Người đặc biệt quan tâm đến việc xây dựng, cũng cố và giữ gìn khối đoàn kết thống nhất trong Đảng và dân tộc, coi đó là sinh mệnh, là vấn đề sống còn của Đảng, là nền tảng cho đại đoàn kết toàn dân tộc và là nhân tố tạo nên sức mạnh, quy luật tồn tại và trưởng thành của Đảng.

Vấn đề giữ gìn đoàn kết thống nhất trong Đảng được Chủ tich Hồ Chí Minh nhận thức một cách đầy đủ, sâu sắc và nhất quán trong suốt cuộc cả đời hoạt động cách mạng của mình từ những bài tuyên truyền cách mạng đầu tiên đến khi viết "Di chúc" để lại cho hậu thế. Chủ tịch Hồ Chí Minh là linh hồn của việc giữ gìn đoàn kết thống nhất trong Đảng, dân tộc và quốc tế.

Trung thành với lý luận của Chủ nghĩa Mác-Lênin, kế thừa những giá trị tốt đẹp của truyền thống đoàn kết dân tộc, trong quá trình vận dụng sáng tạo học thuyết Mác-Lênin về chính đảng kiểu mới của giai cấp công nhân vào xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt coi trọng việc xây dựng và bảo vệ sự đoàn kết thống nhất trong Đảng. Phân tích toàn diện, sâu sắc tính tất yếu và tầm quan trọng đặc biệt của sự đoàn kết thống nhất trong Đảng, Người nhấn mạnh: "Đoàn kết là sức mạnh của chúng ta. Đoàn kết chặt chẽ thì chúng ta nhất định có thể khắc phục mọi khó khăn, phát triển mọi thuận lợi và làm tròn nhiệm vụ nhân dân giao phó cho chúng ta"(1).

Như vậy, đoàn kết thống nhất trong Đảng là cội nguồn tạo nên sức mạnh lãnh đạo cách mạng của Đảng, là nhân tố để phát huy cao độ trí tuệ và khả năng sáng tạo của những chiến sĩ tiền phong. Đoàn kết trong Đảng là tiền đề để đoàn kết toàn dân, tạo nên sức mạnh to lớn đưa con thuyền cách mạng đến thắng lợi cuối cùng.

Chủ tịch Hồ Chí Minh quan niệm rằng: Đoàn kết trong Đảng phải biểu hiện ở cả tư tưởng và hành động. Tư tưởng phải thống nhất, hành động cũng phải thống nhất. Đảng tuy nhiều người, song khi tiến hành thì chỉ như một người. Trong Đảng không thể có tình trạng trống đánh xuôi, kèn thổi ngược; bằng mặt, không bằng lòng.

Sự đoàn kết thống nhất ý chí và hành động trong Đảng trước hết phải dựa trên nền tảng tư tưởng là Chủ nghĩa Mác-Lênin và đường lối, quan điểm của Đảng trong từng thời kỳ cách mạng. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: Bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều, nhưng chủ nghĩa chân chính nhất, chắc chắn nhất, cách mạng nhất là Chủ nghĩa Mác-Lênin. Người đã ví Chủ nghĩa Mác-Lênin là cái "cẩm nang thần kỳ", là kim chỉ nam, là mặt trời soi sáng, là ngọn cờ đoàn kết, là cơ sở để vạch ra đường lối chiến lược, sách lược cho cách mạng. Vận dụng trung thành Chủ nghĩa Mác-Lênin vào thực tiễn cách mạng Việt Nam, ngay từ khi mới ra đời, Đảng Cộng sản Việt Nam đã xác định rõ mục tiêu, nhiệm vụ là lãnh đạo nhân dân giành độc lập dân tộc, xây dựng nước Việt Nam độc lập, dân chủ, giàu mạnh, xã hội công bằng, văn minh, thực hiện thành công CNXH. Nhờ vậy, đã quy tụ được sức mạnh của toàn Đảng, của toàn dân đoàn kết một lòng xung quanh Đảng, phấn đấu cho độc lập, tự do, dân chủ, hạnh phúc. Chính đường lối chiến lược, sách lược đúng đắn đã trở thành nhân tố hàng đầu tạo nên sự thống nhất về tư tưởng và hành động trong Đảng.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dày công xây dựng Đảng ta thành một khối đoàn kết, thống nhất, vững mạnh. Theo Người, giữ gìn đoàn kết thống nhất trong Đảng là công việc phải tiến hành thường xuyên, chứ không phải là giải pháp tình thế; là yêu cầu tất yếu khách quan và không chỉ là cốt lõi của vấn đề đoàn kết thống nhất trong nội bộ Đảng mà còn là của cả dân tộc và mọi giai cấp, tầng lớp trong xã hội. Bác khuyên các đồng chí trong Đảng phải thương yêu đoàn kết, nuôi dưỡng và phát triển tình đồng chí, nghĩa đồng bào, giữ gìn đạo đức cách mạng, chống các căn bệnh công thần, địa vị, hẹp hòi, cục bộ, kèn cựa... "Từ nay, mỗi cán bộ, mỗi đảng viên, phải kiên quyết chữa cái bệnh hẹp hòi đó để thực hành chính sách đại đoàn kết. Chính sách thành công thì kháng chiến mới dễ thắng lợi"(2).

Sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc muốn thành công thì phải xây dựng khối đoàn kết thống nhất giữa Đảng và Nhà nước, giữa Đảng với các tổ chức chính trị xã hội và giữa Đảng với quần chúng nhân dân là cần thiết. Chỉ có "đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết" thì cách mạng mới "thành công, thành công, đại thành công". Vì vậy, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhận thấy sự cần thiết phải xây dựng khối đoàn kết thống nhất trong Đảng và khối đại đoàn kết toàn dân tộc, nhằm xây dựng tình đoàn kết giữa các giai cấp, tầng lớp trong xã hội và tình đoàn kết quốc tế. Bôn ba khắp năm châu, bốn bể, hoà mình trong cuộc sống của các tầng lớp cần lao ở nhiều dân tộc chính quốc và thuộc địa, Chủ tịch Hồ Chí Minh rút ra hai nhận thức quan trọng làm tiền đề cho sự hình thành tưởng đại đoàn kết quốc tế:

Một là trên thế giới ở đâu cũng có hai hạng người phân thành hai tuyến rõ rệt: thiểu số những người bóc lột và đại đa số những người bị bóc lột. đây là tiền đề cho cho sự hình thành ý thức đoàn kết gia cấp.

Hai là trên thế giới có sự phân chia thành hai loại dân tộc: các nước tư bản thực dân và các nước thuộc địa, phụ thuộc. Các nước tư bản thực dân chỉ là một nhóm nhỏ, còn các dân tộc bị áp bức chiếm số đông. Đây là cơ sở cho sự hình thành tư tưởng đoàn kết các dân tộc bị áp bức trên thế giới.

Việc giữ gìn đoàn kết thống nhất trong Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh dạy rằng: "Đoàn kết là sức mạnh, là then chốt của thành công"(3). Thật vậy, đoàn kết là nguyên nhân của mọi thắng lợi. Cho nên, vấn đề quan trọng nhất mà Chủ tịch Hồ Chí Minh quan tâm về việc giữ gìn đoàn kết thống nhất, trước hết phải đoàn kết nhất trí trong Đảng về đường lối, chủ trương, chính sách và về phương thức tổ chức thực hiện nó. Người không chỉ chăm lo xây dựng khối đoàn kết thống nhất trong Đảng, dân tộc, Người còn rất quan tâm chăm lo, bảo vệ giữ gìn sự đoàn kết thống nhất của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế trên nền tảng của chủ nghĩa Mác - Lênin. Trước khi vĩnh biệt chúng ta, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã để lại bản Di chúc thiêng liêng cho toàn Đảng, toàn dân tộc. Trong di chúc, Chủ tịch Hồ Chí Minh đề cao một điều mà suốt đời Người quan tâm, đó là khi nói về Đảng Người căn dặn: "Nhớ đoàn kết chặt chẽ, một lòng một dạ phục vụ giai cấp, phục vụ nhân dân, phục vụ Tổ quốc, cho nên từ ngày thành lập đến nay, Đảng ta đã đoàn kết, tổ chức và lãnh đạo nhân dân hăng hái đấu tranh tiến từ thắng lợi này đến thắng lợi khác.

Đoàn kết là một truyền thống cực kỳ quý báu của Đảng và của nhân dân ta. Các đồng chí từ Trung ương đến chi bộ phải giữ gìn sự đoàn kết nhất trí của Đảng như giữ gìn con ngươi của mắt mình"(4). Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng đoàn kết thống nhất trong Đảng được bắt nguồn từ bản chất của giai cấp công nhân, đó là nguồn sức mạnh vô địch và vô tận của Đảng, Người coi mục tiêu của việc xây dựng và củng cố Đảng là nhằm xây dựng và cũng cố sự thống nhất đội ngũ của Đảng. Khi giai cấp công nhân giành được chính quyền, Đảng giữ vai trò lãnh đạo xã hội, Người đặc biệt coi trọng khối đoàn kết thống nhất càng ít giao động thì ảnh hưởng của Đảng trước quần chúng càng lớn. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định rằng giữ gìn đoàn kết thống nhất trong Đảng và dân tộc là trách nhiệm không chỉ của mỗi cán bộ Đảng viên mà là của toàn thể mọi người.

Từ khi Đảng được thành lập, trải qua các thời kỳ cách mạng, Đảng ta luôn luôn quan tâm xây dựng và cũng cố khối đoàn kết thống nhất trong Đảng. Chính vì lẽ đó mà Chủ tịch Hồ Chí Minh chú trọng giữ gìn sự đoàn kết thống nhất trong nội bộ Đảng, cũng như giữa Đảng và dân tộc. Nhằm tạo ra khối đại đoàn kết toàn dân tộc, chỉ có đoàn kết mới có sức mạnh to lớn để chiến thắng mọi kẻ thù xâm lược. Sức mạnh của đoàn kết là sức mạnh tổng hợp của tất cả lực lượng cách mạng của Đảng mà không một kẻ thù nào có thể thắng được, đó là sức mạnh vĩ đại nhất. Người nói: "Đoàn kết là một lực lượng vô địch".(5). Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng muốn làm tròn được nhiệm vụ của Đảng thì nhất thiết phải có sự đoàn kết thống nhất trong toàn Đảng và trong toàn dân tộc. Sự đoàn kết đó phải bao gồm cả về tư tưởng, tổ chức và hành động. Nếu tư tưởng, tổ chức và hành động mà không thống nhất, không nhất quán và không đoàn kết thì không thể hoàn thành tốt được nhiệm vụ của Đảng. Người nói: "Toàn Đảng phải tư tưởng nhất trí, hành động nhất trí, đoàn kết nhất trí mới làm trọn nhiệm vụ của Đảng" (6). Như vậy, Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng giữ gìn đoàn kết thống nhất trong Đảng trở thành một yêu cầu, một nhiệm vụ hết sức quan trọng đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc.

Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, chỉ có lòng yêu nước và sự đoàn kết mới chiến thắng được mọi kẻ thù xâm lược, nhờ có sự đoàn kết thống nhất đó mà đưa cách mạng đến thành công và thành công của cách mạng là sự thành công của khối đại đoàn kết toàn dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng. Sự nghiệp cách mạng của Đảng là giải phóng dân tộc, giành độc lập tự do cho nhân dân và đem lại no ấm hạnh phúc cho nhân dân. Người đã viết: "Sử ta dạy cho ta bài học này: Lúc nào dân ta đoàn kết muôn người như một thì nước ta độc lập, tự do. Trái lại lúc nào dân ta không đoàn kết thì bị nước ngoài xâm lấn"(7).

Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ ra rằng muốn đoàn kết thống nhất vững chắc trong Đảng trước hết Đảng phải thực hiện dân chủ rộng rãi, thường xuyên và nghiêm túc tự phê bình và phê bình là cách tốt nhất để cũng cố và phát triễn sự đoàn kết và thống nhất của Đảng. Phát huy dân chủ đi đôi với việc tăng cường kỷ cương, không có dân chủ chung chung vô điều kiện, dân chủ nhưng phải có tập trung, phải có nguyên tắc và dân chủ thực sự, phải vì mục đích lý tưởng của Đảng. Thực hiện tốt dân chủ trong Đảng, đồng thời giữ vững kỷ luật và tăng cường kỷ cương trong Đảng là góp phần thực hiện tốt nhất nguyên tắc tập trung dân chủ tạo nên sức mạnh đoàn kết thống nhất để Đảng đi đến thắng lợi. Người yêu cầu mỗi cán bộ, Đảng viên và tổ chức Đảng cần thường xuyên, kiên quyết đấu tranh chống các hiện tượng lợi dụng dân chủ hoặc tập trung để mưu cầu lợi ích riêng, làm suy yếu Đảng. Đặc biệt, cần nêu cao tinh thần cảnh giác với sự chống phá của các thế lực thù địch trên lĩnh vực các nguyên tắc tổ chức của Đảng nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ. Để hoạt động của mỗi tổ chức đạt hiệu quả cao nhất, Đảng phải luôn luôn kiên định duy trì thực hiện việc phát huy dân chủ trong mọi hoạt động của mình. Đảng là một tổ chức lãnh đạo trong hệ thống chính trị, có trách nhiệm về sự hoạt động của các tổ chức khác. Vì vậy, Đảng không chỉ có chủ trương tổ chức thực hiện việc phát huy dân chủ trong Đảng mà còn vận động tuyên truyền nó trong cả hệ thống chính trị và trong các tổ chức quần chúng xã hội. Sự phát triễn của các tổ chức đó sẽ là điều kiện góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị chung.

Việc thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ trong Đảng, Người còn cho rằng muốn giữ gìn sự đoàn kết tốt, đoàn kết chặt chẽ, đoàn kết thực sự trong nội bộ Đảng thì nhất thiết Đảng phải thực hiện tốt chế độ tự phê bình và phê bình một cách thẳng thắn, trung thực, khách quan vì tập thể, vì đồng chí mình và không vì mưu cầu lợi ích cá nhân của bản thân mình. Cho nên điều quan trọng nhất trong đấu tranh tự phê bình và phê bình là phải có tình đồng chí thương yêu giúp đỡ lẫn nhau. Xuất phát của đấu tranh tự phê bình và phê bình là vì sự đoàn kết thống nhất. Do vậy mỗi Đảng viên và cán bộ phải thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư, phải giữ gìn Đảng ta thật sự trong sạch, vững mạnh, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ trung thành của nhân dân. Có như vậy mới làm cho dân tin yêu Đảng và phục vụ sự nghiệp cách mạng của Đảng. Làm gì để gìn giữ, phát huy sự đoàn kết nhất trí trong Đảng? Chủ tịch Hồ Chí Minh dạy: "Muốn đoàn kết tốt thì phải phê bình, tự phê bình tốt, nghĩa là xuất phát từ đoàn kết mà phê bình và tự phê bình, phê bình và tự phê bình để đi đến đoàn kết hơn nữa..."(8). Người chỉ cho chúng ta việc thực hiện nghiêm túc chế độ tự phê bình và phê bình trong Đảng là cách tốt nhất để giữ vững và tăng cường sự đoàn kết thống nhất, để đấu tranh ngăn chặn kèn cựa địa vị, cơ hội, cục bộ, gây mất đoàn kết. Nhằm làm cho Đảng có sức mạnh, tổ chức chặt chẽ, có đường lối đúng đắn.

Tự phê bình và phê bình không những là vũ khí sắc bén mà còn là động lực bên trong giúp cho mỗi cán bộ, đảng viên phát huy ưu điểm, khắc phục khuyết điểm. Tự phê bình và phê bình phải khách quan, trung thực, thẳng thắn, công khai, chân thành. Hồ Chí Minh chỉ rõ: "Một Đảng mà giấu giếm khuyết điểm của mình là một Đảng hỏng. Một Đảng có gan thừa nhận khuyết điểm của mình, vạch rõ những cái đó, vì đâu mà có khuyết điểm đó, xét rõ hoàn cảnh sinh ra khuyết điểm đó, rồi tìm mọi cách để sửa chữa khuyết điểm. Như thế là một Đảng tiến bộ, mạnh dạn, chắc chắn, chân chính"(9). Do đó, tự phê bình và phê bình cần tiến hành từ trên xuống, từ dưới lên, phê bình việc chứ không phê bình người và phê bình phải thường xuyên như "rửa mặt hằng ngày". "Mục đích phê bình cốt để giúp nhau sửa chữa, giúp nhau tiến bộ. Cốt để sửa đổi cách làm việc cho tốt hơn, đúng hơn. Cốt đoàn kết và thống nhất nội bộ"(10).

Phát huy dân chủ rộng rãi trong sinh hoạt Đảng, là nhằm phát huy trí tuệ của đội ngũ cán bộ, Đảng viên và quần chúng nhân dân. Đồng thời cũng là phương pháp quan trọng để khắc phục những bất đồng trong Đảng về tư tưởng. Thực hiện nghiêm túc chế độ tự phê bình và phê bình trong Đảng đó là cách tốt nhất và cũng là biện pháp hữu hiệu nhất để giữ vững và tăng cường việc giữ gìn sự đoàn kết thống nhất.

Công nghiệp hoá, hiện đại hoá để xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội và bảo vệ tổ quốc xã hội chủ nghĩa là sự nghiệp vĩ đại của toàn Đảng, của toàn dân tộc. Việc giữ gìn đoàn kết thống nhất toàn dân tộc, đoàn kết với cộng đồng quốc tế dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng là công việc lớn hết sức quan trọng và cần thiết. Từ thời các Vua Hùng đến thời đại Hồ Chí Minh, đặc điểm quý báu nhất của khối đại đoàn kết toàn dân tộc ta là khắp non sông và quy về một mối, dựa trên một nền, xoay quanh một trục. Bởi lẽ hễ là người Việt Nam, là con cháu Lạc Hồng. Đoàn kết luôn luôn là truyền thống, là sức mạnh của dân tộc ta để thắng kẻ thù xâm lược, bảo vệ non sông đất nước.

Đất nước càng đổi mới, phát triển và hội nhập, Đảng cần phải coi trọng việc giữ gìn sự đoàn kết nhất trí trong Đảng và sự đoàn kết toàn dân tộc. Nghị quyết Trung ương 6 (lần 2) khoá VIII, chỉ rõ: "Tăng cường sự thống nhất trong Đảng về nhận thức, ý chí và hành động... Đảng viên phải nói và làm theo nghị quyết, thực hiện đúng cương lĩnh, Điều lệ Đảng và pháp luật Nhà nước; Kiên định những vấn đề có tính nguyên tắc...". Trong giai đoạn cách mạng hiện nay, tình hình thế giới có nhiều diễn biến phức tạp, Đảng Cộng sản Liên Xô và các Đảng Cộng sản Đông Âu tan rã; hệ thống xã hội chủ nghĩa không còn nữa, phong trào cộng sản và công nhân quốc tế đang gặp rất nhiều khó khăn. Đất nước ta đang đối mặt với nhiều thách thức. Bốn nguy cơ mà Đảng chỉ rõ, đến nay vẫn tồn tại và diễn biến phức tạp không thể xem nhẹ nguy cơ nào. Chúng ta đang phải đương đầu với những khó khăn, thách thức to lớn trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Tuy chúng ta thực hiện nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa có sự quản lý của nhà nước đã đạt được thành tựu đáng kể, nhưng đồng thời cũng có những mặt trái, những tiêu cực đang hàng ngày hàng giờ tác động len lõi vào mọi mặt của đời sống xã hội. Trong Đảng có những ý kiến khác nhau về chủ trương, đường lối, chính sách thậm chí có những ý kiến đối lập với những quan điểm, đường lối của Đảng. Một bộ phận cán bộ Đảng viên phai nhạt ý chí, hoang mang dao động, dễ gây mất đoàn kết thống nhất trong Đảng. Đó là những kẻ hở mà kẻ thù lợi dụng để chia rẽ, phá hoại Đảng ta. Vì vậy, nếu Đảng không chuẩn bị tốt về tư tưởng, không giữ vững nguyên tắc tập trung dân chủ, nguyên tắc tự phê bình và phê bình trong Đảng, không có phương pháp để giải quyết đúng đắn, kịp thời những vấn đề này thì dễ nảy sinh những bất đồng dẫn đến sự chia rẽ trong Đảng, mặt khác mỗi cán bộ Đảng viên phải luôn luôn cảnh giác với âm ưu thâm độc của các thế lực thù địch, đề cao trách nhiệm, xiết chặt hàng ngũ, giữ gìn sự đoàn kết thống nhất trong Đảng, giữa Đảng với Nhà nước, giữa Đảng với nhân dân. Kinh nghiệm thực tiễn của Đảng ta là trong những thời điểm cách mạng gặp khó khăn, thậm chí có lúc như "ngàn cân treo sợi tóc" nhưng Đảng đã vượt qua được là nhờ sự đoàn kết thống nhất trong Đảng.

Nhằm đáp ứng tình hình và nhiệm vụ mới, Nghị quyết trung ương 7 (khoá IX) nhấn mạnh "Đại đoàn kết toàn dân tộc trên nền tảng liên minh giai cấp công nhân với gia cấp nông dân và đội ngũ trí thức dưới sự lãnh đạo của Đảng là đường lối chiến lược của cách mạng Việt Nam, là nguồn sức mạnh, động lực chủ yếu và là nhân tố có ý nghĩa quyết định bảo đảm thắng lợi vì sự bền vững của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc". Những quan điểm trên đây cũng chính là nhằm thực hiện tốt Di chúc của Bác Hồ về việc giữ gìn sự đoàn kết nhất trí trong Đảng, phát huy vai trò hạt nhân đoàn kết để cũng cố và phát triễn khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tạo ra sức mạnh vô song dưới sự nghiệp cách mạng nói chung và sự nghiệp công nghiệp hoá và hiện đại hoá đất nước nói riêng, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn minh của nước ta đến thắng lợi cuối cùng.

Ba mươi năm đổi mới, lãnh đạo nhân dân ta thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng CNXH và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN, đạt được những thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử, Đảng ta càng ý thức sâu sắc ý nghĩa to lớn của tư tưởng đại đoàn kết toàn dân tộc và sự đoàn kết thống nhất trong Đảng của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Thực tiễn cho thấy: Lúc nào, nơi nào tư tưởng đại đoàn kết toàn dân tộc và sự đoàn kết thống nhất trong Đảng được quán triệt và thực hiện nghiêm túc, thì khi đó, nơi đó sự nghiệp cách mạng đạt được thành tựu và phát triển. Ngược lại thì sự nghiệp cách mạng gặp khó khăn, thậm chí còn gây tổn thất nghiêm trọng. Chính vì vậy Đảng ta luôn luôn nêu cao ngọn cờ đại đoàn kết dân tộc, đoàn kết thống nhất trong Đảng. Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X, cùng với việc chỉ rõ phải chăm lo củng cố sự đoàn kết thống nhất và tình đồng chí trong Đảng, thực hành dân chủ rộng rãi, thường xuyên tự phê bình và phê bình đã chỉ rõ: "Đại đoàn kết toàn dân tộc trên nền tảng liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức dưới sự lãnh đạo của Đảng là đường lối chiến lược của cách mạng Việt Nam, là nguồn sức mạnh, động lực chủ yếu và là nhân tố có ý nghĩa quyết định, bảo đảm thắng lợi bền vững của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc"(11).

Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng khẳng định phương hướng, nhiệm vụ: Đại đoàn kết toàn dân tộc là đường lối chiến lược của cách mạng Việt Nam, là động lực và nguồn lực to lớn trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc trên nền tảng liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức do Đảng lãnh đạo. Phát huy mạnh mẽ mọi nguồn lực, mọi tiềm năng sáng tạo của nhân dân để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc".

Trong tình hình quốc tế có nhiều biến động phức tạp hiện nay, kẻ thù chưa từ bỏ dã tâm chống phá CNXH, lợi dụng khó khăn, khuyết điểm để bôi nhọ, nói xấu Đảng ta, Nhà nước ta, chế độ ta. Chúng dùng nhiều âm mưu, thủ đoạn, lợi dụng, mua chuộc, kích động, nói xấu, gây nghi kỵ, chia rẽ đội ngũ cán bộ, đảng viên, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc và sự đoàn kết thống nhất trong Đảng, làm giảm uy tín của Đảng, thực hiện âm mưu "diễn biến hòa bình" thì tư tưởng đại đoàn kết toàn dân, đoàn kết thống nhất trong Đảng của Chủ tịch Hồ Chí Minh càng có ý nghĩa chỉ đạo to lớn. Để giữ gìn và tăng cường khối đoàn kết thống nhất trong Đảng và dân tộc, đòi hỏi mỗi Đảng viên phải có trách nhiệm xây dựng và giữ gìn đoàn kết thống nhất trên cơ sở đường lối chính trị, nguyên tắc tổ chức và tình thương yêu đồng chí. Đây là trách nhiệm của toàn Đảng, của các tổ chức Đảng, trước hết là cơ quan lãnh đạo của Đảng từ Trung ương đến cơ sở. Thắng lợi của cách mạng Việt Nam từ khi có Đảng lãnh đạo, trước hết là thắng lợi của khối đại đoàn kết dân tộc. Chính nhờ có đại đoàn kết toàn dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng mà chúng ta có được những chặng đường thắng lợi vẻ vang từ cách mạng Tháng Tám 1945 đến nay. Bước vào thời đại mới, thời đại công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, hơn lúc nào hết phải tăng cường giữ gìn đoàn kết nhất trí trong Đảng, cũng cố và tăng cường khối đoàn kết toàn dân dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhằm phát huy hết các nguồn nội lực cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Hiện nay, để bảo vệ và giữ gìn đoàn kết thống nhất trong Đảng "như giữ gìn con ngươi của mắt mình" cần thực hiện nhiều giải pháp, trong đó:

- Thực hiện tốt chế độ tự phê bình và phê bình, kiên quyết đấu tranh chống chủ nghĩa cơ hội, chủ nghĩa cá nhân.

- Giữ vững nguyên tắc tập trung dân chủ, thực hiện tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách; đề cao tính tổ chức và kỷ luật trong sinh hoạt và hoạt động của Đảng.

- Tăng cường hơn nữa công tác kiểm tra, phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời hiện tượng mất đoàn kết và nguyên nhân dẫn đến mất đoàn kết, thực hiện tốt chế độ thi đua khen thưởng và kỷ luật của Đảng.

- Xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt tiêu biểu cho phẩm chất, năng lực của đội ngũ đảng viên, đủ uy tín và khả năng quy tụ đội ngũ, xây dựng khối đoàn kết, thống nhất trong tổ chức đảng.

Tư tưởng đại đoàn kết của Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn luôn là kim chỉ nam để Đảng ta xây dựng sự thống nhất về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức, phấn đấu đưa năng lực lãnh đạo của Đảng lên ngang tầm nhiệm vụ. Đại đoàn kết toàn dân tộc mà trước hết là sự đoàn kết nhất trí trong Đảng là sức mạnh và nguyên nhân của mọi thắng lợi của cách mạng nước ta từ khi có Đảng đến nay. Những quan điểm trên đây của Chủ tịch Hồ Chí Minh cho đến hôm nay vẫn mang đầy đủ sức sống, có tính chiến đấu cao và vẫn giữ nguyên giá trị lý luận cũng như ý nghĩa thực tiễn thiết thực.

Để gìn giữ đoàn kết thống nhất trong Đảng và đoàn kết toàn dân tộc mỗi tổ chức Đảng, mỗi cán bộ, đảng viên và Nhân dân nguyện phấn đấu thực hiện một cách tốt nhất cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng; học tập làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, góp phần làm cho Đảng ta thực sự đoàn kết thống nhất, chống quan liêu, tham nhũng có hiệu quả, nâng cao niềm tin của Nhân dân với Đảng làm cho Đảng gắn bó máu thịt với Nhân dân, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc; Đảng với dân một ý chí thống nhất tư tưởng và hành động. Điều trước hết và trên hết đòi hỏi chúng ta phải thực hiện tốt hơn nữa những lời dạy sâu sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh về giữ gìn đoàn kết thống nhất trong Đảng và đoàn kết thống nhất toàn dân tộc, thực hiện thắng lợi mục tiêu: Dân giàu, nước mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh.

"Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết,

Thành công, thành công, đại thành công"(12).

Chú thích:

(1) Hồ Chí Minh toàn tập, NXBCTQG, H.2000, tập 7, tr.392. (2),(9),(10) Sđd, tập 5, tr.238, tr.261, tr.232. (3) S®d, tËp 11, tr.154. (4) S®d, tËp 12, tr.510. (5),(8) S®d, tËp 8, tr.49; tr.393 (6) S®d, tËp 6, tr.480; (7) Sđd, tập 3, tr.217. (11) Văn kiện Đại hội Đảng X, NXBCTQG, H.2006, tr.116; (12)Hồ Chí Minh toàn tập, NXBCTQG, H.2000, tập 10, tr.607.