Tham dự hội thảo có các ông: Nguyễn Văn Bảy, Phó Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ KH&CN; Nguyễn Thanh Bình, UVTV Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh.

Phát huy tài sản trí tuệ du lịch địa phương

Trong Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030, vấn đề "Bảo vệ quyền SHTT trong kinh doanh du lịch" trở thành một trong những nhiệm vụ quan trọng cần được triển khai. Với những sản phẩm du lịch đắt giá và vô giá mà Thừa Thiên Huế có được, việc tạo lập, quản lý, khai thác tài sản trí tuệ (TSTT) càng hết sức cần thiết và cấp thiết, nhất là đối với ngành kinh tế mũi nhọn như du lịch.

SHTT đóng vai trò bệ đỡ trong chiến lược duy trì, thậm chí nâng cao, lan tỏa danh tiếng, đồng thời được sử dụng như tấm lá chắn giúp bảo vệ danh tiếng có được của một sản phẩm, khu du lịch... Thời gian qua, Sở KH&CN và các sở, ngành, các địa phương đã từng bước triển khai nội dung phục vụ xây dựng thương hiệu cho đặc sản địa phương, các đặc sản trên địa bàn có điều kiện phát triển như đăng ký về nhãn hiệu, nhãn hiệu tập thể (NHTT), nhãn hiệu chứng nhận (NHCN), chỉ dẫn địa lý (CDĐL) cho các sản phẩm đặc sản, làng nghề địa phương. Đơn cử như CDĐL nón lá Huế, dầu tràm Huế, NHCN "Bún bò Huế", NHTT cho sản phẩm dệt Zèng huyện A Lưới, NHTT Áo dài Huế, NHTT "Sen Huế", NHCN "Huế - Kinh đô ẩm thực", NHCN cho điểm đến du lịch "Chợ quê Cầu ngói Thanh Toàn", NHCN "Hương xưa làng cổ Phước Tích"...

Tuy nhiên, việc hỗ trợ tạo lập, quản lý, bảo vệ và phát triển TSTT cho các sản phẩm, dịch vụ du lịch mới chủ yếu ở bước xác lập, tạo dựng. Một số sản phẩm đặc sản tuy được xây dựng thương hiệu nhưng việc phát triển thương hiệu, mở rộng thị trường còn nhiều khó khăn.

Tham luận tại hội thảo, ông Nguyễn Văn Bảy, Phó Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ cho rằng, việc xác định đối tượng quyền SHTT tương ứng với mỗi loại TSTT của từng địa phương rất quan trọng, nhằm thiết lập cơ chế xác lập, khai thác, thực thi quyền SHTT để phục vụ xây dựng mô hình quản lý và phát triển. Các đối tượng quyền SHTT áp dụng trong ngành du lịch chính là: nhãn hiệu, nhãn hiệu chứng nhận, nhãn hiệu tập thể, chỉ dẫn địa lý mà các địa phương, doanh nghiệp đã và đang manh nha thực hiện.

Khơi dậy tiềm năng bản quyền thương hiệu

Phát biểu tại hội thảo khoa học, ông Nguyễn Thanh Bình, UVTV Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh, để "khơi dậy" những tiềm năng giá trị TSTT của địa phương gắn với phát triển du lịch, cần nghiên cứu, tìm những điểm đặc trưng, những thế mạnh được tạo ra từ hoạt động đổi mới sáng tạo của tỉnh; tạo mối liên kết chặt chẽ với điều kiện tự nhiên, văn hóa, xã hội và con người của tỉnh. Từ đó góp phần hình thành và nâng cao giá trị thương hiệu, chất lượng, sức cạnh tranh của các sản phẩm, dịch vụ phục vụ du lịch của tỉnh.

Để đẩy mạnh quản lý và khai thác TSTT trong phát triển du lịch, ông Nguyễn Thanh Bình cho rằng các doanh nghiệp, công ty lữ hành, nhà khoa học, các đơn vị, tổ chức liên quan cần đầu tư và phát triển nguồn tài nguyên du lịch dưới góc độ SHTT như: khai thác giá trị của các đối tượng quyền SHTT; đồng thời khai thác các yếu tố khác như: hệ thống thiết kế mỹ thuật, quyền tác giả, tác phẩm kiến trúc, mỹ thuật ứng dụng… nhằm định hình về sự khác biệt, tính độc đáo và tạo lợi thế cạnh tranh lâu dài cho phát triển du lịch của tỉnh.

Nhiều người lầm tưởng du lịch và SHTT có vẻ không liên quan với nhau, nhưng thực chất lại có mối liên hệ rất đặc biệt. Một sản phẩm du lịch hay một địa điểm du lịch muốn phát triển trước hết cần phải được thị trường biết đến. Nhưng quan trọng hơn cả là phải được thị trường tín nhiệm. Để được tín nhiệm thì phải chứng minh được "danh tiếng, chất lượng" và khả năng gìn giữ bảo đảm về danh tiếng và chất lượng đó.

Chẳng hạn xét thấy việc xây dựng nhãn hiệu chứng nhận "Huế - Kinh đô ẩm thực" thực sự rất cần thiết, Sở Du lịch đang nghiên cứu dự án "Tạo lập, quản lý và phát triển NHCN "Huế- Kinh đô ẩm thực" cho các đặc sản ẩm thực Huế của tỉnh. Theo ông Nguyễn Văn Phúc, Phó Giám đốc phụ trách Sở Du lịch, trước mắt, ngành tập trung đăng ký NHCN cho 22 món ăn đặc trưng và có vùng nguyên liệu đảm bảo, nhằm tiến tới đăng ký bản quyền và quản lý hiệu quả món ăn Huế. Trên cơ sở đó, xây dựng các tiêu chí về quy chế sử dụng NHCN "Huế - Kinh đô ẩm thực" để phát huy giá trị các nhà hàng đảm bảo đủ tiêu chuẩn đăng ký NHCN "Huế - Kinh đô ẩm thực".

Đại diện lãnh đạo huyện Phong Điền, TX. Hương Thủy cũng rất quan tâm đến việc xây dựng quyền SHTT cho sản phẩm du lịch đặc trưng của địa phương. Huyện Phong Điền thực hiện "Tạo lập, quản lý và phát triển NHCN "Hương xưa Làng cổ Phước Tích" cho làng cổ Phước Tích, xã Phong Hòa. Hương Thủy thì "Tạo lập, quản lý và phát triển NHCN cho điểm đến du lịch Chợ quê Cầu Ngói Thanh Toàn". Tất cả đều nhằm góp phần duy trì và quảng bá danh tiếng của điểm đến, phát triển kinh tế xã hội của địa phương và nâng cao đời sống của cộng đồng dân cư trong khu vực điểm đến du lịch.