Đa dạng các sản phẩm du lịch cộng đồng

Hiện nay, du lịch cộng đồng đang được các huyện miền núi Nghệ An chú trọng phát triển; đồng bào dân tộc thiểu số nơi đây vẫn còn lưu giữ được nét văn hóa truyền thống rất độc đáo và đặc sắc như: kiến trúc nhà ở; trang phục, trang sức đặc trưng của đồng bào; văn hóa ẩm thực; văn nghệ rất đa sắc màu (các làn điệu dân ca, dân vũ như: “Khắp”, “Lăm"; các loại nhạc cụ dân tộc truyền thống như: khèn bè, sáo, pí, cồng chiêng, khắc luống...). Nghề và làng nghề truyền thống vẫn được bảo lưu và truyền dạy như nghề đan lát, nghề dệt thổ cẩm, rượu cần, rượu men lá. Đặc biệt, một số địa phương đã xác định, đây là một sản phẩm đặc thù trong Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP). Năm 2020, các bản: Bản Nưa xã Yên Khê; bản Khe Rạn, xã Bồng Khê (huyện Con Cuông); bản Hoa Tiến xã Châu Tiến (huyện Quỳ Châu) đã được công nhận là sản phẩm OCOP; Năm 2021, điểm du lịch cộng đồng, sinh thái Làng Xiềng - Pha Lài – Sông Giăng, xã Môn Sơn (huyện Con Cuông) đã được công nhận là điểm du lịch...

Tại đây, du khách được tham quan làng dệt thổ cẩm, ngồi vào khung dệt vải, ngắm các sản phẩm thổ cẩm địa phương, thưởng thức các món ăn dân tộc và ngủ lại nhà sàn đón buổi sáng trong ánh bình minh, tiếng gà gáy và tiếng suối… Ngoài ra, du khách còn thưởng thức các tiết mục văn nghệ đặc sắc, các điệu dân ca dân vũ của đồng bào dân tộc trong các trang phục rực rỡ…; trải nghiệm các hoạt động sản xuất của địa phương như gặt lúa, hái cam, thi cấy, tham quan hội chợ phiên, nhảy sạp…; tìm hiểu cuộc sống của đồng bào dân tộc Thái với những phong tục tập quán truyền thống như buộc chỉ cổ tay cầu may, đắm mình trong làn điệu khắc luống, thưởng thức các món ăn độc đáo như: cá mát nướng, cơm lam, xôi nếp cẩm...

Du lịch cộng đồng Nghệ An đã góp phần bảo tồn, gìn giữ bản sắc và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống; khai thác và phát huy các thế mạnh về tài nguyên du lịch tự nhiên và giá trị văn hóa của địa phương để phục vụ khách du lịch. Bên cạnh đó, du lịch cộng đồng đã bước đầu tạo ra sinh kế mới góp phần tăng thu nhập, cải thiện cuộc sống, từng bước xóa đói, giảm nghèo cho người dân và dần xóa bỏ phong tục du canh, du cư; đồng thời, nâng cao ý thức của người dân về công tác bảo vệ rừng, bảo vệ môi trường.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc phát triển du lịch cộng đồng Nghệ An hiện nay còn có những tồn tại, hạn chế: doanh thu về du lịch chưa lớn, đóng góp chưa thực sự đáng kể vào nguồn thu nhập của cộng đồng; số lượng doanh nghiệp lữ hành trên địa bàn tỉnh đưa đón khách đến các điểm DLCĐ còn ít; lực lượng lao động tham gia làm DLCĐ còn thiếu về cả số lượng và chất lượng; cơ sở vật chất phục vụ cho DLCĐ tại các bản làng còn thiếu, chưa đồng bộ như nhà vệ sinh đạt chuẩn phục vụ khách, giao thông đi lại còn khó khăn…

Tạo bệ phóng cho phát triển du lịch cộng đồng

Để tạo động lực thúc đẩy sự phát triển của loại hình du lịch cộng đồng, Nghệ An đã ban hành nhiều Nghị quyết, Kế hoạch, Chương trình hành động nhằm cụ thể hóa đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước về phát triển du lịch, trong đó có phát triển du lịch cộng đồng. Thời gian qua, tỉnh Nghệ An đã hỗ trợ kinh phí cho các hộ kinh doanh dịch vụ du lịch cộng đồng với nhiều hạng mục như xây dựng nhà vệ sinh, mua sắm trang thiết bị phục vụ nhu cầu ăn ở của khách du lịch, hỗ trợ đội văn nghệ của các thôn, bản mua sắm nhạc cụ và trang phục biểu diễn để phục vụ du khách. Ngoài ra, tỉnh còn mở các lớp tập huấn nghiệp vụ ngắn hạn về du lịch, đào tạo tiếng Anh; hỗ trợ kinh phí tuyên truyền, quảng bá cho các địa phương có điểm du lịch cộng đồng...

Đặc biệt, Hội đồng nhân dân tỉnh Nghệ An đã ban hành Nghị quyết số 07/2020/NQ-HĐND ngày 22/7/2020 về một số chính sách hỗ trợ phát triển du lịch cộng đồng trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 - 2025 nhằm thúc đẩy sự phát triển loại hình du lịch cộng đồng trên địa bàn tỉnh. Tổng kinh phí dự kiến hỗ trợ phát triển du lịch cộng đồng trong giai đoạn này khoảng 10,3 tỷ đồng. Theo đó, các đối tượng được hỗ trợ phát triển du lịch cộng đồng trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 - 2025 bao gồm: các hộ gia đình; thôn, xóm, bản; UBND các huyện, có đầy đủ các điều kiện được hỗ trợ; chính sách hỗ trợ đối với mô hình hộ gia đình và thôn, xóm, bản theo Nghị quyết này là hỗ trợ sau đầu tư. Các hộ gia đình, thôn, xóm, bản tự huy động nguồn vốn để thực hiện, ngân sách Nhà nước hỗ trợ sau khi được Sở Du lịch thẩm định đảm bảo các điều kiện hỗ trợ và UBND tỉnh quyết định hỗ trợ theo các chính sách của Nghị quyết. Hiện nay, tỉnh đang triển khai hỗ trợ cho 04 mô hình tại 04 bản của 04 huyện miền Tây Nghệ An với 12 hộ gia đình tham gia. Tổng kinh phí hỗ trợ trong năm 2021 là 1.940 triệu đồng.                

Theo ông Nguyễn Mạnh Lợi, Phó Giám đốc Sở Du lịch Nghệ An cho biết, trong thời gian tới, Sở Du lịch Nghệ An tiếp tục đề xuất thực hiện các giải pháp đồng bộ nhằm phục hồi hoạt động du lịch, đồng thời tham mưu cho tỉnh từng bước cơ cấu lại sản phẩm và thị trường khách theo hướng có trọng tâm, trọng điểm và hiệu quả, xây dựng môi trường du lịch an toàn, hấp dẫn, nguồn nhân lực du lịch có chất lượng tạo điều kiện để các khu, điểm du lịch và các cơ sở kinh doanh du lịch phát triển trong những năm tiếp theo.

Nghệ An cũng tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quảng bá với nhiều hình thức phong phú, đa dạng về các sản phẩm du lịch cộng đồng; chủ động tổ chức nhiều hoạt động xúc tiến du lịch, nâng cao chất lượng các ấn phẩm quảng bá du lịch, trong đó gắn điểm đến du lịch cộng đồng với các điểm du lịch khác trong và ngoài tỉnh. Bên cạnh đó, công tác quản lý các điểm du lịch, quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường của tỉnh Nghệ An cũng được tăng cường; nâng cao chất lượng các điểm đến du lịch, cơ sở lưu trú du lịch…/.