Cuốn sách do Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Như Ý (chủ biên) dày công sưu tầm, chọn lọc, sắp xếp, suy ngẫm từ hơn 10 nghìn trang sách trong 15 tập Hồ Chí Minh toàn tập (Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội 2011) để rút ra gần 5.000 câu danh ngôn (hoặc có tính chất danh ngôn) trong minh triết Hồ Chí Minh.

Đó là những câu, những đoạn, những lời hay, khúc triết, hàm súc, dễ vào lòng người nhất được sắp xếp thành một hệ thống theo dạng từ điển để người đọc vừa trực tiếp đọc, suy ngẫm trước tác của Người không phải qua sự phân tích hay bình luận gián tiếp nào vừa có thể, khi cần thiết, liên kết các "danh ngôn" theo từng chủ đề cụ thể.

Mỗi câu được trích dẫn trong công trình này đều có chú thích đầy đủ xuất xứ để khi người đọc cần hiểu toàn diện hơn có thể dễ dàng tìm về nguồn gốc. Có thể nói, đây là công trình rất sáng tạo, độc đáo, thiết thực và thực sự có ý nghĩa chính trị, tư tưởng và văn hóa.

Không giống như các sách viết về Hồ Chí Minh ở các thể loại: hồi ký, thơ, truyện, chuyên khảo, báo cáo chuyên đề... "Hồ Chí Minh: Danh ngôn Tư tưởng - Đạo đức" tiếp cận tư tưởng Hồ Chí Minh theo một cách khác: Không thuyết trình, giảng giải, phân tích, chứng minh bằng lời lẽ của người viết sách, để cho độc giả "đọc" trực tiếp vào trong tư duy, trong suy nghĩ, trong những ấp ủ, dự định, toan tính, những trăn trở, hy vọng và tin tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, suốt cả cuộc đời hoạt động cách mạng bằng một công cụ đặc biệt trong tay, là những lời nói, những câu danh ngôn của chính Người.

Gần 5.000 câu trích nguyên bản có tính triết lý, giáo huấn sâu sắc, sinh động, dễ hiểu, hết sức thấm thía từ các trước tác (bài nói, bài viết, diễn văn, báo cáo chính trị, thư, điện, sách...) của Chủ tịch Hồ Chí Minh thể hiện một cách toàn diện tư tưởng của Người về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, về tư cách đạo đức, tác phong của người cán bộ, trước hết là cán bộ trong các cơ quan Đảng và Chính phủ. Đó là: tư tưởng về giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người; tư tưởng về độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, kết hợp giữa sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại; tư tưởng về sức mạnh của nhân dân, của khối đại đoàn kết dân tộc; tư tưởng về quyền làm chủ của nhân dân, xây dựng nhà nước thật sự của dân, do dân, vì dân; tư tưởng về quốc phòng toàn dân, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân...

Đó còn là tư tưởng về phát triển kinh tế và văn hóa, không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân; tư tưởng về đạo đức cách mạng, cần, kiệm, liêm chính, chí công vô tư; tư tưởng về chăm lo bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau; tư tưởng về xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, cán bộ, đảng viên vừa là người lãnh đạo, vừa là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân…

Những nội dung cơ bản trên được hình thành, từng bước bổ sung, phát triển, định hình và hoàn thiện trong toàn bộ quá trình hoạt động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đặc biệt được thể hiện, đúc kết trong các trước tác cực kỳ phong phú, đa dạng của Người. Đó là một hệ thống quan điểm toàn diện, sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam không chỉ có ý nghĩa quyết định cho mọi thắng lợi của cách mạng 90 năm qua, còn là ánh sáng mãi mãi soi đường cho sự nghiệp xây dựng, phát triển, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam trong tương lai sau này.