Ông Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông; Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Trần Thanh Lâm; Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Tạ Đình Thi; Chủ tịch Liên hiệp các Hội VHNT Trung ương Đỗ Hồng Quân đến dự lễ trao giải. Buổi lễ còn có sự tham gia của nhiều đại diện các ban, bộ, ngành, cơ quan trung ương và các hội chuyên ngành, đơn vị xuất bản văn chương, các nhà nghiên cứu và văn nghệ sĩ.

Phát biểu tại buổi lễ, ông Nguyễn Thế Kỷ, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương, nhấn mạnh sự tiếp nối đáng mừng giữa các thế hệ những người làm công tác lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật, giống như việc “trao truyền” giá trị, tài năng, tâm huyết, kinh nghiệm của thế hệ trước dành cho thế hệ tiếp theo, những người trẻ dần đông đảo hơn, tự tin hơn, vững tay bút hơn; họ kế thừa, phát triển và “bứt phá” mạnh mẽ hơn trong ý tưởng, đề tài và phương pháp nghiên cứu trong thời đại công nghiệp 4.0.

Bên cạnh đó, trong danh sách các tác giả được trao tặng thưởng lần thứ 9 này, cùng với các tác giả, nhóm tác giả đến từ các trung tâm lớn như Hà Nội, Huế, Thành phố Hồ Chí Minh, đã có sự xuất hiện nhiều hơn tác giả ở các vùng, miền khác như Tây Nguyên, đồng bằng sông Cửu Long, Tây Bắc, miền Trung…

Theo ông Nguyễn Thế Kỷ, đề tài, nội dung, tiêu điểm của các công trình, tác phẩm được tặng thưởng lần này đều bám sát sự vận động của văn học, nghệ thuật nước nhà; gắn văn hóa, văn nghệ với đời sống rộng lớn của đất nước; quan tâm nhiều hơn đến các giá trị truyền thống và hướng tới những vấn đề, những giá trị mới, phương pháp mới của thế giới hiện đại; vấn đề quan điểm, sắc thái thẩm mĩ; vấn đề triết lý nhân sinh; giải quyết hài hòa sự phát triển của đời sống nghệ thuật và đời sống xã hội đa dạng, phong phú; đi tìm câu trả lời cho câu hỏi làm gì, làm thế nào để tạo động lực và sức sáng tạo mới cho văn hóa, văn nghệ; sự phát triển của văn hóa, văn nghệ trong thời kỳ toàn cầu hóa, trong kỷ nguyên số và kinh tế thị trường; khát vọng sáng tạo tác phẩm đỉnh cao và trách nhiệm của văn nghệ sĩ; cách “ứng xử” của đội ngũ những người làm công tác lãnh đạo, quản lý văn hóa, văn nghệ, nhất là trước các vấn đề, hiện tượng mới, khó, nhạy cảm.

Năm 2022, có 87 công trình, sách, bài viết được lựa chọn từ các Hội chuyên ngành văn học, nghệ thuật Trung ương và địa phương; các nhà xuất bản, các cơ quan báo chí gửi đến Hội đồng và được tiếp tục sàng lọc, thẩm định qua quy trình 4 bước sơ khảo và chung khảo, trong số đó có 16 công trình, tác phẩm nghiên cứu, lý luận, phê bình về văn hóa nói chung; 31 công trình, tác phẩm thuộc lĩnh vực nghệ thuật; 40 công trình, tác phẩm thuộc lĩnh vực văn học.

Như vậy, số lượng công trình, tác phẩm tham dự xét tặng thưởng ở 2 lĩnh vực văn học và nghệ thuật tương đương nhau, thu hẹp đáng kể khoảng cách so với các năm trước. Có nhiều hơn các công trình, tác phẩm thuộc các loại hình nghệ thuật hội họa, sân khấu, kiến trúc, nhiếp ảnh, nhất là lĩnh vực kiến trúc; có nhiều hơn các gương mặt trẻ, mới, hiện diện trong danh sách được xét và trao tặng thưởng.

Căn cứ kết quả của Hội đồng chung khảo, Chủ tịch Hội đồng quyết định trao tặng thưởng cho 19 tác phẩm, trong đó mức A duy nhất được trao cho cuốn sách “Thơ - quan niệm và những sắc thái thẩm mỹ” của Giáo sư, Tiến sĩ, Nhà giáo nhân dân Mã Giang Lân. Mức B có 4 tác phẩm (3 sách, 1 chương trình); mức C có 10 tác phẩm (8 sách, 2 bài/cụm bài viết) và mức Khuyến khích có 4 tác phẩm (3 sách, 1 chương trình).

Dịp này, Hội đồng cũng trao Tặng thưởng cho 11 cơ quan, đơn vị xuất bản, báo chí đã công bố nhiều tác phẩm, có thành tích tuyên truyền về công tác lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật năm 2022.