Hưởng ứng phong trào thi đua “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, nhiều địa phương đã gắn kết nội dung này với bảo tồn di sản, phát huy giá trị văn hóa, đồng thời xây dựng đời sống tinh thần phong phú cho nhân dân.

Ở Ninh Bình, phong trào xây dựng đời sống văn hóa cơ sở được lồng ghép với bảo tồn và phát huy làng nghề truyền thống. Từ dệt chiếu, làm kẹo Sìu Châu đến nghề rèn, nghề gốm, mỗi làng nghề không chỉ duy trì sinh kế mà còn trở thành địa chỉ du lịch văn hóa độc đáo. Hằng năm, các hội thi, lễ hội làng nghề được tổ chức, góp phần gắn kết cộng đồng, tạo cơ hội để thế hệ trẻ hiểu và tự hào về di sản quê hương. Đặc biệt, nhiều làng nghề còn chủ động mở cửa đón khách tham quan, kết hợp trình diễn nghề, qua đó lan tỏa giá trị văn hóa ra thị trường rộng lớn.

Huế, vùng đất giàu di sản, cũng là điểm sáng. Festival Huế định kỳ hai năm một lần đã trở thành thương hiệu quốc tế, quảng bá di sản vật thể và phi vật thể, khơi dậy niềm tự hào dân tộc. Không chỉ ở những sự kiện lớn, ngay trong đời sống văn hóa cơ sở, nhiều làng cổ, nhà rường được khôi phục, tạo không gian sống đậm chất truyền thống. Người dân thi đua giữ gìn cảnh quan, lối sống văn minh, đồng thời phát triển du lịch cộng đồng. Sự gắn kết giữa bảo tồn và khai thác du lịch giúp Huế vừa giữ được bản sắc, vừa thúc đẩy kinh tế.

Ở vùng cao Tây Nguyên, không gian văn hóa cồng chiêng – di sản nhân loại – đã trở thành động lực để phong trào thi đua lan tỏa. Các địa phương như Gia Lai, Đắk Lắk, Lâm Đồng phát động phong trào “Mỗi buôn làng một đội cồng chiêng”. Hàng trăm đội văn nghệ quần chúng được thành lập, khôi phục lễ hội truyền thống, duy trì nét đẹp văn hóa bản địa. Người dân không chỉ biểu diễn phục vụ khách du lịch, mà còn coi đó là niềm tự hào, trách nhiệm truyền dạy cho thế hệ trẻ. Nhiều nghệ nhân già đã tình nguyện truyền dạy miễn phí cho lớp trẻ, coi đó là cách “trả nợ” với buôn làng.

Tại Hà Nội, phong trào xây dựng “tổ dân phố văn hóa” phát triển mạnh. Người dân cùng giữ gìn phong tục, loại bỏ hủ tục lạc hậu. Các chương trình giao lưu văn nghệ, sinh hoạt cộng đồng tại nhà văn hóa thôn, làng, phố tạo không gian văn hóa lành mạnh, củng cố đoàn kết. Đặc biệt, nhiều quận huyện còn đưa tiêu chí xây dựng nếp sống văn minh vào việc bình xét gia đình văn hóa, tạo động lực thi đua tự giác từ cơ sở.

Một ví dụ khác là tại Đà Nẵng, nơi có phố cổ Hội An. Ở đây, phong trào thi đua được gắn liền với bảo tồn di sản kiến trúc và phát triển du lịch. Người dân thi đua giữ gìn nhà cổ, phố cổ, tham gia các hoạt động văn hóa truyền thống như thả hoa đăng, hát bài chòi. Những hành động nhỏ bé nhưng đều góp phần xây dựng Hội An thành điểm đến văn hóa – du lịch nổi bật.

Có thể thấy, phong trào thi đua giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc gắn với xây dựng đời sống văn hóa cơ sở đã lan tỏa sâu rộng, chạm đến từng cộng đồng. Không chỉ giữ lại giá trị truyền thống, phong trào còn khuyến khích sự sáng tạo, nâng cao chất lượng đời sống tinh thần, đồng thời tạo nguồn lực phát triển du lịch bền vững.

Trong thời gian tới, để phong trào hiệu quả hơn ngành văn hóa, thể thao và du lịch đặt mục tiêu trên 3 mặt gồm: Tiếp tục hỗ trợ địa phương về kinh phí, cơ chế chính sách; Tăng cường kết nối với ngành du lịch để biến văn hóa thành sản phẩm kinh tế; Đẩy mạnh tuyên truyền để người dân hiểu rõ giá trị và tự giác tham gia. Có như vậy, văn hóa mới thực sự trở thành nền tảng tinh thần của xã hội, vừa bền chặt trong cội nguồn, vừa vững vàng trong hội nhập.

Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thực hiện