Theo định hướng của Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững, việc phát triển hệ thống nhà văn hóa, trung tâm văn hóa – thể thao xã, điểm sinh hoạt cộng đồng ở thôn, bản được xem là nhiệm vụ trọng tâm để tạo môi trường văn hóa lành mạnh, góp phần thay đổi nhận thức và nâng cao mức hưởng thụ văn hóa cho người dân, đặc biệt là ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng bãi ngang ven biển và hải đảo.

Tại nhiều tỉnh miền núi phía Bắc, các nhà văn hóa mới được đưa vào hoạt động đã trở thành “điểm tựa” cho cộng đồng. Người dân có nơi để sinh hoạt văn nghệ, chơi thể thao, tổ chức họp thôn và tiếp nhận các lớp tập huấn sản xuất, chuyển giao kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi. Việc tận dụng thiết chế văn hóa làm nơi tổ chức tuyên truyền pháp luật, phổ biến kiến thức về du lịch cộng đồng, bảo tồn văn hóa truyền thống… đã giúp người dân tiếp cận thông tin thuận lợi hơn, từ đó nâng cao kỹ năng và thay đổi tư duy làm kinh tế.

Ở khu vực miền Trung, các trung tâm văn hóa – thể thao xã mới được đầu tư đã góp phần thúc đẩy phong trào rèn luyện sức khỏe, tăng cường các hoạt động giao lưu cộng đồng. Nhiều địa phương lồng ghép việc sinh hoạt văn hóa với hướng dẫn người dân ứng dụng phương pháp canh tác mới, mô hình nuôi trồng thủy sản và kinh doanh dịch vụ du lịch biển. Một số xã ven biển đã tổ chức các lớp tuyên truyền về bảo tồn văn hóa biển, an toàn nghề cá, đồng thời hỗ trợ hộ nghèo tham gia các mô hình kinh tế gắn với du lịch sinh thái.

Tại Tây Nguyên và Tây Nam Bộ, thiết chế văn hóa cơ sở còn đóng vai trò kết nối cộng đồng, bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống như cồng chiêng, nghề thủ công, lễ hội dân gian. Nhiều hợp tác xã, tổ hợp tác đã sử dụng nhà văn hóa thôn làm điểm giới thiệu sản phẩm OCOP, mở lớp dạy nghề thủ công cho phụ nữ, hoặc tập huấn kỹ năng làm du lịch cộng đồng. Những hoạt động này giúp người dân phát huy bản sắc văn hóa đồng thời tạo sinh kế mới, góp phần ổn định kinh tế hộ gia đình.

Việc quan tâm đầu tư hệ thống thiết chế văn hóa – thể thao không chỉ mang ý nghĩa nâng cao đời sống tinh thần, mà còn là giải pháp thiết thực để người dân được tiếp cận thông tin, kiến thức, mô hình sản xuất mới một cách bình đẳng và phù hợp. Qua đó, giúp họ chủ động hơn trong phát triển kinh tế, giảm phụ thuộc vào hỗ trợ và từng bước thoát nghèo bền vững.