Những năm qua, mặc dù còn nhiều khó khăn nhưng tỉnh Cà Mau luôn quan tâm phát triển văn hóa, từng bước đầu tư cho thiết chế văn hóa. Các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao đã trở thành phong trào rộng khắp trên địa bàn từ tỉnh đến cơ sở, với nhiều nội dung và hình thức phong phú, mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần thỏa mãn nhu cầu văn hoá tinh thần của nhân dân.

Cùng với cả nước, tỉnh Cà Mau đã triển khai thực hiện Phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" (gọi tắt là Phong trào) với nhiều biện pháp, giải pháp nhằm huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị, cùng mọi nguồn lực xã hội, để phát triển phong trào xây dựng đời sống văn hóa cơ sở theo hướng đều khắp, chất lượng và hiệu quả, đúng thực chất, thực sự trở thành động lực quan trọng để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, góp phần tích cực trong "Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc" theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 5, Khóa VIII của Đảng; "Xây dựng và phát triển văn hoá, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước" theo tinh thần Nghị quyết số 33-NQ/TW (Nghị quyết Trung ương 9, Khóa XI) của Đảng.

Phong trào đã được các Cấp ủy đảng, chính quyền, các ngành, các tổ chức đoàn thể tập trung chỉ đạo, triển khai thực hiện đã góp phần quan trọng làm thay đổi diện mạo thành thị và nông thôn Cà Mau, nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần nhân dân; nâng cao nhận thức trong xã hội về vai trò của văn hóa đối với sự phát triển của quê hương, đất nước, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị, kinh tế và văn hóa - xã hội của địa phương. Phong trào đã tác động trực tiếp đến từng gia đình, cộng đồng dân cư, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp và góp phần xây dựng nhân cách, đạo đức, lối sống tốt đẹp cho con người theo các chuẩn mực văn minh, tiến bộ; khoan dung, nhân hậu, đoàn kết, tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau trong đời sống, trong lao động, sản xuất.

Về xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh trên các lĩnh vực của đời sống xã hội, phù hợp với bối cảnh phát triển kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế là việc làm mà ngành văn hóa, thể thao và du lịch quan tâm. Năm qua đã tạo được dấu ấn, sự quan tâm và thực hiện của nhân dân, cụ thể như việc xây dựng văn hóa trong hệ thống chính trị gắn với việc thực hiện phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá" có sức lan tỏa nhanh, được các cấp, các ngành và nhân dân tích cực hưởng ứng. 

Các hoạt động xây dựng gia đình thực sự là nơi hình thành, nuôi dưỡng nhân cách. Xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh tiếp tục được phát huy. Xây dựng và nhân rộng các mô hình gia đình văn hóa tiêu biểu được phát động thường xuyên. Việc chăm lo xây dựng con người phát triển toàn diện, trọng tâm là bồi dưỡng tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, đạo đức, lối sống và nhân cách. Tạo chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, ý thức tôn trọng pháp luật, tự hào, tôn vinh lịch sử, văn hóa dân tộc ngày càng tiến bộ hơn.

Công tác thực hiện và phấn đấu đạt các tiêu chí gia đình văn hóa, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp thực hiện tốt văn hóa công sở, từ đó góp phần quan trọng trong việc xây dựng môi trường văn hóa, hình thành nhân cách trong mỗi con người. Các huyện, thành phố Cà Mau duy trì phát động tổ chức cuộc thi về môi trường đô thị xanh - sạch - đẹp trong thực hiện xây dựng phường, thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị, tạo ra phong trào làm sạch môi trường đô thị.

Việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội  tại Cà Mau được tổ chức ngày càng tiến bộ, tiết kiệm và lành mạnh; những nguyên tắc, nghi thức, phong tục tập quán đã được cụ thể hóa bằng các điều khoản trong hương ước, quy ước xây dựng ấp, khóm.

Thực hiện nghiêm chỉnh quy chế nơi cơ quan, đơn vị, nguyên tắc tổ chức, sinh hoạt Đảng và nhất là việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở. Tích cực trong đấu tranh, ngăn chặn, đây lùi các tệ nạn như: Quan liêu, tham nhũng, lãng phí…; tổ chức các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao sôi nổi, tạo sân chơi bổ ích, đáp ứng nhu cầu vui chơi, giải trí lành mạnh cho nhân dân, phát huy các giá trị văn hóa của dân tộc và địa phương. Thông qua Phong trào, đã phát huy và nâng cao ý thức thực hiện quyền làm chủ của nhân dân, có trách nhiệm trong việc tham gia xây dựng cộng đồng thực hiện tốt quy ước, hương ước khu dân cư.

Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Cà Mau đã chủ trì phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Quyết định số 40/2024/QĐUBND ngày 13/10/2024 Quy định chi tiết tiêu chuẩn và cách thức đánh giá, bình xét các danh hiệu "Gia đình văn hóa", "Ấp, khóm văn hóa", "Xã, phường, thị trấn tiêu biểu" trên địa bàn tỉnh Cà Mau. Phong trào xây dựng Gia đình văn hóa luôn nhận được sự đồng tình hưởng ứng của đông đảo quần chúng nhân dân; công tác tổ chức bình xét, công nhận danh hiệu gia đình văn hóa được Ban Chỉ đạo Phong trào các cấp quan tâm chỉ đạo và tổ chức thực hiện theo đúng quy định, công khai, minh bạch, dân chủ, đảm bảo theo 03 tiêu chuẩn xây dựng gia đình văn hóa; tổ chức họp dân, bình xét công khai, dân chủ, 

Năm 2022, toàn tỉnh Cà Mau có 269.931/297.933 hộ đạt danh hiệu "Gia đình văn hóa" chiếm tỉ lệ 90,6%. Năm 2023  có 274.892/298.070 hộ đạt danh hiệu gia đình văn hóa (đạt 92,22%, tăng 30% hộ so với năm 2014); có 790/883 ấp, khóm đạt chuẩn văn hóa). Các danh hiệu văn hóa tiếp tục được giữ vững và nâng chất. Đến nay đã có 790/883 ấp, khóm được công nhận "Ấp, khóm văn hóa" đạt 89,4%; Tiếp tục thực hiện xét, công nhận "Phường đạt chuẩn văn minh đô thị", "Thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị" trên địa bàn tỉnh Cà Mau, đến nay có 12/19 phường, thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị chiếm tỷ lệ 63,15%.