Được sự quan tâm của các cấp ủy đảng, chính quyền và sự đồng thuận của quần chúng Nhân dân nên việc triển khai xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước được thuận lợi tại các địa phương trên địa bàn tỉnh. Công tác tuyên truyền được tăng cường nên những nội dung đề ra trong các bản hương ước, quy ước đã đảm bảo thực hiện và phát huy vai trò tự quản của người dân trong cộng đồng dân cư.

Trên địa bàn tỉnh, tính đến hết tháng 11/2025 có 2.594/2.594 (đạt 100%) hương ước, quy ước được các cấp công nhận. Sau khi thực hiện chính quyền địa phương hai cấp từ ngày 01/7/2025, hiện nay có 624/2.594 hương ước, quy ước đang được UBND các xã, phường rà soát, bổ sung cho phù hợp với tình hình thực tế của từng địa phương sau sáp nhập.

Việc xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước đảm bảo đúng chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; trên cơ sở tự nguyện, thỏa thuận, thống nhất, công khai, minh bạch trong cộng đồng dân cư; phát huy đầy đủ quyền làm chủ của Nhân dân và trách nhiệm của người dân; phù hợp với đạo đức xã hội, phong tục, tập quán tốt đẹp; bảo vệ, giữ gìn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống; xây dựng các giá trị văn hóa mới, quy tắc ứng xử văn minh, phù hợp với đặc điểm tình hình của cộng đồng dân cư.

Nội dung của hương ước đã tập trung vào một số vấn đề quan trọng như: các biện pháp, phương thức giúp người dân tham gia quản lý xã hội; biện pháp bảo vệ tài sản nhà nước, tài sản công, bảo vệ môi trường; bảo vệ thuần phong mỹ tục, bài trừ hủ tục, tệ nạn xã hội, mê tín dị đoan; xây dựng gia đình văn hóa, đời sống văn hóa, cùng nhau phát triển sản xuất, vươn lên làm giàu… Quy trình xây dựng hương ước tại các khu dân cư được đảm bảo thực hiện một cách dân chủ, công khai đúng với quy định của pháp luật.Việc xây dựng hương ước, quy ước đảm bảo chất lượng, ngắn gọn, dễ nhớ và dễ thực hiện.

Việc xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước đã góp phần tăng cường tính tự quản, điều chỉnh các quan hệ xã hội tại cộng đồng dân cư, thực hiện nếp sống văn hóa, văn minh ở cơ sở, giữ gìn nét đẹp truyền thống, phong tục văn hóa tốt đẹp ở các địa phương, nhất là thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội, tăng cường tình đoàn kết, giúp nhau giảm nghèo bền vững, phát triển sản xuất, nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần, Nhân dân đồng lòng, đồng sức tự nguyện đóng góp các nguồn lực bằng tiền bạc, vật chất, ngày công, hiến đất để xây dựng cơ sở hạ tầng, các công trình phúc lợi xã hội, chung tay xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, làm cho bộ mặt từ thành thị đến nông thôn từng bước được khởi sắc.

Kết quả xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước thể hiện rõ ở các mặt: Ý thức của nhân dân trong việc chấp hành chế độ, chính sách, pháp luật của Nhà nước được nâng lên rõ rệt, an ninh chính trị được giữ vững, việc đấu tranh chống các tệ nạn xã hội như nghiện hút, cờ bạc... đã đem lại hiệu quả thiết thực. Việc xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước đã có tác dụng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, góp phần cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Mối quan hệ giữa dân với Đảng, chính quyền, đoàn thể được củng cố và tăng cường thông qua việc thực hiện tốt hương ước, quy ước gắn với việc thực hiện tốt Luật dân chủ ở cơ sở.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện còn gặp phải một số khó khăn vướng mắc như: Một số thôn, làng còn lúng túng trong quy trình soạn thảo và lấy ý kiến của Nhân dân; người dân chưa mạnh dạn tham gia góp ý nội dung hương ước, quy ước của địa phương; công tác tuyên truyền, vận động còn hạn chế nên việc thực hiện hương ước, quy ước còn mang tính hình thức, hiệu quả tác dụng thực tế đối với quản lý cộng đồng chưa cao...

Thời gian tới, ngành VHTTDL tỉnh sẽ tăng cường công tác quán triệt, tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức của cán bộ, Nhân dân về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của hương ước, quy ước trong tự quản cộng đồng dân cư, tham gia giữ gìn trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, môi trường gắn với thực hiện dân chủ ở cơ sở; bảo vệ, giữ gìn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, phong tục, tập quán tốt đẹp, xây dựng nếp sống văn minh trong cộng đồng dân cư.

Đồng thời quan tâm, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước tại địa phương để khắc phục tình trạng một số hương ước, quy ước còn sơ sài về nội dung, chưa thể hiện được đặc điểm về kinh tế, văn hóa, xã hội cũng như phong tục, tập quán, truyền thống văn hóa riêng của mỗi thôn, tổ dân phố.

Bên cạnh đó chỉ đạo kiểm tra, rà soát, phát hiện để kịp thời sửa đổi, bổ sung hương ước, quy ước khi xảy ra tình trạng vi phạm, không phù hợp hoặc bổ sung những vấn đề, nội dung mới để bảo đảm yêu cầu thực tiễn theo Nghị định số 61/2023/NĐ-CP về xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư.

Phối hợp với các địa phương tích cực chỉ đạo tăng cường lồng ghép việc xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước với việc thực hiện Luật dân chủ ở cơ sở, Phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá", Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bằng dân tộc thiếu số miền núi; xây dựng đô thị văn minh và các phong trào, cuộc vận động khác do Trung ương, địa phương phát động./.