Khai thác chưa tương xứng tiềm năng

Vĩnh Long là điểm đến của sông Tiền và sông Hậu, với những dải cù lao thơ mộng và những vườn cây ăn trái bốn mùa trĩu quả. Hiện nay, tỉnh có trên 54 di tích cấp tỉnh và 11 di tích cấp quốc gia đã được công nhận. Trong đó có một số di tích quốc gia và là điểm du lịch tiêu biểu được Hiệp hội Du lịch ÐBSCL công nhận: Văn Thánh Miếu, Khu lưu niệm Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Phạm Hùng, Khu lưu niệm Thủ tướng Võ Văn Kiệt, Khu lưu niệm Giáo sư, Viện sĩ Trần Ðại Nghĩa... Những lễ hội đặc trưng có Lễ hội Lăng Ông Tiền quân Thống chế Ðiều bát Nguyễn Văn Tồn (ngày mùng 3 và 4 tháng Giêng âm lịch hàng năm - đã được đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đầu năm 2020); Lễ Xuân tế cầu an tại Công Thần miếu (dịp rằm tháng 2 âm lịch), vía ông ở Thất Phủ miếu (13 tháng 5 âm lịch); Lễ Tế Xuân đinh và Thu đinh tại Văn Thánh Miếu (ngày đinh đầu tháng 2 và ngày đinh cuối tháng 8)…

Trên địa bàn tỉnh có 23 làng nghề và nghề truyền thống đã được công nhận như: đan lõi lát, đan thảm lục bình, tàu hủ ky, làng nghề làm bánh tráng giấy, làng nghề gạch, gốm... Trải nghiệm tại làng nghề gạch, gốm Mang Thít đang được du khách yêu thích. Ẩm thực và đặc sản địa phương phong phú, nổi tiếng: cam sành Tam Bình; bưởi 5 roi, thanh trà, khoai lang Bình Tân; xoài cát núm, măng cụt, bòn bon Vũng Liêm; chôm chôm Trà Ôn; nhãn, sầu riêng, chôm chôm... Long Hồ; cùng các món ăn đồng quê đặc trưng.

Hạ tầng giao thông tại khu vực ÐBSCL dần được nâng cấp giúp rút ngắn thời gian di chuyển đến Vĩnh Long (theo đường bộ từ TP Hồ Chí Minh về Vĩnh Long bằng tổng thời gian bay từ Hà Nội về Cần Thơ và di chuyển bằng đường bộ Cần Thơ - Vĩnh Long khoảng 2 giờ 30 phút) là cơ hội thu hút khách nội địa dịp cuối tuần.

Trong những năm qua, du lịch Vĩnh Long khai thác đa dạng các sản phẩm: du lịch sinh thái sông nước miệt vườn trải nghiệm homestay; du lịch gắn với nông nghiệp vườn sinh thái, tham quan vườn trái cây, trải nghiệm trồng lúa, hoa màu…; du lịch trải nghiệm các làng nghề truyền thống; du lịch trải nghiệm văn hóa - tâm linh. Trong đó, du lịch homestay chủ lực và được đánh giá cao về chất lượng. Ðơn cử Homestay Vĩnh Long đã 2 lần được tặng giải thưởng Homestay ASEAN 2017-2019 và 2019-2021. Về du lịch văn hóa, ngoài các di tích danh nhân, Vĩnh Long có Văn Thánh Miếu - được mệnh danh Quốc Tử Giám miền Tây. Ngoài ra, còn có chùa Tiên Châu (câu chuyện bãi tiên), Công Thần Miếu (tiêu biểu như lưu trữ 85 đạo sắc thần), chùa Phước Hậu (chùa Bia Kinh), Khu mộ thân nhân danh thần Thoại Ngọc Hầu (lưu dấu cụ Thoại Ngọc Hầu có một khoảng thời gian sống tại Vĩnh Long)... và gần đây Chùa Phật Ngọc Xá Lợi đang thu hút du khách…

Tổng lượng khách đến với du lịch Vĩnh Long tăng dần. Giai đoạn 2015 đến năm 2019 đạt 6.123.000 lượt khách, trong đó khách quốc tế 1.048.000 lượt, khách nội địa 5.075.000 lượt, doanh thu 1.697 tỉ đồng (lượt khách tăng bình quân qua các năm là 11,6%/năm và doanh thu tăng bình quân 25,7%/năm). Năm 2019 du lịch đóng góp 1,5 GRDP. Riêng năm 2020 và 2021 do tác động dịch COVID-19, tỷ trọng đóng góp của ngành cho GRDP đều dưới 1%.

Tuy những năm qua du lịch Vĩnh Long phát triển, nhưng chưa tương xứng với tiềm năng. Ông Trần Minh Triết, Phó chủ tịch Hiệp hội Du lịch tỉnh Vĩnh Long, cho biết: “Việc xây dựng hoàn thành các cầu nối các tỉnh, các trục tuyến cao tốc trong thời gian tới sẽ là một thách thức lớn, làm mất lợi thế trung tâm ÐBSCL của tỉnh. Du lịch của tỉnh thiếu sản phẩm đặc thù. Tour, tuyến thiếu liên kết. Cơ sở vật chất dịch vụ du lịch phần lớn tập trung tại TP Vĩnh Long, các khu, điểm vui chơi giải trí còn hạn chế. Trong 122 cơ sở lưu trú chỉ có 1 khách sạn 3 sao, gần 10 khách sạn 2 sao… Có nhiều điểm tham quan, di tích lịch sử, làng nghề phân bố không gần nhau và xa trung tâm tỉnh, giao thông một số nơi không thuận lợi; lễ hội nhiều nhưng thiếu các lễ hội mang tính quy mô gắn kết việc quảng bá và thu hút khách du lịch. Ðội ngũ lao động đang thiếu sau COVID-19. Lượng khách hàng năm có tăng nhưng chậm. Thời gian lưu lại không nhiều. Cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ. Ðây là những khó khăn chung cho sự phát triển của du lịch Vĩnh Long…”.

Ông Phan Văn Giàu, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Long, cho biết: “Với lợi thế tiềm năng du lịch homestay, du lịch sinh thái sông nước, du lịch làng nghề, di tích lịch sử, văn hóa, Vĩnh Long đang dần khẳng định vị trí trên bản đồ du lịch Việt Nam. Ngành Du lịch tỉnh Vĩnh Long đạt được thành quả nhất định thời gian qua. Tuy nhiên, Vĩnh Long chưa khai thác tốt tiềm năng, tài nguyên du lịch; đồng thời vẫn còn một số tồn tại, hạn chế, khó khăn nhất định làm ảnh hưởng đến mục tiêu phát triển du lịch bền vững thời gian tới”.

Giải pháp phục hồi hiệu quả 

Tại Hội thảo “Giải pháp phát triển du lịch Vĩnh Long trở thành ngành kinh tế quan trọng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”, các diễn giả cho rằng du lịch Vĩnh Long có nhiều tài nguyên quý giá.

PGS.TS Nguyễn Quyết Thắng, Trưởng Khoa Quản trị Du lịch - Nhà hàng - Khách sạn Trường Ðại học Công nghệ TP Hồ Chí Minh, trong tham luận “Ðịnh hướng các chỉ tiêu và đề xuất một số giải pháp nhằm đưa ngành Du lịch tỉnh Vĩnh Long trở thành ngành kinh tế quan trọng thời gian đến năm 2025”, cho rằng: “Cần tăng cường nghiên cứu và đầu tư vào các sản phẩm Vĩnh Long có thế mạnh. Ðặc biệt là các sản phẩm dựa trên lợi thế tài nguyên như Ðề án Di sản đương đại Mang Thít, hoặc các vùng có tiềm năng phát triển mạnh. Phát triển thêm các sản phẩm mới nhằm làm phong phú cũng như bổ trợ tạo sự “cộng hưởng” với sản phẩm đã có. Phát triển các tuyến điểm trên cơ sở khai thác các sản phẩm du lịch đặc thù. Ðầu tư tôn tạo các công trình văn hóa trọng điểm. Xây dựng chiến lược phát triển du lịch toàn diện, lâu dài, chú trọng các sản phẩm mới lạ, độc đáo, lần lượt đưa ra các sản phẩm mới để tạo điểm nhấn. Tổ chức các cuộc thi, các hội nghị vinh danh đơn vị, doanh nghiệp có sản phẩm, dịch vụ du lịch độc đáo với các giải thưởng hấp dẫn, khuyến khích các đơn vị nâng cao chất lượng, phát triển đa dạng sản phẩm”.

Tỉnh Vĩnh Long đang nỗ lực tập trung xây dựng 4 sản phẩm du lịch đặc thù theo đề án của UBND tỉnh phê duyệt (Du lịch homestay, Du lịch Nông nghiệp, Du lịch Làng nghề, Du lịch Văn hóa). Trong đó, có 2 sản phẩm trọng điểm tập trung xây dựng là “Vương quốc lò gạch” ở huyện Mang Thít và Bảo tàng Nông nghiệp vùng ÐBSCL; đồng thời phát huy di tích Khu mộ thân nhân danh thần Thoại Ngọc Hầu. Nghiên cứu xây dựng các mô hình du lịch cộng đồng tại các vùng cù lao trên địa bàn tỉnh (cù lao An Bình, cù lao Mây, cù lao Dài); bổ sung các sản phẩm gắn liền với các dịch vụ giúp tăng nguồn thu từ du lịch như mua sắm, ăn uống, thưởng thức nghệ thuật như sản phẩm “Về Vĩnh Long xem Hát Bội”, nghệ thuật đờn ca tài tử...

Quy hoạch lại cụm tuyến du lịch trong Ðề án cơ cấu lại ngành du lịch. Tuyến nội tỉnh nổi bật là du lịch sông Tiền “Vĩnh Long - Long Hồ - Mang Thít - Vũng Liêm” với các điểm đến như cù lao An Bình, Di sản đương đại Mang Thít, cù lao Dài, Khu mộ thân nhân danh thần Thoại Ngọc Hầu, Khu lưu niệm Thủ tướng Võ Văn Kiệt, Bảo tàng Nông nghiệp vùng ÐBSCL, Hồ Vũng Linh, Chùa Hạnh Phúc Tăng. Ðồng thời, kết nối với nguồn khách xuất phát từ hướng TP Cần Thơ đối với tuyến du lịch sông Hậu theo hướng kết hợp du lịch sinh thái với tham quan các di tích, di sản văn hóa phi vật thể với các điểm đến như Mỹ Hòa / cù lao Mây, Lăng Ông Thống chế Ðiều bát Nguyễn Văn Tồn, Chùa Phước Hậu, Tàu hủ ky Mỹ Hòa / Bánh tráng cù lao Mây / Bánh tráng giấy Tường Lộc. Du lịch đường bộ của tuyến này với điểm đón trục chính TP Hồ Chí Minh. Tuyến liên tỉnh liên kết từ gần đến xa, độ dài hành trình 3-5 ngày qua TP Hồ Chí Minh, Tiền Giang, Ðồng Tháp, Trà Vinh, Cần Thơ, An Giang, Kiên Giang, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau…

Tại hội thảo, bà Nguyễn Thị Quyên Thanh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long, Trưởng Ban Chỉ đạo phát triển du lịch tỉnh, phát biểu: “Ðể du lịch Vĩnh Long phục hồi hiệu quả, đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ của các cấp, các ngành; sự đồng hành của các cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch; để cùng nhau tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, từng bước thay đổi nhận thức, suy nghĩ và hành động trong xây dựng du lịch thành một ngành kinh tế an toàn; góp phần phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Du lịch Vĩnh Long phát triển bền vững trên nền tảng sẵn có, đảm bảo hài hòa giữa bảo tồn di sản văn hóa với phát triển du lịch, khai thác hợp lý tiềm năng gắn với phát triển bền vững để du lịch Vĩnh Long thật sự trở thành ngành kinh tế quan trọng”.