Theo Giám đốc Sở Du lịch tỉnh Thái Nguyên Nguyễn Ngọc Tuân, Thái Nguyên là vùng đất trù phú có tài nguyên tự nhiên, tài nguyên văn hóa, nhân văn phong phú với trên 1.000 di tích lịch sử, văn hóa, danh lam thắng cảnh được đưa vào danh mục kiểm kê. Trong đó có 01 di tích được xếp hạng cấp quốc gia đặc biệt với 13 điểm di tích; 52 di tích được xếp hạng cấp quốc gia và 221 di tích xếp hạng cấp tỉnh; 19 di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Thái Nguyên còn là cái nôi cách mạng với những "địa chỉ đỏ" như: Khu di tích quốc gia đặc biệt An toàn khu Định Hóa; Khu di tích lịch sử quốc gia địa điểm lưu niệm các TNXP Đại đội 915, đội 91 Bắc Thái…

Hiện nay, tỉnh Thái Nguyên đã và đang tập trung xây dựng phát triển 04 dòng sản phẩm du lịch chính gồm: Du lịch văn hóa, tâm linh, lịch sử, về nguồn; Du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng; Du lịch cộng đồng, nông thôn gắn với văn hóa trà; Du lịch MICE, thể thao, khám phá hang động mạo hiểm.

Lộ trình đến năm 2025, ngành du lịch Thái Nguyên đón hơn 3,2 triệu lượt khách, tổng thu từ du lịch đạt 3.000 tỷ đồng/năm; đến năm 2030 đón 5,6 triệu lượt khách, tổng thu từ du lịch đạt 6.600 tỷ đồng/năm. Nhưng để trở thành hiện thực, ngành du lịch của tỉnh cần có một bước đột phá mới.

Từ năm 2017, tỉnh Thái Nguyên đã triển khai chủ trương xây dựng ngành Du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng. Đặc biệt từ năm 2021, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện đề án Phát triển du lịch giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030.

Đây được coi như một "kim chỉ nam" xuyên suốt cho ngành du lịch phát triển, mở ra nhiều cơ hội cho doanh nhân; đồng thời khuyến khích, tạo điều kiện thu hút các nhà đầu tư trong và ngoài tỉnh đến hợp tác khai thác tài nguyên du lịch phục vụ du khách. Ban Chỉ đạo phát triển du lịch tỉnh Thái Nguyên cũng thường xuyên tổ chức hội thảo dành cho doanh nhân làm du lịch, tìm ra những mặt hạn chế, tìm giải pháp cho phát triển ngành du lịch Thái Nguyên.

Để mời gọi nhà đầu tư, tỉnh chủ trương đẩy mạnh cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh, đơn giản hóa thủ tục cấp chứng nhận đầu tư du lịch và các thủ tục liên quan đến hoạt động kinh doanh du lịch; ưu tiên ngân sách đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, nhất là những tuyến đường kết nối khu, điểm du lịch với các tuyến du lịch hiện có và các khu du lịch, điểm du lịch.

Cùng với đó, tỉnh tăng cường liên kết với các địa phương đã ký kết hợp tác phát triển du lịch với tỉnh, liên kết với các địa phương trong khu vực miền núi phía bắc xây dựng các tuyến du lịch liên tỉnh, phát triển đa dạng thị trường khách du lịch quốc tế có tiềm năng.

Để không lãng phí nguồn tài nguyên du lịch sẵn có, và để du khách không bị thiệt thòi khi đến Thái Nguyên, Ban Chỉ đạo phát triển du lịch tỉnh tích cực phối hợp với Cục Du lịch Việt Nam và các tỉnh, thành phố trên cả nước tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại, du lịch; hằng năm tổ chức đoàn tham gia Chương trình qua những miền di sản Việt Bắc.

Tỉnh đã ký kết hợp đồng quảng bá du lịch Thái Nguyên tại sân bay Nội Bài và một số điểm du lịch trọng điểm của Hà Nội và các tỉnh lân cận. Tỉnh luôn khuyến khích các doanh nghiệp làm du lịch chủ động liên kết, hợp tác, tạo thêm nhiều sản phẩm du lịch mới và làm mới lại sản phẩm du lịch.

Mới đây, ngày 23/11/2023, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thái Nguyên và Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Giang đã ký kết Kế hoạch phối hợp thực hiện Biên bản số 234-BB/TUBG-TUTN ngày 29/3/2023 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bắc Giang, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thái Nguyên về việc triển khai các biện pháp phối hợp, liên kết phát triển giữa hai tỉnh Bắc Giang và tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2023 - 2025 và những năm tiếp theo. Đây là hoạt động nhằm cụ thể hóa các nội dung về lĩnh vực VHTTDL theo biên bản ghi nhớ của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bắc Giang với Ban Thường vụ Tỉnh ủy các tỉnh. Qua đó nhằm nâng cao hiệu lực quản lý, khai thác, sử dụng và phát huy tiềm năng, thế mạnh về văn hóa, thể thao, du lịch của tỉnh Bắc Giang và các tỉnh; bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc; đa dạng hóa các hình thức thu hút đầu tư, liên kết phát triển du lịch bền vững. Nâng cao hiệu lực quản lý, trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm để phát huy có hiệu quả tiềm năng, thế mạnh của mỗi tỉnh, đa dạng hóa các hình thức thu hút đầu tư, liên kết phát triển du lịch; bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa đặc sắc của hai tỉnh. Việc ký kết Kế hoạch cũng góp phần mở rộng hợp tác toàn diện, hỗ trợ nhau phát huy tiềm năng, thế mạnh thúc đẩy kinh tế xã hội giữa hai tỉnh Thái Nguyên và Bắc Giang.

Theo đó, trong giai đoạn 2023 - 2025, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch hai tỉnh tập trung vào 08 nội dung trọng tâm gồm tổ chức các hoạt động giao lưu và trao đổi kinh nghiệm về công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch. Tham mưu phối hợp tổ chức Hội thảo "Bảo tồn và phát huy giá trị Nghi lễ Then của người Tày, Nùng trên địa bàn 3 tỉnh Bắc Giang - Lạng Sơn - Thái Nguyên.

Sở VHTT&DL Bắc Giang và Sở VHTT&DL các tỉnh: Hải Dương, Bắc Ninh, Thái Nguyên, Lạng Sơn sẽ tăng cường tổ chức hoạt động giao lưu và trao đổi kinh nghiệm về quản lý nhà nước trong lĩnh vực VHTTDL. Thường xuyên tham dự các hoạt động, sự kiện văn hóa, văn nghệ do mỗi tỉnh chủ trì tổ chức. Tăng cường trao đổi, học tập kinh nghiệm phát triển thể thao thành tích cao, phong trào thể dục thể thao quần chúng; phối hợp nghiên cứu tổ chức thi đấu các môn thể thao dân tộc, đặc biệt là những môn có thế mạnh của mỗi tỉnh. Hợp tác phát triển du lịch bền vững, gắn phát triển du lịch với công tác bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa, lịch sử của mỗi tỉnh...

Ngoài ra, đối với từng tỉnh sẽ có những hoạt động cụ thể nhằm khai thác, phát huy hiệu quả thế mạnh của từng địa phương. Một số nhiệm vụ tiêu biểu trong kế hoạch liên kết phát triển giữa tỉnh Bắc Giang với các tỉnh trong giai đoạn tới như: Tổ chức hội thảo “Bảo tồn và phát huy giá trị nghi lễ Then của người Tày, Nùng trên địa bàn 3 tỉnh Bắc Giang - Lạng Sơn - Thái Nguyên”; xây dựng, hình thành tour du lịch văn hóa, lịch sử về nguồn giữa ATK Hiệp Hòa và ATK Định Hóa; tổ chức triển khai thực hiện tốt công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể dân ca Quan họ, Ca trù đã được UNESCO vinh danh; chủ động liên kết, phối hợp quảng bá, xúc tiến đầu tư du lịch theo hình thức “Hai địa phương - Một điểm đến”.

Nói về tiềm năng và phát triển du lịch tỉnh Thái Nguyên, Phó Cục trưởng Cục Du lịch quốc gia Việt Nam Nguyễn Lê Phúc cho rằng, Thái Nguyên có tiềm năng nhưng phát triển chưa tương xứng. Để thu hút du khách trong thời gian tới, du lịch Thái Nguyên cần tập trung nâng cao chất lượng dịch vụ, kể cả chất lượng khách sạn, chất lượng hướng dẫn viên, chất lượng doanh nghiệp du lịch để cho du khách có những trải nghiệm tốt nhất, có thể quay lại Thái Nguyên. Cùng với đó, ngành du lịch tỉnh sẽ phát huy hiệu quả những liên kết giữa các tỉnh, địa phương, các hãng hàng không, ưu tiên đầu tư phát triển hạ tầng du lịch, đảm bảo an toàn, an ninh, an toàn vệ sinh thực phẩm, đảm bảo môi trường...

Phó Cục trưởng Cục Du lịch quốc gia Việt Nam cũng cho rằng, du lịch Thái Nguyên cũng cần tăng cường chuyển đổi số. Hiện các sản phẩm chuyển đổi số của du lịch Thái Nguyên có nhiều nhưng cần phải tối ưu hóa, liên thông với các hệ thống để phát huy hiệu quả.

Cơ hội cho du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng của tỉnh đang mở ra. Minh chứng là các điều kiện cần và đủ được tỉnh chú trọng, quan tâm. Cụ thể là các chính sách phát triển du lịch được tỉnh xây dựng, triển khai bài bản, phù hợp với xu thế phát triển chung của đất nước và các nước trong khu vực. Nhưng sẽ đầy đủ hơn khi ngành du lịch Thái Nguyên có một "nhạc trưởng" đủ năng lực và uy tín trên thương trường để tập hợp các doanh nhân, từ đó phân đoạn phục vụ, tạo dựng các chuỗi, tour tuyến du lịch hoàn chỉnh, khép kín, mang lại cho du khách những trải nghiệm thú vị, ấn tượng về đất và người Thái Nguyên.