Triển lãm do Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao TP. Đà Nẵng tổ chức. Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Đặng Thị Bích Liên đến dự và phát biểu khai mạc.

Nghê là linh vật đã xuất hiện từ lâu trong văn hóa của người Việt, Nghê được khắc trên bia đá, vẽ trên đồ thờ, Nghê được chạm trên kiến trúc, Nghê được tô, đắp chầu trước cổng… Nghê xuất hiện trong không gian tôn giáo, tín ngưỡng như chùa, đình, đền, miếu, Nghê có trong cung điện, lăng tẩm…

Ban tổ chức Triển lãm đã chọn lọc trưng bày 200 hình ảnh, tư liệu linh vật Nghê kèm theo nhiều diễn giải gồm các nội dung: nguồn gốc; đặc điểm tạo hình; phân loại linh vật Nghê Việt; linh vật Nghê của Việt Nam so sánh với linh vật một số quốc gia.

Các hình ảnh về Nghê chốn chùa chiền; chốn cung vua, phủ chúa; chốn lăng tẩm, đền miếu; chốn đình làng và các hiện vật bảo tàng. Bên cạnh đó là một số sản phẩm phiên bản tượng linh vật Nghê, thế kỷ 17, Di tích Quốc gia đặc biệt  đền Vua Đinh Tiên Hoàng, Hoa Lư, Ninh Bình.

Qua các tư liệu và hiện vật trưng bày trong Triển lãm, người xem thấy được sự phong phú của linh vật Nghê trong văn hóa Việt, sự tương đồng và khác biệt với linh vật của các quốc gia trong khu vực.

Đặc biệt, người xem thấy được sự tài hoa của cha ông ta trong việc sáng tạo ra các tác phẩm linh vật Nghê phong phú, đa dạng, mang đậm bản sắc văn hóa Việt Nam.

Theo Ban tổ chức, trong thời gian qua, linh vật này dường như đã bị lãng quên, bị người Việt thay thế bằng những linh vật mang biểu tượng không phù hợp với văn hóa Việt Nam. Nguy hại hơn, những linh vật mang biểu tượng văn hóa nước ngoài lại được sao chép, nhân rộng, bày đặt khắp nơi từ công sở đến di tích, từ tư gia đến nơi công cộng.

Chỉ trong vòng mấy chục năm qua, biểu tượng, linh vật của nước ngoài đã bị nhiều người trong chúng ta nhầm lẫm là linh vật của người Việt.

Trước thực trạng đó, nhằm bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, ngày 8/8/2014, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành Công văn số 2662/BVHTTDL-MTNATL về việc không sử dụng sản phẩm, biểu tượng, linh vật không phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam.

Mới đây, ngày 03 tháng 4 năm 2018, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tiếp tục ban hành Công văn số 1313/BVHTTDL-MTNATL về việc tượng, biểu tượng đặt tại cơ quan, đơn vị, khu du lịch, địa điểm công cộng có nội dung và hình thức không phù hợp với văn hóa Việt Nam.

Song hành với việc thực hiện Luật Di sản văn hóa, Nghị định số 113/NĐ-CP của Chính phủ về hoạt động mỹ thuật, 4 năm qua, bằng nhiều hình thức khác nhau Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, UBND, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch các tỉnh, thành phố cùng các cơ quan truyền thông đã thực hiện tuyên truyền sâu rộng trong cộng đồng làm lành mạnh hóa môi trường thẩm mỹ, bảo tồn phát huy các giá trị di sản.

Phát biểu tại triển lãm, Thứ trưởng Đặng Thị Bích Liên cho biết: Đà Nẵng là một trong những điểm đến không thể thiếu của khách du lịch trong và ngoài nước. Đà Nẵng có Làng nghề đá mỹ nghệ Non Nước, nơi đây có nhiều thợ điêu khắc đá tài hoa, du khách trong nước và quốc tế đến với Đà Nẵng ngày càng tăng.

Vì vậy, thành phố này đã trở thành trung tâm quảng bá văn hóa truyền thống, là cầu nối văn hóa Việt Nam ra với thế giới.

Đặc biệt, thông qua các sản phẩm điêu khắc của các nghệ nhân làng đá mỹ nghệ Non Nước, bản sắc văn hóa truyền thống Việt Nam đến với bạn bè quốc tế. Đây là niềm vinh dự cũng là nhiệm vụ hết sức lớn lao với người dân Đà Nẵng nói chung và các nghệ nhân làng đá mỹ nghệ Non Nước nói riêng.

Triển lãm tư liệu Linh vật Nghê Việt trưng bày tại Đà Nẵng là một kênh thông tin để các nghệ nhân điêu khắc đá, công chúng Đà Nẵng tiếp xúc với các tác phẩm thủ công truyền thống của Việt Nam.

Qua các tư liệu, hình ảnh, bản vẽ, chú giải về nguồn gốc, đặc điểm của các linh vật Nghê bày trong triển lãm này, hy vọng công chúng, đặc biệt nghệ nhân điêu khắc làng đá Non Nước sẽ tham khảo để tạo ra các sản phẩm tượng linh vật Việt mang đậm bản sắc văn hóa Việt Nam” - Thứ trưởng Đặng Thị Bích Liên nhấn mạnh.

Triển lãm kéo dài từ nay đến ngày 30/8/2018.

Đức Hoàng