Khi mùa xuân đến cũng là lúc làm lễ Xên bản (cúng bản) của người Thái được tổ chức. Mùa xuân là mùa của sự sống đâm chồi nảy lộc, mùa của hoa ban nở và cũng là lúc bắt đầu vào một vụ mới. Trong lễ Xên bản, người làm lễ thường là thầy mo.

Phần lễ bao gồm hai phần chính là cúng cọp sửa (cúng ở chỗ cây thiêng đầu bản) và cúng chấu xửa (cúng trưởng bản). Theo quan niệm của người Thái, cây to được chọn để thờ là một cây to ở đầu bản gọi là co lắc mương (cây trụ mường). Gốc cây to được chọn để làm lễ cúng được coi là nơi hội tụ hồn bản, là nơi thần linh hội nhập và trú ngụ. Đây là nơi rất linh thiêng và kiêng kỵ đối với người Thái, con gái không bao giờ được vào, đối với con trai thì hằng năm cũng chỉ được vào một lần trước hôm cúng để phát dọn trước khi làm lễ, không một ai dám xâm phạm vì như vậy sẽ động đến các vị thần.

Khi làm lễ ở gốc cây to, thầy mo bắt đầu cúng các vị thần linh là những vị thần như thần sông, thần núi… là những vị thần bảo hộ cho bản, cho mường. Họ là những đấng tối cao, đấng vô hình, mà con người luôn luôn ngưỡng mộ. Tiếp theo thầy mo cúng đến mười hai hồn, mỗi hồn tương ứng một bộ phận của cơ thể con người và cũng là tượng trưng cho mười hai tháng trong một năm.

Sau đó thầy mo cúng và đọc tên những người chết theo trình tự từ xưa đến nay, tức là những ma (hồn) của những người đã chết của bản ở đâu thì về vui cùng con cháu trong bản và phù hộ cho mùa màng tốt tươi, con cháu mạnh khoẻ./.