Trao Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt Nhà đày Buôn Ma Thuột. Ảnh: BTC

Nhà đày Buôn Ma Thuột do thực dân Pháp dựng lên từ năm 1930-1931 với tên gọi là Pênitôxê đờ Buôn Mê Thuột, trên diện tích gần 2ha, tại số 18 đường Tán Thuật, phường Tự An, thành phố Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk.

Nhà đày Buôn Ma Thuột được thiết kế theo hình chữ U, có 4 bức tường bao quanh, 4 vọng gác, 6 lao và xà lim, nhà kho, bếp ăn. Nhà đày được dựng theo kiểu khép kín, nơi núi rừng hoang vu, hiểm trở... để chế độ thực dân tiện theo dõi, giám sát, giam giữ, tra tấn, những chiến sỹ cách mạng, những đảng viên Cộng sản bị bắt và bị xử án nặng ở các tỉnh Trung Kỳ.

Ngoài bị giam giữ trong điều kiện khắc nghiệt, tra tấn dã man, người tù còn bị thực dân Pháp bắt phục dịch làm cầu đường, xây dựng cơ quan, doanh trại quân đội, làm khổ sai nhằm phục vụ mưu đồ khai thác tài nguyên, biến Đắk Lắk thành hậu cứ quân sự ở Tây Nguyên, Nam Việt Nam và Đông Dương.

Tuy nhiên, những âm mưu và thủ đoạn tàn bạo của chính quyền thực dân không thể đè bẹp ý chí kiên cường, bất khuất của những chiến sỹ yêu nước.

Tại Nhà đày Buôn Ma Thuột, nhiều cuộc đấu tranh chống lại chế độ hà khắc của thực dân Pháp, các lớp học chính trị, văn hóa thường xuyên được bí mật tổ chức trong lao tù đã biến Nhà đày Buôn Ma Thuột thành trường học cao cấp về "Chủ nghĩa cộng sản," nơi giác ngộ lý tưởng, ý chí đấu tranh cách mạng cho lớp trẻ khi bị bắt tù đày.

Trong số hơn 4.000 tù nhân bị giam giữ tại Nhà đày Buôn Ma Thuột có nhiều chiến sỹ Cộng sản đã được rèn luyện, giáo dục trở thành những lãnh đạo cốt cán của Đảng và Nhà nước sau này như các đồng chí Võ Chí Công, Nguyễn Chí Thanh, Tố Hữu, Phan Đăng Lưu, Hồ Tùng Mậu…

Với những giá trị lịch sử to lớn, ngày 10/7/1980, Nhà đày Buôn Ma Thuột được Bộ Văn hóa-Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) xếp hạng Di tích lịch sử-văn hóa quốc gia. Ngày 24/12/2018, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam ký Quyết định số 1820/QĐ-TTg Quyết định Xếp hạng Nhà đày Buôn Ma Thuột là Di tích quốc gia đặc biệt.

Quang cảnh Di tích quốc gia đặc biệt Nhà đày Buôn Ma Thuột. Ảnh: BTC

Lãnh đạo tỉnh Đắk Lắk cho biết, sự kiện đón nhận Nhà đày Buôn Ma Thuột trở thành Di tích quốc gia đặc biệt là dịp để Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Đắk Lắk ôn lại truyền thống đấu tranh vẻ vang của quân và dân qua các cuộc kháng chiến, khẳng định ý chí tự cường, tự tôn dân tộc của nhân dân Việt Nam. Đảng bộ và nhân dân tỉnh Đắk Lắk sẽ gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị của Di tích quốc gia đặc biệt Nhà đày Buôn Ma Thuột.

Di tích quốc gia đặc biệt Nhà đày Buôn Ma Thuột sẽ là "địa chỉ đỏ" để giáo dục truyền thống cách mạng, niềm tự hào dân tộc trong các tầng lớp nhân dân, đặc biệt đối với các thế hệ trẻ. Ngày nay, Di tích quốc gia đặc biệt Nhà đày Buôn Ma Thuột trở thành điểm du lịch lịch sử, văn hóa thiêng liêng thu hút đông đảo người dân và du khách tham quan. Từ năm 2015 đến nay, di tích đã đón hơn 47.000 lượt du khách trong và ngoài nước đến tham quan.