PGS-TS, NSND Lê Ngọc Canh được đề nghị xét tặngGiải thưởng Hồ Chí Minh
lĩnh vực Múa với tác phẩm Nghệ thuật Múa thế giới (công trình nghiên cứu)

Điểm mới của Thông tư số 06/2010/TT-BVHTTDL so với Thông tư số 24/2007/TT-BVHTT ngày 27/7/2007 đó là bổ sung quy định cụ thể về đối tượng nghệ sĩ tự do; chính thức có quy định về đối tượng xét đặc cách (Điều 7); bỏ quy định về việc nghệ sĩ phải đạt danh hiệu Lao động tiên tiến 5 năm liền kề với năm xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT; giảm số Hội đồng các cấp từ 5 xuống còn 3 cấp; thay quy định “được tặng ít nhất 03 giải chính thức (loại Vàng) trở lên, trong đó có 1 giải Vàng của 2 năm liền kề với năm xét tặng… tính từ sau khi được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ (đối với các trường hợp đề nghị xét tặng NSND) thành quy định “có ít nhất 02 giải Vàng quốc gia hoặc quốc tế, tính từ thời điểm sau khi được phong tặng NSƯT”; và thay quy định “Được tặng ít nhất 4 giải thưởng chính thức (loại Vàng hoặc Bạc) trở lên trong đó có 1 giải thưởng của 2 năm liền kề với năm xét tặng” thành quy định “có ít nhất 02 giải Vàng quốc gia hoặc quốc tế” (đối với các trường hợp đề nghị xét tặng NSƯT).

Nhà văn Ma Văn Kháng với các tác phẩm: Truyện ngắn chọn lọc; Mưa mùa hạ;
Côi cút giữa cảnh đời; Gặp gỡ ở La Pan Tẩn được đề nghị xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh

Thời gian qua, khi đề cập đến việc xét tặng Giải thưởng HCM, Giải thưởng Nhà nước, danh hiệu NSND, NSƯT, do không nắm rõ Thông tư 03 và 06, nhiều người đã cho rằng muốn được xét tặng Giải thưởng và Danh hiệu, các tác giả, nghệ sĩ phải viết đơn và đó là một dạng “xin”- “cho” khiến nhiều người e ngại. Cũng chính vì hiểu chưa đúng như vậy nên có nhiều ý kiến nêu “giải pháp” để các cấp Hội văn học nghệ thuật có thể đứng ra đề cử các nghệ sĩ xứng đáng được trao tặng Giải thưởng thay vì tự thân các nghệ sĩ đứng ra viết đơn xin được trao giải như hiện nay? Ý kiến của ông về vấn đề này như thế nào?

- Trong Thông tư số 03/2010/TT-BVHTTDL cũng như Thông tư số 06/2010/TT-BVHTTDL không có quy định nào về việc nghệ sĩ phải viết đơn. Thông tư 06/2010/TT-BVHTTDL quy định rõ “Đơn vị cơ sở có trách nhiệm giới thiệu, tôn vinh và đề nghị Hội đồng cấp cơ sở xét, trình cấp có thẩm quyền phong tặng danh hiệu NSND, NSƯT cho nghệ sĩ đã và đang công tác tại đơn vị hoặc đang sinh hoạt nghệ thuật tại Hội chuyên ngành của mình; hướng dẫn nghệ sĩ làm hồ sơ, kê khai thành tích và các thủ tục theo quy định”.

Tại một văn bản khác của Bộ gửi các Bộ, cơ quan ngang Bộ, các Hội VHNT Trung ương và địa phương, các Sở VHTTDL trong cả nước, các đơn vị thuộc Bộ cũng nêu rõ “các đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp (công lập, ngoài công lập), các Hội chuyên ngành nghệ thuật giới thiệu, bầu chọn, tôn vinh nghệ sĩ có đủ phẩm chất và tài năng quy định tại điều 4, điều 5 Thông tư để đề nghị xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT; hướng dẫn các nghệ sĩ làm hồ sơ, thủ tục theo quy định của Thông tư số 06/2010/TT-BVHTTDL”.

Như vậy, sau khi được các đơn vị nghệ thuật cơ sở giới thiệu lên Hội đồng cấp cơ sở, các nghệ sĩ được giới thiệu sẽ hoàn tất hồ sơ cá nhân của mình (theo mẫu). Đây là quy định hoàn toàn hợp hiến, là quyền lợi và trách nhiệm của các nghệ sĩ trong lập hồ sơ cá nhân, kê khai thành tích, quá trình công tác, phấn đấu của bản thân, các giải thưởng, các hình thức khen thưởng mà nghệ sĩ đã đạt được trong quá trình công tác...

Đây là những thông tin quan trọng, là một trong những cơ sở để hội đồng các cấp xem xét đề nghị phong tặng danh hiệu.

Đối với việc xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước về VHNT, Bộ đã có công văn đề nghị các Bộ, ngành, cơ quan ngang Bộ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Hội VHNT Trung ương và địa phương, SởVHTTDL tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các đơn vị thuộc Bộ triển khai Thông tư số 03/2010/TT-BVHTTDL đến các tác giả để nghiên cứu, nắm vững đối tượng, tiêu chuẩn, quy trình xét chọn; hướng dẫn tác giả tự chọn và đăng ký tên tác phẩm, cụm tác phẩm, công trình, cụm công trình tiêu biểu của mình để đề nghị xét Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học, nghệ thuật.

Việc tác giả có Bản đăng ký tác phẩm, công trình đề nghị xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học, nghệ thuật (mẫu M 1a) hoặc Giải thưởng Nhà nước (Mẫu M 1b) là quyền lợi và trách nhiệm của tác giả trong đăng ký tác phẩm, là cơ sởpháp lý và minh chứng về tác phẩm và các giải thưởng liên quan phục vụ cho công tác xét tặng.

Trong sự nghiệp sáng tác của mình, một tác giả có thể sáng tác hoặc đồng sáng tác nhiều tác phẩm có giá trị nghệ thuật và nội dung tư tưởng đạt các tiêu chuẩn xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước.

Vì vậy, tác giả/đồng tác giả là người/những người duy nhất có toàn quyền quyết định sẽđề nghị tác phẩm, cụm tác phẩm; công trình, cụm công trình nào để xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh hoặc Giải thưởng Nhà nước.

Việc tác giả có Bản đăng ký tác phẩm, công trình đề nghị xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học, nghệ thuật (mẫu M 1a) hoặc Giải thưởng Nhà nước (Mẫu M 1b) là quyền lợi và trách nhiệm của tác giả trong đăng ký tác phẩm, là cơ sở pháp lý và minh chứng về tác phẩm và các giải thưởng liên quan phục vụ cho công tác xét tặng. ... Tác giả/đồng tác giả là người/những người duy nhất có toàn quyền quyết định sẽ đề nghị tác phẩm, cụm tác phẩm; công trình, cụm công trình nào để xét tặng.

Được biết, việc thẩm định hồ sơ của Hội đồng cấp Bộ lần này được thực hiện theo những nguyên tắc khá nghiêm ngặt?