Theo các tài liệu nghiên cứu, Kinh đô Hoa Lư xưa rộng khoảng 300 ha được bao quanh bởi hàng loạt núi đá vòng cung, cảnh quan hùng vĩ. Thành Hoa Lư khi đó có kiến trúc rất độc đáo, với quy mô lớn, bao gồm cả thành Nội, Thành Ngoại và Thành Nam. Qua những di sản vật thể, phi vật thể mà hai vương triều Đinh, Tiền Lê để lại trên vùng đất này cho phép chúng ta nhận định lại về kinh đô Hoa Lư không chỉ là một “quân thành thủ hiểm” mà còn là một trung tâm văn hóa hưng thịnh, mang đầy đủ các nét đặc trưng của một đô thị cổ truyền phương Đông.

Khu di tích lịch sử - văn hóa Cố đô Hoa Lư hiện nay đã được khai quật nhiều lần và ngày càng làm rõ hơn quy mô, cấu trúc không chỉ 3 tòa thành mà cả hệ thống các cung điện, đền đài, chùa quán trong kinh thành. Sự xuất lộ các nền kiến trúc có quy mô rất lớn ở khu vực trung tâm của thành Ngoại đã xác nhận ghi chép của sử cũ về vua Đinh, vua Lê đã cho xây dựng hàng chục cung điện lộng lẫy trong thành Hoa Lư. Hiện nay, tại xã Trường Yên, huyện Hoa Lư, những dấu tích về Kinh đô Hoa Lư như hệ thống tường thành thiên tạo vẫn còn, thành nhân tạo và cung điện chỉ còn là những dấu tích đang được khai quật và nhận diện. Duy nhất còn con đường thông giữa hai tòa thành là Quèn Vông và đoạn tường thành Dền vẫn còn gần như nguyên vẹn.

Những hiện vật thu được thông qua khảo cổ đã là tài liệu quý, góp phần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quảng bá, giáo dục lịch sử - văn hóa Cố đô Hoa Lư và rộng hơn là lịch sử - văn hóa vùng đất Ninh Bình. Đây cũng là điều thu hút sự quan tâm của đông đảo du khách trong nước và quốc tế, phát huy tiềm năng du lịch của Khu di tích Cố đô Hoa Lư.

Nhận thức đúng và đầy đủ hơn về quy mô, diện mạo của Kinh đô Hoa Lư thời kỳ nhà nước Đại Cồ Việt để đánh giá đầy đủ giá trị của từng di sản và toàn bộ di sản trong không gian lịch sử, văn hóa đô thị Hoa Lư là việc làm có ý nghĩa to lớn. Qua đó góp phần xây dựng Cố đô Hoa Lư trở thành điểm du lịch lịch sử văn hóa, tâm linh hấp dẫn mang tầm quốc gia và khu vực.