Tư duy lý luận về xây dựng văn hóa mà Đại hội XIII của Đảng đề ra là xây dựng để văn hóa thực sự trở thành sức mạnh nội sinh; văn hóa là động lực phát triển và xây dựng văn hóa gắn với chiến lược về con người.

Theo đó, các giá trị di sản văn hóa vật thể và phi vật thể tốt đẹp và sức mạnh con người Việt Nam đã trở thành cội rễ của sức mạnh mềm văn hóa dân tộc, là sức mạnh nội sinh, là nguồn lực và động lực to lớn của đất nước trong phát triển bền vững và hội nhập quốc tế.

Nhìn về Quảng Ninh, tỉnh ta có số lượng di sản văn hóa lớn, phong phú, đa dạng, đặc sắc với 632 di tích lịch sử văn hóa và danh lam thắng cảnh, nhiều giá trị văn hóa phi vật thể quý giá. Con người Quảng Ninh có nhiều giá trị đặc trưng được hun đúc, hình thành qua nhiều thế hệ, một trong những giá trị đó là tinh thần “Kỷ luật và Đồng tâm”.

Trên cơ sở xác định rõ các tiềm năng, cơ hội và những lợi thế khác biệt của văn hóa, con người, trong đó xác định văn hóa, con người là nền tảng tinh thần vững chắc của xã hội; là nguồn lực để phát triển kinh tế - xã hội, là sức mạnh nội sinh quan trọng phục vụ cho sự phát triển bền vững của tỉnh, năm 2018, BCH Đảng bộ tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 11 “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Quảng Ninh đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững”.

Sau 3 năm thực hiện, có 6 mục tiêu hoàn thành như: 100% các địa phương xây dựng chương trình, kế hoạch, đề án gìn giữ, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp, từng bước loại bỏ các hủ tục. 100% các cơ quan, đơn vị trong hệ thống chính trị xây dựng và thực hiện tốt quy định cụ thể về văn hóa công sở, kỷ luật, kỷ cương. 100% các khu dân cư có và thực hiện tốt hương ước, quy ước nếp sống văn minh phù hợp với truyền thống tốt đẹp của dân tộc và tuân thủ quy định của pháp luật.

100% công chức nhà nước cấp tỉnh và cấp huyện ở khu vực đô thị dưới 50 tuổi có khả năng sử dụng thành thạo máy tính và áp dụng kỹ năng tin học vào xử lý công việc trực tiếp. 100% thanh, thiếu nhi trong các trường học được giáo dục về giá trị lịch sử - văn hóa truyền thống, kỹ năng sống, giao tiếp, ứng xử.

Quảng Ninh cũng giữ vững vị trí trong nhóm 5 địa phương đứng đầu cả nước về chỉ số phát triển con người. Những kết quả đó đã tác động tích cực và tạo sức mạnh tổng hợp để hoàn thành các nhiệm vụ chính trị của tỉnh trong thời gian qua.

Tháng 8/2021, BTV Tỉnh ủy đã tổ chức hội nghị sơ kết 3 năm thực hiện Nghị quyết số 11 về “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Quảng Ninh đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững”. Trên cơ sở kết quả hội nghị, BCH Đảng bộ tỉnh thống nhất ban hành kết luận về điều chỉnh, bổ sung một số quan điểm chỉ tiêu, mục tiêu, biện pháp cho phù hợp với thực tiễn.

Theo đó, văn hóa tiếp tục là một tiêu chí trong xây dựng các nghị quyết, một tiêu chuẩn trong đánh giá thực thi các nghị quyết và là một thước đo năng lực lãnh đạo và trình độ tổ chức thực tiễn của các cấp ủy và chính quyền các cấp. Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, đề cao trách nhiệm của chính quyền các cấp trong việc huy động các nguồn lực để tu bổ, tôn tạo, phát huy giá trị văn hóa, gắn với quảng bá hình ảnh các di tích. Trong đó, phải coi trọng công tác quy hoạch đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ lãnh đạo quản lý, đội ngũ làm văn hóa nghệ thuật. Quan tâm vai trò của VHNT và Hội VHNT trong việc tạo nên những tác phẩm có giá trị tư tưởng, nghệ thuật cao, tương xứng với tầm vóc của tỉnh và đất nước.

Trong quy hoạch đô thị, nông thôn, các khu công nghiệp, Quảng Ninh sẽ phải có không gian công cộng, không gian văn hóa cho nhân dân được thụ hưởng phúc lợi văn hóa. Tăng cường các nguồn lực cho phát triển văn hoá, tương xứng với tăng trưởng kinh tế, nhất là đối với khu vực nông thôn, miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Thường xuyên rà soát, bổ sung; xây dựng cơ chế, chính sách kết hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa phát triển kinh tế nhanh, bền vững với phát triển văn hóa, con người giàu bản sắc Quảng Ninh.

Tỉnh nhà tiếp tục tập trung xây dựng con người Quảng Ninh phát triển toàn diện trên cơ sở tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện đặc trưng của con người năng động - sáng tạo - hào sảng - lành mạnh - văn minh - thân thiện; tăng cường tuyên truyền, giáo dục đạo đức, lối sống văn minh, truyền thống văn hóa dân tộc, ý thức tuân thủ pháp luật; tôn trọng đạo lý "uống nước nhớ nguồn", "tương thân tương ái" cho nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ; tuyên truyền giáo dục ý thức văn minh sinh thái cho người dân của tỉnh, du khách tạo lập, hình thành lối sống thân thiện với môi trường.