 1999, tr.12

(3) Sổ ghi cảm tưởng Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch