Tổng thu du lịch ước giảm khoảng 19 tỉ USD

Năm 2020 có thể được xem là dấu ấn không muốn nhớ đến của du lịch toàn cầu bởi những hệ lụy tồi tệ mà đại dịch Covid-19 gây ra. Với du lịch Việt Nam, xin ông tổng kết ngắn gọn về một năm đầy thách thức, khó khăn này?

- Đại dịch Covid-19 ập đến khiến 2020 trở thành năm khủng hoảng lịch sử chưa từng có đối với ngành du lịch thế giới nói chung, Việt Nam nói riêng. Hoạt động đi lại bị hạn chế trên phạm vi toàn cầu, các nước chủ yếu tập trung vào việc hạn chế tối đa thiệt hại chứ không trông chờ, vớt vát bằng việc đón khách quốc tế.

Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO) ước tính, năm 2020, lượng khách quốc tế sẽ giảm từ 70% đến 75%, đồng nghĩa với việc du lịch toàn cầu sẽ trở lại mốc 30 năm trước. Lượng du khách giảm 1 tỉ lượt, doanh thu du lịch quốc tế giảm 1.100 tỉ USD.

Với Việt Nam, năm 2020, lượng khách quốc tế chỉ đạt 3,7 triệu, giảm hơn 80%, khách nội địa đạt 56 triệu khách, giảm 34,1%, tổng thu đạt 312,000 tỷ đồng, giảm trên 58,7% (tương đương 19 tỉ đồng) so với năm 2019.

Tuy nhiên, nhìn ở khía cạnh tích cực, du lịch Việt Nam trong năm qua đã có những điểm sáng nào đáng ghi nhớ, thưa ông?

- Trước những ảnh hưởng tiêu cực của đại dịch Covid-19, nhà nước đã có những chính sách, biện pháp kịp thời để phần nào hỗ trợ các doanh nghiệp du lịch khắc phục khó khăn do hoạt động kinh doanh bị ngưng trệ, thị trường quốc tế đóng băng. Ngoài những chính sách chung, các doanh nghiệp du lịch còn được hưởng ưu đãi về giá điện, thuế đất, phí tham quan…

Mặt khác, các cơ quan quản lý du lịch ở Trung ương và địa phương đã phối hợp chặt chẽ với các doanh nghiệp tổ chức, triển khai thực hiện hàng loạt chương trình kích cầu du lịch nội địa ngay khi điều kiện cho phép. Đây là thành công lớn trong phối hợp liên kết công – tư trong năm qua và cần được thắt chặt, tăng cường trong năm 2021.

Có thể nói, so với mặt bằng chung của thế giới, Việt Nam đã duy trì được hình ảnh ấn tượng về một điểm đến, một đất nước an toàn phòng chống dịch. Bài hát "Ghen Covy" được phát sóng ở nhiều quốc gia. Đây cũng là năm thứ hai liên tiếp Việt Nam được World Travel Awards vinh danh là: "Điểm đến Di sản hàng đầu châu Á," "Điểm đến Văn hóa hàng đầu châu Á" và "Điểm đến Ẩm thực hàng đầu châu Á…cùng hàng loạt giải thưởng uy tín khác dành cho các điểm đến, công trình và sản phẩm du lịch của Việt Nam. Đó là một điểm sáng của du lịch Việt Nam trong năm 2020.

Một điểm cộng nữa là chúng ta đã có những bài học kinh nghiệm để duy trì ổn định và tiếp tục phục hồi du lịch nội địa trong bối cảnh dịch bệnh chưa được kiểm soát trên thế giới. Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp, nhà đầu tư đã thảo luận và tổng kết thống nhất 4 nhóm vấn đề của du lịch Việt Nam trong giai đoạn trước mắt. Thứ nhất là tái cơ cấu lại thị trường du lịch thích ứng với bối cảnh và xu hướng mới. Thứ hai, tiếp tục tăng cường liên kết hợp tác công – tư. Thứ 3, chuyển đổi số để phát triển du lịch và thứ tư là liên kết theo chuỗi, vùng.

Giải quyết 4 nhóm vấn đề này là "chìa khóa" để Việt Nam giải bài toán phát triển du lịch trong kỷ nguyên Covid-19. Phát triển du lịch cũng đồng thời tạo sự lan tỏa để góp phần thúc đẩy các ngành kinh tế khác, tạo ra chu kỳ tăng trưởng mới.

Những năm gần đây du lịch Việt Nam luôn được nhiều giải thưởng quốc tế vinh danh, số lượng và chất lượng giải thưởng năm sau luôn cao hơn năm trước. Điều này này có ý nghĩa như thế nào với du lịch Việt Nam, thưa ông?

- Nếu như trước đây du lịch Việt Nam chủ yếu được thế giới biết đến nhờ lợi thế giá rẻ, thì nay, những giải thưởng uy tín quốc tế, đặc biệt là giải WTA thế giới vốn được xem như giải "Oscar của du lịch thế giới" đã góp phần nâng tầm vị thế của du lịch Việt Nam trên trường quốc tế. 

Chỉ trong vòng 5 năm trở lại đây, cùng với sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đối với ngành du lịch, sự vào cuộc mạnh mẽ của các nhà đầu tư chiến lược và các doanh nghiệp du lịch lớn như Sun Group, Vingroup, Vietravel…, du lịch Việt Nam đã có bước tiến ngoạn mục. Hạ tầng du lịch từng là điểm yếu của du lịch Việt Nam, giờ đã trở thành thế mạnh, giúp Việt Nam đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của du khách cao cấp trên thế giới. Hàng loạt các công trình du lịch đẳng cấp của Việt Nam ra đời những năm gần đây như: InterContinental Danang Sun Peninsula Resort (Đà Nẵng), JW Marriott Phu Quoc Emerald Bay (Phú Quốc) hay Cầu Vàng, khu du lịch Bà Nà Hills, khu du lịch Fansipan Legend và mới nhất là Sân bay quốc tế Vân Đồn… đã lần lượt được xướng danh tại các giải thưởng uy tín hàng đầu thế giới. Số lượng và chất lượng giải thưởng cũng được nâng tầm qua từng năm.

Đó thực sự là điểm sáng và cũng là niềm tự hào của du lịch Việt Nam trong một năm ảm đạm như năm 2020. Những giải thưởng này không chỉ là sự ghi nhận du lịch Việt Nam đã thăng hạng trên bản đồ du lịch thế giới, mà còn là động lực lớn để ngành du lịch vượt qua khó khăn do đại dịch Covid-19, tăng trưởng xa hơn trong tương lai.

Trước những khó khăn và thách thức trước mắt, ngành du lịch đã có kế hoạch gì để hỗ trợ doanh nghiệp trong thời gian tới, thưa ông?

- Ngoài những kiến nghị tới Chính phủ về việc tiếp tục tạo điều kiện cho doanh nghiệp du lịch, chúng tôi sẽ đẩy mạnh xúc tiến, quảng bá, kích cầu, từ đó mang du khách quay trở lại. Có lẽ, đây là biện pháp hỗ trợ thiết thực nhất đối với doanh nghiệp trong lúc này. Bởi, hỗ trợ về thuế, tài chính chỉ là tạm thời, mang tính chất chữa cháy.

Thời gian tới, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Tổng cục Du lịch sẽ định hướng các nhà đầu tư, doanh nghiệp du lịch sẽ đầu tư sâu hơn vào tiềm năng văn hóa, di sản, ẩm thực của Việt Nam để khai thác và phát triển. Đây là những tài nguyên vô giá, khai thác khéo sẽ nhân lên giá trị và không có giới hạn về giá trị.

Khi đời sống được nâng lên, du khách sẵn sàng chi vài triệu đồng, thậm chí cả chục triệu đồng để xem một chương trình biểu diễn nghệ thuật hay một trận bóng đá. Hưởng thụ văn hóa dần dần trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu và là tiêu chí đánh giá chất lượng cuộc sống. Do đó, cả du lịch nội địa và du lịch quốc tế đều chuyển sang một thời kỳ mới chú trọng hơn về chất lượng và chiều sâu văn hóa.

Xin cảm ơn ông!