Quảng Ninh được biết đến là địa phương giàu bản sắc văn hóa với nhiều lễ hội, sự kiện văn hóa, du lịch gắn với lịch sử hình thành phát triển của mỗi địa phương. Không gian của những lễ hội đặc sắc này chứa đựng nhiều nét đẹp trong đời sống tinh thần, văn hóa của nhiều dân tộc anh em trong đó có ẩm thực.

Nét đẹp ẩm thực là kết hợp sự tinh túy từ đôi bàn tay khéo léo, đời sống tinh thần bao đời nay của người dân. Vì thế, ẩm thực Quảng Ninh phong phú, đa dạng với đủ các món ăn trên rừng, dưới biển.

Có thể thấy từ Đông Triều, gần đây trong các lễ hội lớn, hội đầu xuân, bên cạnh các trò chơi luôn có các góc ẩm thực giới thiệu các đặc sản địa phương như: Rươi, cáy, na... hoặc món ăn đồng quê, dân dã như: Bánh đa vừng, bánh đúc lạc, bánh cuốn, bún mẹt...

Xuôi về vùng đất Bạch Đằng giang, du khách trảy hội Bạch Đằng, ẩm thực cũng là điểm hút khách đặc biệt. Đó là các món ngon đậm chất địa phương như: Nem chua, nem chạo Quảng Yên, gỏi cá nhệch Liên Vị, gỏi ngán, gỏi hàu cửa sông, bún xào ngán, ruốc ngòi Hoàng Tân, ngán Hoàng Tân...

"Đi du lịch, trảy hội, du khách được thưởng thức nét đặc sắc văn hóa địa phương qua lăng kính ẩm thực. Được ăn ngon, có đặc sản mang về, đồng thời được biết thêm phong tục tập quán, nét đẹp văn hóa... là điều du khách yêu thích, đặc biệt là khách quốc tế" - ông Trần Đăng An, Giám đốc Halotour Hạ Long, đánh giá.

Ở những địa phương thuộc miền Đông của tỉnh như Bình Liêu, văn hóa ẩm thực của đồng bào Tày, Dao, Sán Chỉ... luôn hấp dẫn với du khách bốn phương. Đó là các đặc sản như: Bánh ngải, tài lồng ệp, bánh dày, bánh chưng gù, bánh coóc mò hay các món ăn như xôi ngũ sắc, xôi nếp lá gừng, cá suối, miến dong, ngan đen… đã thành "thương hiệu". Thậm chí sau khi trảy hội, các "thương hiệu" nức tiếng như phở xào Đồng Văn, cơm mới... là món mà du khách nào cũng nhất định phải thưởng thức bằng được.

Tại Tiên Yên, ẩm thực truyền thống của đồng bào các dân tộc ngày càng được coi trọng và tổ chức quy củ hơn. Đó là tại các sự kiện văn hóa thể thao các dân tộc đều tổ chức các khu vực trưng bày, giới thiệu góc ẩm thực địa phương. Tại đây, bán nhiều món ăn hấp dẫn như bánh gật gù, xôi ngũ sắc dẻo thơm ăn kèm chả giò và mắm nêm chua ngọt, kẹo lạc hồng, bánh gio, bánh bạc đầu…

Điển hình là trong Tuần Văn hóa - Thể thao các dân tộc vùng Đông Bắc năm 2023 đã có hàng chục quầy hàng ẩm thực tại chỗ và quầy ẩm thực quy mô ở phố đi bộ. Liên hoan Ẩm thực đường phố 2023 có 20 quầy gồm thi trưng bày, bán đặc sản, món ăn. Ở lễ hội Mùa vàng Đại Dực năm nay còn bố trí không gian ẩm thực đặc sản địa phương với trên 12 quầy...

Bà Dương Thị Hậu, Phó Phòng Văn hóa - Thông tin huyện Tiên Yên, chia sẻ: Bên cạnh các hoạt động văn hóa, lễ hội sôi động, góc ẩm thực dần trở thành điểm đến hấp dẫn, hút khách, chiếm tới hơn 50% lượng khách của sự kiện. Thời gian tới chúng tôi sẽ tham mưu, đề xuất tăng cường các hoạt động ẩm thực, phục vụ khách ở một số không gian đẹp, nhà cổ ở phố đi bộ... nhằm tăng sức hút du khách khi tới sự kiện.

Văn hóa ẩm thực Quảng Ninh đã lan tỏa rộng hơn và xa hơn đến với bạn bè trong và ngoài tỉnh với các sự kiện lớn như: Liên hoan ẩm thực Quảng Ninh thường niên tại Sunworld (Khu du lịch Bãi Cháy, TP Hạ Long). Nhiều địa phương như: Đông Triều, Quảng Yên, Bình Liêu, Tiên Yên… còn quan tâm, định hướng, quy hoạch hình thành lên các không gian, khu phố riêng cho ẩm thực, các điểm bán sản phẩm OCOP. Rõ ràng, đây là những thuận lợi để tôn vinh các giá trị văn hoá, ẩm thực và hướng tới nâng tầm, thúc đẩy du lịch ẩm thực.