Triển lãm nhằm ôn lại truyền thống cách mạng hào hùng của dân tộc, góp phần làm rõ hơn về thế trận phòng không mà quân và dân Hà Nội cùng các tỉnh miền Bắc Việt Nam đã chuẩn bị, chiến đấu đánh bại cuộc tập kích đường không chiến lược với mật danh Linerbaker II của Mỹ.

Đây là nội dung trong chương trình phối hợp tổ chức giữa Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội, Bảo tàng Chiến thắng B-52, Cục Chính trị - Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội và Ban liên lạc Cựu chiến binh Trung đoàn Không quân 923.

Cách đây 50 năm, vào cuối tháng 12 năm 1972, quân dân Thủ đô Hà Nội, Hải Phòng, các tỉnh lân cận và bộ đội Phòng Không - Không quân đã anh dũng chiến đấu, lập nên chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên phủ trên không” hào hùng, vang dội.

Thắng Mỹ trên bầu trời Hà Nội, quân và dân Thủ đô đã góp phần viết nên những trang sử hào hùng nhất của dân tộc trong cuộc đối đầu không cân sức, đập tan uy thế không lực Hoa Kỳ, minh chứng lời tiên đoán thiên tài của Chủ tịch Hồ Chí Minh: B-52 Mỹ chỉ có thua trên bầu trời Hà Nội, chúng mới chịu thua trong cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam. Sau sự kiện này, Mỹ buộc phải ký kết Hiệp định Paris về “Chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam”, góp phần to lớn vào chiến thắng Mùa xuân 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Triển lãm giới thiệu hơn 100 tài liệu, gồm 2 chủ đề: “B52: Hà Nội không bất ngờ!” và “Từ mặt đất đến bầu trời” lần đầu tiên giới thiệu câu chuyện của 108 phi công Việt Nam, những nhân chứng đã từng tham gia chiến đấu bảo vệ nền độc lập dân tộc, thống nhất đất nước, trong đó có những phi công trực tiếp tham gia chiến đấu năm 1972.

Theo ông Nguyễn Thanh Quang, Giám đốc Trung tâm bảo tồn di sản Thăng Long-Hà Nội, triển lãm góp phần làm rõ hơn về thế trận phòng không mà quân dân Hà Nội và các tỉnh miền Bắc Việt Nam đã chuẩn bị, chiến đấu đánh bại cuộc tập kích đường không chiến lược với mật danh Linebacker II của Mỹ, đặc biệt là vai trò chỉ huy, kết nối thông suốt các mặt trận từ căn hầm Chỉ huy tác chiến, Bộ Tổng tham mưu (Hầm T1).

Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long-Hà Nội lần đầu tiên ứng dụng công nghệ 3D mapping tái hiện lại hoạt cảnh "Hầm T1 trong đêm bão lửa," diễn giải câu chuyện và không khí làm việc dưới Hầm T1 trong ngày đầu tiên Mỹ đưa B52 đánh ra Hà Nội và các tỉnh miền Bắc, đặc biệt là thời khắc chiếc máy bay B52 đầu tiên bị bắn rơi trên bầu trời Hà Nội trong đêm mở màn chiến dịch, tạo ấn tượng và cảm xúc đặc biệt cho khách tham quan.

Hầm T1 của Bộ Tổng Tham mưu thuộc cơ quan Tổng Hành dinh Quân đội Nhân dân Việt Nam, trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Căn hầm được xây dựng vào năm 1964, là nơi tiếp nhận những báo cáo cũng như đưa ra các chỉ đạo trực tiếp đến khắp các chiến trường trên cả nước.

Đặc biệt, trong 12 ngày đêm cuối năm 1972, Hầm T1 cùng một lúc thực hiện 3 nhiệm vụ lớn: Chỉ huy bắn rơi nhiều máy bay Mỹ; đảm bảo giao thông chi viện cho miền Nam; tổ chức báo động phòng không nhân dân.

Chính tại căn hầm này, các chiến sỹ đã phát ra hồi còi đầu tiên báo động phòng không trên toàn thành phố Hà Nội khi máy bay Mỹ tiến vào bắn phá Thủ đô. Toàn thể nhân dân được thông báo vào hầm trú ẩn trước 35 phút. Các đơn vị vũ trang sẵn sàng chiến đấu.

Trong khuôn khổ triển lãm, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long-Hà Nội phối hợp với Ban liên lạc Cựu chiến binh Trung đoàn Không quân 923 tổ chức chương trình tọa đàm, giao lưu cùng các nhân chứng lịch sử, những phi công chiến đấu quả cảm, anh dũng của Phi đội bay đêm đánh B52 Mỹ.

Cũng trong lễ khai mạc, Ban tổ chức ra mắt, giới thiệu hai cuốn sách: “108 phi công chiến đấu Việt Nam” và “Hầm Chỉ huy tác chiến-Bộ Tổng Tham mưu trong khu di sản Hoàng thành Thăng Long"./.