Kế hoạch của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Phú Thọ nhằm huy động mọi nguồn lực đầu tư xây dựng, hỗ trợ cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồng thời nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống thiết chế văn hóa. Mục đích cuối cùng là nâng cao mức hưởng thụ văn hóa tinh thần cho đồng bào vùng dân tộc thiểu số, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh.

Khôi phục các "đặc sản" văn hoá

Năm 2025, Phú Thọ tập trung triển khai nhiều hoạt động mang tính chiều sâu, ưu tiên các loại hình di sản có nguy cơ mai một để vừa bảo tồn vừa khai thác giá trị kinh tế, tạo sinh kế cho người dân.

Trong công tác truyền dạy di sản, tỉnh tổ chức các lớp tập huấn chuyên môn nghiệp vụ và truyền dạy các loại hình văn hóa phi vật thể đặc trưng. Điển hình là việc truyền dạy nghệ thuật trình diễn Chiêng của người Mường tại xã Sơn Lương, nhằm đảm bảo sự tiếp nối của loại hình nghệ thuật này trong cộng đồng. Đặc biệt, tỉnh cũng chú trọng khôi phục và phát huy các nghề truyền thống thông qua việc tổ chức lớp truyền dạy nghề dệt thổ cẩm dân tộc Mường tại xóm Cóm, xã Tân Lạc, nhằm tạo ra sản phẩm du lịch và nâng cao thu nhập.

Bên cạnh đó, việc khôi phục các di sản có nguy cơ mai một được đặt lên hàng đầu. Một dự án trọng điểm là Nghề Nhuộm Chàm, in sáp ong của người Dao Tiền tại xã Xuân Đài (xã Xuân Sơn cũ). Hoạt động này không chỉ dừng lại ở việc khảo sát, truyền dạy mà còn xây dựng phim tài liệu, tuyên truyền, quảng bá, giúp di sản tìm lại sức sống trong bối cảnh hiện đại.

Các mô hình văn hóa truyền thống cũng được xây dựng đồng bộ, gắn trực tiếp với phát triển du lịch. Nổi bật là mô hình trải nghiệm du lịch cộng đồng, tìm hiểu bản sắc văn hóa dân tộc Mường tại xã Long Cốc và xã Sơn Lương. Tại các điểm này, tỉnh không chỉ nghiên cứu, tư vấn mà còn tổ chức thực nghiệm để mô hình đi vào hoạt động hiệu quả. Đặc biệt, tỉnh xây dựng mô hình di sản kết nối như trình diễn khèn bè, kèn bỉ đôi, hát khắp cùng với chế biến ẩm thực dân tộc tại xã Tiền Phong , và trình diễn nghề làm rượu cần truyền thống của người Mường tại xã Thung Nai. Đây là những bước đi cụ thể nhằm chuyển hóa di sản thành sản phẩm du lịch, giúp các đơn vị, hộ kinh doanh và cộng đồng dân cư trực tiếp thụ hưởng lợi ích kinh tế.

Số hóa để quảng bá du lịch hiệu quả hơn

Để đảm bảo tính bền vững, Phú Thọ tập trung củng cố nền tảng văn hóa ở cơ sở. Tỉnh hỗ trợ xây dựng Câu lạc bộ sinh hoạt văn hóa dân gian tại các thôn vùng đồng bào DTTS, như ở xã Yên Sơn và Khả Cửu. Các câu lạc bộ này là nơi nghệ nhân, già làng truyền dạy văn hóa dân gian, duy trì sinh hoạt cộng đồng thường xuyên. Song song đó, công tác phát triển văn hóa đọc được chú trọng thông qua việc hỗ trợ xây dựng tủ sách cộng đồng cho các xã vùng đồng bào DTTS.

Công tác quảng bá được đẩy mạnh trên nhiều kênh. Tỉnh xây dựng phim ngắn quảng bá, thiết kế tờ rơi, tập gấp giới thiệu giá trị văn hóa, tài nguyên du lịch và tổ chức đoàn khảo sát tiềm năng du lịch tại xã Long Cốc, xã Sơn Lương. Đặc biệt, Phú Thọ đang tiến hành xây dựng cơ sở dữ liệu bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc Thái, Mường, Tày, Mông, Dao (khu vực Hòa Bình trước sáp nhập) bằng công nghệ 3D, 360. Đây là bước đi quan trọng nhằm số hóa di sản, phục vụ công tác nghiên cứu, tuyên truyền và quảng bá du lịch hiệu quả hơn.

Để mọi hoạt động đi vào thực tiễn, giải pháp trọng tâm là công tác tuyên truyền và chỉ đạo thống nhất. Tỉnh xác định phải tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền về mục tiêu, ý nghĩa của Chương trình, nhằm khơi dậy ý chí chủ động, vươn lên của đồng bào dân tộc thiểu số. Các cấp chính quyền địa phương được yêu cầu phối hợp chặt chẽ với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch để xây dựng kế hoạch, xác định nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, đảm bảo thực hiện đúng mục đích, hiệu quả và tránh lãng phí.

Với những kế hoạch cụ thể, đồng bộ từ truyền dạy di sản, xây dựng mô hình kinh tế, đến củng cố thiết chế văn hóa cơ sở, Phú Thọ đang cho thấy quyết tâm biến di sản văn hóa thành tài sản quý giá, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển du lịch cộng đồng, góp phần xóa đói giảm nghèo và xây dựng đời sống văn hóa mới ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số.