Với lợi thế về hệ thống cơ sở y tế phong phú, đa dạng, dịch vụ y tế chất lượng cao với chi phí, giá thành hợp lý; đội ngũ y, bác sĩ có tay nghề cao, du lịch y tế là sản phẩm có nhiều tiềm năng, lợi thế cạnh tranh của Thành phố Hồ Chí Minh.

Những bước đi đầu tiên...

Ngành du lịch Thành phố Hồ Chí Minh vừa ra mắt Cẩm nang Du lịch y tế với nhiều thông tin cần thiết cho du khách. Trong cuốn cẩm nang này, du khách có thể tìm hiểu về những bệnh viện tham gia chương trình phát triển sản phẩm du lịch y tế, cùng các đơn vị lữ hành, khách sạn, dịch vụ liên kết thực hiện. Ông Trần Quang Duy, Giám đốc Công ty cổ phần dịch vụ lữ hành Chim Cánh Cụt cho biết: Công ty đã tập trung triển khai các sản phẩm du lịch y tế trong thời gian qua mà “Tỏa sáng nụ cười Sài Gòn” là một trong những sản phẩm đó. Tham gia trải nghiệm sản phẩm này, du khách sẽ được chăm sóc sức khỏe răng miệng, thưởng thức các món ăn thực dưỡng, tìm hiểu những điều thú vị và được “check-in” chụp hình tại các điểm như Bệnh viện Răng-Hàm-Mặt, tham quan Nhà hát Thành phố,…

Trong khi đó, Công ty Vận chuyển và Du lịch SacoTravel (một trong những đơn vị tiên phong trong kết hợp khám sức khỏe và nha khoa với các dịch vụ du lịch) đang cung cấp sản phẩm bảo đảm trải nghiệm đặc biệt đáp ứng các nhu cầu cụ thể của khách hàng. SacoTravel đưa vào khai thác các dịch vụ như: Du lịch-kiểm tra sức khỏe tại Bệnh viện Đại học Y dược Thành phố Hồ Chí Minh; kiểm tra sức khỏe toàn diện tại Bệnh viện Chợ Rẫy; chăm sóc nha khoa-thẩm mỹ, kiểm tra sức khỏe toàn diện tại Viện Tim thành phố…

Việc ra mắt Cẩm nang Du lịch y tế là một trong những kết quả đáng khích lệ sau 5 năm triển khai thực hiện Kế hoạch liên tịch số 1313/KHLT-SDL-SYT ngày (19/6/2017) giữa Sở Du lịch và Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh về phối hợp trong công tác phát triển sản phẩm du lịch y tế. Hai bên đã xây dựng và triển khai tiêu chí để các bệnh viện, cơ sở y tế đăng ký tham gia chương trình du lịch y tế, ra mắt website chuyên biệt về du lịch y tế, xây dựng video clip, tổ chức chương trình khảo sát, tìm hiểu và học tập kinh nghiệm phát triển các mô hình du lịch y tế tại Thái Lan, Campuchia…

Năm 2023 là dấu mốc ghi nhận sự khởi sắc của sản phẩm du lịch y tế của Thành phố Hồ Chí Minh với nhiều hoạt động được triển khai thực hiện cụ thể và hiệu quả, có thể kể đến như: Công bố 30 combo chương trình tour kết hợp du lịch y tế, chăm sóc sức khỏe phù hợp với thị trường khách nội địa và quốc tế, ra mắt video clip giới thiệu, quảng bá về sản phẩm du lịch y tế trên địa bàn thành phố; cập nhật, bổ sung và điều chỉnh Cẩm nang Du lịch y tế bằng sáu thứ tiếng với nội dung ngắn gọn, rõ ràng, hiệu quả.

Một số quận, huyện trên địa bàn thành phố cũng quan tâm đến sản phẩm du lịch y tế khi từng bước kết hợp với các công ty lữ hành xây dựng các chương trình tour liên quan sản phẩm này. Năm 2023, Quận 10 đã ra mắt “Phố Sức khỏe” và công bố sản phẩm du lịch y tế trên địa bàn. Theo Chủ tịch Ủy ban nhân dân Quận 10 Nguyễn Thị Thu Hường, việc ra mắt “Phố Sức khỏe” và công bố sản phẩm du lịch y tế Quận 10 là mô hình mới, tạo điều kiện cho doanh nghiệp quảng bá giới thiệu các sản phẩm và kết nối sản phẩm du lịch truyền thống, làm phong phú các điểm đến của thành phố cũng như Quận 10.

Sự hình thành “Phố Sức khỏe” Quận 10 và các sản phẩm du lịch y tế, bước đầu được sự hưởng ứng của 150 cơ sở. Ủy ban nhân dân Quận 10 cũng giới thiệu ba sản phẩm du lịch y tế, gồm: “Quận 10-Ngày tỏa nắng”; “Quận 10-Tỏa sáng nụ cười” và “Em là bác sĩ”. Ông Trần Quang Duy, Giám đốc Công ty cổ phần dịch vụ lữ hành Chim Cánh Cụt cho biết, với sản phẩm du lịch “Quận 10-Tỏa sáng nụ cười”, du khách được tham quan, trải nghiệm chăm sóc sức khỏe, làm đẹp răng miệng, các dịch vụ nha khoa hiện đại gắn với tham quan Bảo tàng Y học cổ truyền, trải nghiệm các món ăn thực dưỡng tại nhà hàng Quỳnh House.

Trong khi đó “Em là bác sĩ” là sản phẩm du lịch đặc trưng dành cho học sinh trung học cơ sở, trung học phổ thông. Sản phẩm khai thác, phát huy thế mạnh về dịch vụ y tế gắn với các hoạt động y học cổ truyền tại chùa Tân Hưng Long, trải nghiệm một số công việc của bác sĩ, được thăm khám bằng các thiết bị y khoa hiện đại, được tư vấn về chăm sóc sức khỏe học đường…

Và nỗ lực hoàn thiện sản phẩm

Theo Phó Giám đốc Sở Du lịch Thành phố Hồ Chí Minh Bùi Thị Ngọc Hiếu, bên cạnh những thành quả đạt được trong thời gian qua, sản phẩm du lịch y tế của thành phố vẫn tồn tại một số bất cập cần cải thiện, như: Thiếu nguồn nhân lực thông thạo ngoại ngữ chuyên ngành y tế; công tác quảng bá xúc tiến sản phẩm du lịch y tế chưa chuyên nghiệp; hầu hết các bệnh viện tại thành phố chưa có các chứng chỉ quốc tế để bệnh nhân nước ngoài sử dụng bảo hiểm toàn cầu…

Bà Võ Ngọc Điệp, Trưởng phòng Quản lý cơ sở lưu trú du lịch (Sở Du lịch Thành phố Hồ Chí Minh) đánh giá: Nhân lực trong du lịch y tế có ngoại ngữ chuyên ngành, nhất là ở các thị trường như Campuchia, Lào,… hiện rất thiếu. Nếu khách đến thành phố trải nghiệm du lịch y tế với số lượng lớn sẽ thiếu hướng dẫn viên, nhân viên phục vụ. Bên cạnh đó, dù nỗ lực quảng bá xúc tiến du lịch y tế, nhưng chưa vươn tầm quốc tế. “Nhiều bệnh viện ở thành phố có sản phẩm du lịch y tế tốt, giá cạnh tranh so với các nước khác trong khu vực, nhưng du khách quốc tế không biết đến. Điều này gây thiệt thòi, hạn chế sự phát triển du lịch y tế ở thành phố” - bà Võ Ngọc Điệp chia sẻ.

Một vấn đề mà nhiều doanh nghiệp lữ hành lo lắng chính là tình trạng quá tải ở các bệnh viện công đang là rào cản phát triển du lịch y tế trên địa bàn. Trên thực tế, ở một số lĩnh vực y tế chuyên sâu, chỉ có bệnh viện công mới có máy móc hiện đại, đội ngũ bác sĩ đủ trình độ cao để hội chẩn, nhưng sự quá tải như hiện nay ảnh hưởng đến thời gian, chất lượng phục vụ du khách sử dụng sản phẩm này. “Các công ty lữ hành cần hoàn thiện sản phẩm du lịch y tế, làm sao để sản phẩm có sự kết hợp, thống nhất từ cơ sở y tế, cơ sở lưu trú, dịch vụ để hỗ trợ du khách tốt nhất” - bà Võ Ngọc Điệp lưu ý thêm.

Ông Nguyễn Minh Mẫn, Giám đốc Khối Truyền thông - Marketing của TST Tourist cho biết, du lịch y tế của Việt Nam nói chung và Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng còn sơ khai, dù đầy tiềm năng. Các đơn vị lữ hành vẫn đang tìm con đường riêng của mình, từng bước định vị sản phẩm và phân khúc khách hàng. Công tác xúc tiến quảng bá du lịch y tế rất quan trọng, mỗi bệnh viện cần có sản phẩm đặc trưng là thế mạnh của mình, kết hợp với du lịch để quảng bá ra quốc tế, giúp du khách nước ngoài biết đến nhiều hơn. Sắp tới TST Tourist sẽ quan tâm hơn đến sản phẩm du lịch y tế vì ngày càng có nhiều du khách ở các thị trường Australia, châu Âu quan tâm đến loại hình chăm sóc sức khỏe khi đến Thành phố Hồ Chí Minh” - ông Nguyễn Minh Mẫn cho biết.

Theo bác sĩ Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Phó Giám đốc Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh, để phát triển du lịch y tế tại thành phố, trước hết phải xác định và phát huy thế mạnh của ngành y tế, đáp ứng nhu cầu du lịch y tế. Y tế thành phố đã có những thành tựu nổi bật về điều trị hiếm muộn, tầm soát ung thư bằng công nghệ cao, khám tổng quát, y học cổ truyền, nha khoa, phục hồi chức năng, phẫu thuật thẩm mỹ, nghỉ dưỡng chăm sóc sức khỏe, y tế chuyên sâu,… Đây là những thế mạnh có thể xây dựng thành sản phẩm du lịch y tế phục vụ du khách trong nước và quốc tế.

Ngành du lịch cần kết nối với các cơ sở dịch vụ du lịch y tế, các khách sạn, cơ sở nghỉ dưỡng, tạo hệ sinh thái bảo đảm cung ứng dịch vụ du lịch chất lượng chăm sóc sức khỏe. Đồng thời, phải hình thành Tổng đài du lịch y tế thành phố để tiếp nhận cuộc gọi, điều phối, đáp ứng nhu cầu khách du lịch về khám sức khỏe, khám, chữa bệnh, tham quan học tập và các lĩnh vực khác có triển khai du lịch y tế. “Định hướng lâu dài, thành phố cần xây dựng Đề án phát triển Du lịch y tế đến năm 2030, tầm nhìn 2045; tiếp tục hoàn thiện, chuẩn hóa và đẩy mạnh các mô hình du lịch hiện có, khuyến khích các đơn vị xây dựng các mô hình du lịch theo thế mạnh, phát huy y tế tư nhân. Đẩy mạnh các hoạt động hỗ trợ du lịch y tế chuyên nghiệp” - bác sĩ Nguyễn Văn Vĩnh Châu đề xuất.