Cử tri phản ánh tình trạng phát triển du lịch không bền vững, có nhiều nơi phát triển quá "nóng" các mô hình kinh doanh tự phát, việc thống kê và đánh giá tác động không kịp thời, thiếu chính xác, làm ảnh hưởng xấu đến cảnh quan, môi trường và đời sống nhân dân trong khu vực. Đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có giải pháp để quản lý và phát triển ngành du lịch Việt Nam một cách bền vững, đồng thời phát huy được bản sắc văn hóa dân tộc (Câu số 10).

Cổng TTĐT của Bộ trích đăng toàn văn phần trả lời của Bộ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch theo Công văn số 826/BVHTTDL-VP ngày 27 tháng 02 năm 2020 về nội dung kiến nghị của cử tri, như sau:

Thực hiện sự phân công của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch xin trả lời như sau:

1.Kết quả thực hiện các chỉ tiêu du lịch

-Về các chỉ số chủ yếu: Năm 2019, Khách quốc tế đến Việt Nam ước đạt 18 triệu lượt, tăng trên 16% so với năm 2018, hoàn thành mục tiêu Chính phủ giao; khách nội địa đạt khoảng 85 triệu lượt, tăng trên 6%; tổng thu từ khách du lịch ước đạt 720 nghìn tỷ đồng, tăng trên 16%. Việt Nam liên tục nằm trong nhóm quốc gia có tốc độ tăng trưởng du lịch cao hàng đầu thế giới và khu vực ASEAN.

-Tổng hợp giai đoạn 2015 - 2019, du lịch Việt Nam đã có những thăng tiến vượt bậc về các chỉ số quan trọng: Khách quốc tế đến đã tăng 2,3 lần, từ 7,9 triệu lên khoảng 18 triệu lượt, tăng bình quân khoảng 22% mỗi năm; chỉ số năng lực cạnh tranh của du lịch Việt Nam theo Báo cáo của diễn đàn kinh tế thế giới tăng 12 bậc từ 75/141 năm 2015 lên 63/140 năm 2019. Trong đó, các chỉ số về tài nguyên văn hóa và tài nguyên tự nhiên được xếp vào nhóm dẫn đầu thế giới.

-Về các giải thưởng nổi bật: Du lịch Việt Nam lần đầu tiên được nhận giải thưởng Điểm đến Di sản hàng đầu thế giới 2019 do World Travel Awards trao tặng và Điểm đến Golf tốt nhất thế giới 2019 do World Golf Awards trao tặng. Hai năm liền 2018 và 2019 đạt danh hiệu Điểm đến hàng đầu châu Á, Điểm đến Văn hóa hàng đầu châu Á 2019, Điểm đến Ẩm thực hàng đầu châu Á 2019. Hàng chục giải thưởng quốc tế danh giá cũng đã được trao tặng cho các doanh nghiệp du lịch Việt Nam.

-Về xúc tiến quảng bá: Công tác xúc tiến, quảng bá du lịch có nhiều đổi mới, đạt hiệu quả ngày càng cao, phát huy hiệu quả cơ chế hợp tác công - tư; đẩy mạnh vai trò truyền thông của Đại sứ Du lịch Việt Nam với những mô hình, sáng kiến mới; chủ động, sáng tạo hơn khi tham gia vào các hội chợ du lịch quốc tế lớn như ITB Berlin, WTM London… ; các chương trình quảng bá du lịch trên các nền tảng mạng xã hội được đẩy mạnh, đạt hiệu quả cao.

-Về lưu trú và hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật: Đến nay, cả nước có khoảng 30.000 cơ sở lưu trú du lịch với 650.000 buồng khách sạn. Các thương hiệu quốc tế lớn về khách sạn của thế giới đã tham gia kinh doanh tại Việt Nam như Accor, Marriot, Hyatt, Intercontinental, HG, Four Seasons... góp phần thay đổi diện mạo du lịch Việt Nam.

Đóng góp lớn của các tập đoàn kinh tế như: SunGroup, VinGroup, FLC, BIM, BRG, Mường Thanh… vào các khu vực như: Sa Pa, Hạ Long, Đà Nẵng, Nha Trang, Phú Quốc… với các dự án lớn, hiện đại, tạo động lực, đòn bẩy cho sự phát triển du lịch của du lịch Việt Nam.

Về quản lý lữ hành: Hoạt động vận chuyển khách, hướng dẫn du lịch, quản lý khu, điểm du lịch được chú trọng. Đến nay, cả nước có 2.608 doanh nghiệp lữ hành quốc tế, 26.514 hướng dẫn viên du lịch đã được cấp thẻ.

-Về xây dựng văn bản: Xây dựng và trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ 04 văn bản, đề án quan trọng, trong đó có Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

2.Về phát triển bền vững

-Từ góc độ bền vững kinh tế: Xét về tổng thể, các chỉ số về lượng khách, tổng thu và cơ sở vật chất của du lịch đạt tăng trưởng tốt qua các năm. Tuy nhiên, sự tăng trưởng vẫn tiềm ẩn nhiều yếu tố thiếu bền vững. Thị trường khách du lịch quốc tế của Việt Nam vẫn còn bị động, phụ thuộc vào một vài thị trường khách lớn. Thị trường khách có mức chi trả cao, lưu trú dài ngày vẫn chiếm tỷ trọng thấp. Bên cạnh đó, mặc dù tổng thu du lịch tăng nhanh nhưng cơ cấu tổng thu du lịch chưa hợp lý (chủ yếu là thu từ lưu trú và ăn uống), chất lượng của hệ thống khách sạn còn nhiều yếu kém.

-Từ góc độ tài nguyên và môi trường: Sự phát triển với tốc độ cao trong khi hạ tầng môi trường chưa theo kịp làm nảy sinh những tác động tiêu cực tới nguồn tài nguyên du lịch (cả tài nguyên du lịch tự nhiên và nhân văn). Nhiều tài nguyên du lịch đang được khai thác quá mức dẫn đến bị suy giảm và khó phục hồi. Các khách sạn, công trình phục vụ du lịch và giải trí "bung ra" thiếu sự quy hoạch thận trọng, nhiều trường hợp ảnh hưởng đến các di tích lịch sử và cảnh quan thiên nhiên. Nhiều hệ sinh thái nhạy cảm, có đa dạng sinh học cao như các vườn quốc gia, khu bảo tồn thiên nhiên, vùng ven biển... bị biến đổi mạnh. Lượng chất thải gây ô nhiễm môi trường ở các khu du lịch lớn, tập trung, đặc biệt ở một số khu du lịch ven biển ngày càng gia tăng. Hoạt động phát triển du lịch ở Việt Nam hiện đang phải đối mặt trực tiếp với quá trình suy thoái môi trường, đặc biệt ở các khu vực trọng điểm ưu tiên đầu tư phát triển du lịch.

-Từ góc độ văn hoá-xã hội: Sự phát triển mạnh mẽ của du lịch trong những năm qua đã kéo theo sự du nhập của một số hiện tượng văn hóa không lành mạnh, gây tác động tiêu cực (thúc đẩy quá trình thương mại hoá) làm ảnh hưởng tới phong tục tập quán, lễ hội lâu đời ở các khu điểm du lịch. Sự phát triển của du lịch còn làm mất đi sự cân bằng của cán cân cung cầu, làm gia tăng giá cả tại khu du lịch ảnh hưởng đến đời sống xã hội dân cư. Đây là dấu hiệu của sự phát triển thiếu bền vững.

3. Giải pháp phát triển bền vững du lịch Việt Nam trong thời gian tới

1. Tiếp tục tuyên truyền, đổi mới nhận thức, tư duy và hành động để phát triển du lịch với tư cách là một ngành kinh tế tổng hợp trong môi trường cạnh tranh, hội nhập quốc tế.

2. Triển khai có hiệu quả các văn bản, đề án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, trọng tâm là Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030.

3. Chú trọng công tác bảo tồn, tôn tạo các di sản, di tích lịch sử, văn hóa và cảnh quan thiên nhiên, vệ sinh môi trường…

4. Tiếp tục đổi mới nội dung công tác xúc tiến, quảng bá du lịch; tập trung khai thác các thị trường còn nhiều tiềm năng tăng trưởng cao như: Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Đông Nam Á...; tăng cường quảng bá và khai thác các thị trường tiềm năng mới như: Trung Đông, Ấn Độ; khai thác các thị trường xa, chi tiêu cao, lưu trú dài ngày ở Tây Âu, Bắc Mỹ, Úc...; khai thác các phân khúc thị trường chất lượng cao, phục vụ nhu cầu nghỉ dưỡng, vui chơi giải trí, khám phá văn hóa, lịch sử... ở các thị trường truyền thống.

Đa dạng hóa các phương thức xúc tiến theo hướng đẩy mạnh hợp tác công tư, liên kết các Bộ, ngành và địa phương; đẩy mạnh quảng bá nhân các sự kiện lớn trong Năm ASEAN 2020, giải đua xe công thức 1 tại Hà Nội...

5. Phát triển sản phẩm du lịch chất lượng cao tại các trung tâm du lịch lớn; đồng thời phát triển các dòng sản phẩm mới như du lịch kết hợp với chăm sóc sức khỏe, du lịch nông nghiệp, du lịch gắn với sự kiện...

6. Tiếp tục đơn giản hóa thủ tục nhập cảnh, đa dạng các hình thức thị thực như thị thực điện tử, thị thực tại cửa khẩu; miễn thị thực; kéo dài thời gian lưu trú; cải tiến các quy trình, thủ tục, tạo điều kiện cho khách du lịch; đẩy mạnh triển khai các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh ngành du lịch theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

7. Chú trọng phát triển nguồn nhân lực đặc biệt nâng cao trình độ quản lý trong các doanh nghiệp, tập trung đào tạo kỹ năng nghề cho lao động du lịch theo tiêu chuẩn khu vực và quốc tế nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch.

8. Đẩy mạnh xã hội hóa đầu tư phát triển du lịch, tiếp tục phát huy vai trò của các nhà đầu tư chiến lược trong việc phát triển cơ sở hạ tầng du lịch hiện đại, đẳng cấp quốc tế.

9. Ứng dụng công nghệ, phát triển du lịch thông minh theo xu thế Cách mạng công nghiệp lần thứ 4.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trân trọng gửi tới Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Lâm Đồng để trả lời cử tri./.

>> Toàn văn nội dung văn bản