Ngay sau khi Chính phủ ban hành Quyết định về Chương trình bảo tồn di sản, UBND tỉnh Sơn La đã nhanh chóng cụ thể hóa bằng Chương trình hành động số 201/CTr-UBND, thể hiện sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền địa phương. Cơ chế phối hợp liên ngành đã được thiết lập thông qua Ban Chỉ đạo Chương trình, với sự tham gia của các sở, ban ngành liên quan, đảm bảo việc quản lý và phát huy di sản được thực hiện một cách đồng bộ, tránh chồng chéo.

Thông qua sự vào cuộc đồng bộ từ cấp tỉnh đến cơ sở, Sơn La đang biến các giá trị truyền thống trở thành tài sản quý giá, lan tỏa mạnh mẽ trong và ngoài nước.

Điểm nổi bật trong công tác bảo tồn văn hóa là việc tập trung vào di sản phi vật thể. Tỉnh đã tiến hành kiểm kê 05 di sản văn hóa phi vật thể tiêu biểu, bao gồm các loại hình như trang phục, dân ca, dân vũ của các DTTS. Đây là bước đi quan trọng để nhận diện và lập hồ sơ bảo vệ các giá trị đứng trước nguy cơ mai một.

Đặc biệt, công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực được coi là then chốt. Tỉnh đã tổ chức các lớp tập huấn nghiệp vụ cho 100% cán bộ, công chức làm công tác di sản, đảm bảo đội ngũ quản lý có đủ kiến thức chuyên môn.

Quan trọng hơn, các lớp truyền dạy di sản VHPVT đã được tổ chức thường xuyên, tạo ra môi trường học tập trực tiếp giữa nghệ nhân và thế hệ trẻ. Những lớp truyền dạy về nghệ thuật múa Xòe, hát Xén Phôn dân tộc Thái hay múa Khèn dân tộc Mông đã được triển khai, củng cố vai trò của nghệ nhân, người am hiểu văn hóa như những "bảo tàng sống" và là người truyền lửa cho thế hệ tương lai. Hoạt động này không chỉ bảo tồn kỹ năng mà còn tạo ra lực lượng cung cấp dịch vụ văn hóa, du lịch tại địa phương.

Bản sắc Sơn La trên sân khấu lớn

Sơn La đã tích cực đưa bản sắc văn hóa của mình ra khỏi phạm vi địa phương, tham gia và tổ chức nhiều sự kiện giao lưu văn hóa quy mô lớn, biến truyền thống thành hoạt động quảng bá thương hiệu du lịch.

Tỉnh đã cử đoàn tham gia và trình diễn tại nhiều Ngày hội, Lễ hội lớn: Tham gia Chương trình giao lưu văn hóa, thể thao và du lịch vùng biên giới Việt Nam - Lào tại tỉnh Điện Biên (năm 2022); Tham gia Ngày hội văn hóa dân tộc Dao toàn quốc tại tỉnh Thái Nguyên và Ngày hội văn hóa, thể thao và du lịch các dân tộc vùng Tây Bắc tại tỉnh Phú Thọ hay tham gia Trình diễn tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam, Hà Nội.

Tại các sự kiện này, các tiết mục trình diễn dân ca, dân vũ, dân nhạc đậm bản sắc cùng với việc trình diễn trang phục đặc trưng và trích đoạn nghi lễ tiêu biểu đã nhận được sự đánh giá cao, góp phần quảng bá mạnh mẽ hình ảnh văn hóa Sơn La.

Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, quảng bá được đổi mới bằng việc tận dụng tối đa các phương tiện thông tin đại chúng và mạng xã hội (Facebook, Zalo). Các sự kiện nội tỉnh như Lễ hội Hoa Ban, Festival trái cây cũng được lồng ghép chặt chẽ hoạt động văn hóa truyền thống, tạo điểm nhấn thu hút khách du lịch.

Có thể thấy, công tác khôi phục, bảo tồn và phát triển bản sắc văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số tại Sơn La đang đi đúng hướng. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các sở ngành, việc đầu tư có định hướng, và việc đưa văn hóa truyền thống tham gia sâu vào đời sống xã hội đã tạo ra một chu trình bảo tồn bền vững, biến bản sắc dân tộc thành nguồn tài sản vô giá cho sự phát triển chung của tỉnh.