Xây dựng môi trường du lịch an toàn, thân thiện, văn minh đã trở thành mục tiêu chiến lược song hành với phát triển sản phẩm; đồng thời là một phong trào thi đua cần được triển khai rộng khắp, từ cơ quan quản lý đến người dân, doanh nghiệp. Sau những năm chịu ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh, ngành du lịch Việt Nam đang bước vào giai đoạn phục hồi và bứt phá. Đây cũng là thời điểm quan trọng để làm mới, nâng tầm hình ảnh điểm đến thông qua các phong trào thi đua thiết thực.

Trong nhiều năm qua, một số địa phương đã tạo được ấn tượng mạnh nhờ những sáng kiến thiết thực trong nâng cao chất lượng dịch vụ, bảo đảm an toàn cho du khách và giữ gìn môi trường. Tuy nhiên, tình trạng chặt chém, chèo kéo, vệ sinh môi trường chưa được kiểm soát tốt ở một vài điểm vẫn còn tồn tại, làm giảm trải nghiệm của du khách và ảnh hưởng tới uy tín điểm đến. Do đó, việc phát động phong trào thi đua toàn ngành, gắn với chuẩn mực ứng xử văn minh, tiêu chí an toàn, minh bạch giá cả và bảo vệ môi trường là nhiệm vụ cấp bách.

Tại Đà Nẵng, nhiều phong trào thi đua xây dựng thành phố được triển khai bài bản: từ việc đào tạo tình nguyện viên hướng dẫn, nhân viên dịch vụ tại bãi biển, đến quy chế xử lý vi phạm trong lĩnh vực kinh doanh lưu trú, ăn uống.... Hình ảnh đội ngũ tình nguyện viên mặc đồng phục, túc trực ở các điểm du lịch để hỗ trợ, góp phần giảm bức xúc cho khách. Ngoài ra, chính quyền còn khuyến khích doanh nghiệp thực hiện cam kết minh bạch giá cả và nâng cao tiêu chuẩn vệ sinh, trực tiếp gia tăng tỉ lệ quay lại của khách quốc tế và nội địa.

Hay như Quảng Ninh tổ chức các khóa đào tạo kỹ năng nghề, ứng xử văn minh cho hàng chục nghìn lao động du lịch; đồng thời tăng cường kiểm tra, xử lý hành vi vi phạm về giá, dịch vụ không đúng cam kết. Từ đó, chỉ số hài lòng của khách được cải thiện, lượng khách lưu trú tăng ổn định, doanh nghiệp địa phương thu được lợi ích bền vững thay vì những khoản “ăn xổi”.

Tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, phong trào thi đua gắn với phát triển các không gian công cộng văn minh. Những tuyến phố đi bộ như quanh Hồ Gươm hay phố đi bộ Nguyễn Huệ trở thành “sảnh văn hóa” của đô thị, nơi tổ chức biểu diễn nghệ thuật đường phố, triển lãm nhỏ, chương trình ẩm thực địa phương, đồng thời là nơi kiểm soát tốt hơn các hành vi chèo kéo, buôn bán lấn chiếm. Việc phối hợp giữa chính quyền, lực lượng bảo đảm trật tự và cộng đồng doanh nghiệp đã tạo ra không gian an toàn, sạch, thu hút cả người dân lẫn du khách.

Khánh Hòa chú trọng tiêu chí “3 không” (không nâng giá trái phép, không chèo kéo, không phân biệt khách). Nhiều cơ sở lưu trú cam kết thực hiện các bộ tiêu chí, áp dụng phiếu giá minh bạch, có kênh phản ánh nhanh cho du khách. Song song đó, các chương trình làm sạch biển, bảo tồn rạn san hô được lồng ghép vào phong trào thi đua, khuyến khích doanh nghiệp và cộng đồng cùng chung tay bảo vệ môi trường biển, yếu tố sống còn của du lịch biển đảo.

Ở miền núi, Sa Pa (Lào Cai) đã triển khai các phong trào khuyến khích homestay đăng ký cam kết về bảo tồn văn hóa, ứng xử tôn trọng cộng đồng địa phương và đảm bảo an toàn cho khách. Nhiều hộ gia đình được đào tạo nghiệp vụ, quản lý đặt phòng chuyên nghiệp, tiếp nhận khách có trách nhiệm, đồng thời tham gia vào mạng lưới du lịch bền vững, chia sẻ lợi ích công bằng.

Phong trào thi đua cần được cụ thể hóa bằng tiêu chí đo lường: tỷ lệ phản ánh tiêu cực giảm bao nhiêu %, thời gian xử lý khiếu nại bao nhiêu giờ, số lao động được đào tạo, tỉ lệ cơ sở tuân thủ niêm yết giá… Các địa phương hiệu quả đều làm rõ tiêu chuẩn này và khen thưởng, kỷ luật công khai theo kết quả. Bên cạnh đó, chuyển đổi số là công cụ đắc lực: cổng phản ánh chung, bản đồ an toàn du lịch, chứng nhận “điểm đến an toàn” được công bố rộng rãi giúp khách dễ dàng lựa chọn và giám sát.

Cũng cần có cơ chế khuyến khích doanh nghiệp tham gia phong trào thi đua: giảm thuế, hỗ trợ quảng bá, ưu tiên hợp tác trong các chương trình quốc gia khi doanh nghiệp đạt chuẩn văn minh du lịch. Công tác đào tạo nguồn nhân lực phải được coi là trọng tâm: từ kỹ năng ứng xử, ngoại ngữ cơ bản, đến xử lý tình huống khẩn cấp, sơ cứu y tế, phòng cháy chữa cháy… Đây là những kỹ năng tối thiểu để đảm bảo an toàn cho du khách và chính người lao động.

Xây dựng môi trường du lịch an toàn, thân thiện, văn minh không thể là công việc của riêng ai mà là trách nhiệm chung, cần được tổ chức như một phong trào thi đua cụ thể, có đo lường và khen thưởng. Khi cán bộ, doanh nghiệp, người dân cùng thi đua thực hiện những hành động nhỏ nhưng thiết thực, niêm yết giá, nụ cười, trả lời kịp thời phản ánh của khách, giữ gìn cảnh quan thì hình ảnh du lịch Việt Nam sẽ ngày càng đẹp hơn, bền vững hơn và trở thành niềm tự hào của cộng đồng.

Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thực hiện