Xác định xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở là nền tảng quan trọng của phát triển văn hóa bền vững, trong thời gian qua, tỉnh Nghệ An đã tập trung triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm nâng cao chất lượng các phong trào văn hóa quần chúng, từng bước đưa văn hóa thấm sâu vào từng khu dân cư, từng gia đình, dòng họ. Nổi bật trong đó là việc tiếp tục đổi mới nội dung và phương thức thực hiện Phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa", gắn với xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh và các cuộc vận động xây dựng gia đình hạnh phúc, khu dân cư an toàn.

Phong trào xây dựng gia đình văn hóa, làng văn hóa, khối phố văn hóa, cơ quan, đơn vị văn hóa được triển khai rộng khắp. Thông qua xét công nhận hàng năm, các danh hiệu văn hóa ngày càng đi vào thực chất hơn, không chạy theo số lượng mà chú trọng chất lượng, hiệu quả và tính bền vững. Việc đưa các tiêu chí đạo đức, pháp luật, môi trường sống, an ninh trật tự, gìn giữ bản sắc truyền thống vào nội dung đánh giá đã góp phần nâng cao ý thức tự giác của người dân trong xây dựng nếp sống mới. Nhiều địa phương đã có cách làm sáng tạo như tổ chức "Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc" gắn với sinh hoạt văn hóa truyền thống, tạo không khí đoàn kết, gắn bó trong cộng đồng dân cư.

Song song với đó, công tác tuyên truyền, vận động người dân thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội được triển khai thường xuyên và đạt nhiều chuyển biến tích cực. Các hủ tục lạc hậu từng bước được xóa bỏ; các hoạt động mê tín dị đoan, phô trương, lãng phí trong đám hiếu, hỉ được hạn chế rõ rệt. Việc tổ chức cưới hỏi, tang lễ theo hướng gọn nhẹ, văn minh, tiết kiệm ngày càng trở nên phổ biến trong nhân dân. Đây là dấu hiệu rõ nét cho thấy ý thức cộng đồng và đời sống văn hóa tinh thần của người dân đã có bước tiến mới, phù hợp với xu thế phát triển hiện đại nhưng vẫn giữ được những giá trị truyền thống cơ bản.

Cùng với phong trào, hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở được tỉnh quan tâm đầu tư và từng bước hoàn thiện. Các trung tâm văn hóa, nhà văn hóa thôn, xóm, bản, khối phố, điểm sinh hoạt cộng đồng được xây dựng, nâng cấp và đưa vào hoạt động, tạo không gian sinh hoạt, học tập, vui chơi, giải trí cho người dân. Đây chính là "hạt nhân" quan trọng để triển khai các hoạt động văn nghệ quần chúng, thể dục thể thao, tuyên truyền chủ trương, chính sách và giáo dục truyền thống tại địa phương. Mặc dù còn có sự chênh lệch giữa các vùng miền, nhất là khu vực miền núi, vùng sâu, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, song nhìn chung, mạng lưới thiết chế văn hóa cơ sở trên toàn tỉnh đã được mở rộng đáng kể so với giai đoạn trước.

Hoạt động văn nghệ quần chúng tiếp tục phát triển sâu rộng, trở thành phong trào sôi nổi tại nhiều địa phương. Các câu lạc bộ dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh, hát dân gian, múa dân tộc, kịch, thơ ca, nhiếp ảnh, câu lạc bộ thơ, đội văn nghệ thôn bản… được duy trì sinh hoạt định kỳ, thu hút đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia. Qua đó không chỉ tạo sân chơi lành mạnh mà còn góp phần gìn giữ, lan tỏa các giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc của quê hương Xứ Nghệ.

Bên cạnh đó, công tác xây dựng môi trường văn hóa trong cơ quan, đơn vị, trường học, lực lượng vũ trang được quan tâm chỉ đạo thực hiện. Văn hóa công vụ, văn hóa ứng xử, tinh thần trách nhiệm, ý thức phục vụ nhân dân của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức được nâng lên. Việc xây dựng cơ quan đạt chuẩn văn hóa từng bước đi vào nền nếp, góp phần tạo môi trường làm việc kỷ cương, lành mạnh và hiệu quả.

Những kết quả đạt được trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở tại Nghệ An sau 5 năm thực hiện Chiến lược phát triển văn hóa không chỉ thể hiện rõ quyết tâm chính trị của cấp ủy, chính quyền các cấp, mà còn cho thấy sự hưởng ứng tích cực, chủ động của cả cộng đồng. Đây là nền tảng quan trọng để tỉnh tiếp tục nâng cao chất lượng đời sống tinh thần cho nhân dân, xây dựng con người Nghệ An phát triển toàn diện, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững trong giai đoạn mới.