Quần thể danh thắng Tràng An có diện tích hơn 12 nghìn ha, cũng là nơi có trên 40 nghìn cư dân sinh sống. Một trong những vấn đề đặt ra là cân bằng giữa thu nhập của người dân và công tác bảo tồn di sản. Vì thế việc thu hút được sự tham gia của cộng đồng sống xung quanh di sản, thu hút các nguồn lực xã hội… là điều mà Ninh Bình luôn hướng tới. Theo đó, du lịch có trách nhiệm được lựa chọn làm mô hình phát triển với sự tham gia của 3 trụ cột: nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng cư dân.

Ngoài việc đầu tư tôn tạo, các tuyến tham quan được mở rộng để khách không tập trung quá đông tại một điểm di sản. Hàng nghìn lái đò tại khu du lịch vừa chở khách, kiêm hướng dẫn viên và tham gia gìn giữ môi trường, với thu nhập tăng gấp 3 - 4 lần so với trước đây. Hợp tác công tư đã đem lại sự chuyên nghiệp, bài bản trong quản lý di sản Tràng An.

Cùng với đó, những cuộc khai quật khảo cổ trong vùng di sản tiếp tục được tiến hành. Hình hài của một kinh đô Hoa Lư cổ kính dần được phát lộ, cộng hưởng cùng câu chuyện văn hóa người tiền sử ở hang động, đã làm gia tăng giá trị văn hóa cho di sản thế giới Tràng An. Tạo động lực cho nền kinh tế du lịch Ninh Bình phục hồi và tăng trưởng mạnh mẽ.

Tính riêng 9 tháng đầu năm 2022, toàn tỉnh đón được 2,78 triệu lượt khách, doanh thu ước đạt hơn 1.900 tỷ đồng.

“Tam Cốc mùa lúa chín" hay "Tràng An mùa rong rêu" là những nét văn hóa di sản đang được giữ gìn, chăm chút bởi sự thay đổi nhận thức và hành động của người dân nơi đây. Điều này không chỉ tạo ra một môi trường dịch vụ chuyên nghiệp, hoàn hảo hơn mà còn đảm bảo việc bảo vệ cảnh quan, môi trường trong vùng di sản ngày càng hiệu quả hơn./.