Phát biểu khai mạc tại buổi lễ, ông Nguyễn Thiện Thuật, Tổng biên tập báo Thể thao và Văn hóa (TTXVN), Trưởng Ban tổ chức giải thưởng cho biết: Giải thưởng thiếu nhi Dế Mèn năm nay đón nhận số lượng lớn các tác phẩm, cho thấy sự đa dạng và sức sống của văn học nghệ thuật thiếu nhi. Hàng trăm tác phẩm từ khắp mọi miền đất nước - từ những cây bút chuyên nghiệp đến những em nhỏ mới chập chững cầm bút, từ truyện tranh, truyện ngắn, thơ, cho đến các tác phẩm mỹ thuật và biểu diễn.

"Mỗi tác phẩm là một thế giới riêng, đầy rung cảm và bất ngờ, khiến chúng tôi những người trưởng thành - như được trở về thời thơ ấu, nơi mà trí tưởng tượng không có giới hạn" - ông Nguyễn Thiện Thuật bày tỏ.

Mùa giải thứ 6 năm 2025 được khởi động từ 14/3/2025 đã xem xét, thẩm định 97 tác phẩm thiếu nhi tiêu biểu được sáng tác, hoàn thiện trong khoảng thời gian năm 2024 - 2025 (cụ thể, từ 1/1/2024 - 20/4/2025).

Các tác phẩm này đến từ 2 nguồn: Một là từ các tác giả trực tiếp gửi dự thi; Hai là từ sự đề cử của các nhà xuất bản và lực lượng cộng tác viên thân thiết của báo Thể thao và Văn hóa - những nhà văn, nhà thơ, nghệ sĩ, những người yêu mến nghệ thuật thiếu nhi và luôn theo dõi sát sao những sáng tác mới nhất.

Từ những tác phẩm này, qua 2 vòng chấm, top 10 tác phẩm, chùm tác phẩm xuất sắc nhất đã được chọn vào chung khảo với sự góp mặt của nhiều thế hệ, từ tác giả gạo cội như nhạc sĩ Phạm Tuyên, những tác giả chuyên nghiệp như Phạm Công Luận, Đặng Ngọc Hưng, Đặng Chương Ngạn… cho đến những cây bút mới sáng tác cho thiếu nhi nhưng đã sớm có dấu ấn như Nguyễn Hoàng Diệu Thủy, Vũ Thị Thanh Tâm, Lý Thăng Long… Đáng chú ý, tác giả trẻ Dy Duyên có đến 2 tác phẩm lọt vào chung khảo.

Trong 10 tác phẩm, chùm tác phẩm lọt vào vòng chung khảo của giải thưởng, BTC đã chọn và trao giải cho 1 giải Hiệp sĩ Dế Mèn, 5 giải Khát vọng Dế Mèn. Đáng chú ý, trong mùa giải năm nay, sau các tác giả văn học là những tên tuổi xuất sắc như Nguyễn Nhật Ánh (2020), Trần Đức Tiến (2023), Lý Lan (2024), lần đầu tiên giải thưởng có Hiệp sĩ Dế Mèn là một nhạc sĩ.

Theo đó, giải Hiệp sĩ Dế Mèn được trao cho nhạc sĩ Phạm Tuyên vì đã cống hiến cả cuộc đời và sự nghiệp cho thiếu nhi với những tác phẩm âm nhạc vượt thời gian, trong đó có cuốn Về quê - Khúc đồng dao của bé (đồng tác giả Phạm Hồng Tuyến) lọt vào chung khảo mùa giải năm nay.

Chủ tịch Hội đồng giám khảo giải thưởng, nhà thơ Trần Đăng Khoa nhận định: "Nhạc sĩ Phạm Tuyên là cây đại thụ trong nền âm nhạc Việt Nam. "Cây đại thụ" ấy xòe ra đến 3 nhánh: Một là nhạc trữ tình, hai là nhạc cách mạng và ba là nhạc thiếu nhi. Ở mảng nào, ông cũng xuất sắc. Đặc biệt, Phạm Tuyên như là một "bảo tàng lịch sử bằng âm thanh". Các sự kiện lớn của đất nước đều in dấu trong âm nhạc của ông. Kể cả những sáng tác về các ngành nghề, ông cũng rất giỏi".

"Riêng ở mảng sáng tác cho trẻ con, có thể nói các nhạc sĩ của chúng ta đã có nhiều bài hát rất hay. Phạm Tuyên dõi theo sự trưởng thành của các em một cách sát sao bằng âm nhạc. Ông nâng niu các em từ khi các em còn nằm trong lòng mẹ, cho đến lúc đi nhà trẻ, đến trường mầm non, vào lớp một, vào đội, từng bước trưởng thành, giã từ tuổi khăn quàng đỏ để "Tiến lên Đoàn viên"... Có thể nói, đó là một cuốn từ điển bách khoa bằng âm nhạc về mọi cung bậc tình cảm trong thế giới tâm hồn các em" - nhà thơ Trần Đăng Khoa khẳng định.

Bên cạnh đó, 5 giải Khát vọng Dế Mèn được trao cho các tác phẩm gồm: Bộ tranh của họa sĩ nhí Phạm Hải Nguyên (13 tuổi); "Có một Trái Đất phẳng trong mắt em" (bản thảo tập thơ của Lý Thăng Long); "Cuốn cổ thư của một mẫu thần" (truyện của Nguyễn Hoàng Diệu Thủy, Nhà xuất bản Kim Đồng); Hai cuốn truyện của Dy Duyên: "Từ những ruộng rau ở nông trại Cúc Cu" (Đốm Đốm vẽ, Nhà xuất bản Kim Đồng) và "Những thứ bạn dùng để lấp một cái hố" (Thanh Vũ vẽ, Nhà xuất bản Kim Đồng); "Trang trại cuối rừng" (truyện của Phạm Công Luận, Nhà xuất bản Kim Đồng)../.