Vở cải lương Người đi tìm minh chủ vừa được Nhà hát Cải lương Việt Nam khởi công dàn dựng. Vở diễn kể cuộc đời và sự nghiệp của nhân vật lịch sử Ngô Thì Nhậm – một danh sĩ, nhà văn thời hậu Lê – Tây Sơn.

 Ngô Thì Nhậm vốn người làng Tả Thanh Oai, nay là huyện Thanh Trì, Hà Nội. Sống dưới thời Trịnh – Lê, ông được Chúa Trịnh Sâm tin dùng.

Sau khi nhà Trịnh – Lê suy tàn, Nguyễn Huệ đem quân tiến ra Bắc. Lúc đầu vì cho rằng Nguyễn Huệ là giặc, nên ông đã lui về ở ẩn. Nhưng chính trong 5 năm mai danh ẩn tích, ông đã nhận ra khí chất anh hùng của Nguyễn Huệ và sự bạc nhược, ươn hèn của Lê Chiêu Thống. Ngô Thì Nhậm đã tìm về dưới cờ nghĩa Tây Sơn. Sau này, vua phong cho Ngô Thì Nhậm nhiều chức quan trọng yếu, như Thị lang Bộ Lại; Tổng tài Quốc sử quán; Thượng thư Bộ Binh… Ở tất cả các cương vị, ông đều có những đóng góp to lớn cho sự nghiệp lẫy lừng của Hoàng đế Quang Trung, trong đó có việc đánh tan ba mươi vạn quân Thanh xâm lược.

Ngô Thị Nhậm thường thể hiện rõ quan điểm của kẻ sĩ: “Người chính nhân phải biết coi vua chúa không bằng quốc gia, dân tộc. Kẻ quân tử chỉ biết thờ quốc gia, dân tộc, chứ không thờ chúa thờ vua”. Cũng bởi quan điểm ấy mà cả cuộc đời mình, Ngô Thì Nhậm đã mải miết đi tìm “minh chủ” để cống hiến cuộc đời mình vì quốc thái, dân an. Nhưng rồi những nghiệt ngã của cuộc đời đã khiến ông phải lận đận, thăng trầm và nếm trải nhiều oan khuất.

Vở Cải lương Người đi tìm minh chủ, tác giả: PGS-TS Trần Trí Trắc; đạo diễn: NSƯT Triệu Trung Kiên; âm nhạc: NSND Thanh Hải; thiết kế mỹ thuật: NSƯT Doãn Bằng; biên đạo múa: Quốc Tuấn; chỉ đạo Nghệ thuật: Quyền Giám đốc Nguyễn Xuân Vinh… được xây dựng để phản ánh cuộc đời và sự nghiệp của danh sĩ Ngô Thì Nhậm dưới ánh sáng của khoa học lịch sử hiện đại.

Vở diễn cố gắng chuyển tải một cách khách quan nhất nhằm xóa nhòa những nghi vấn lịch sử, hóa giải những nỗi oan khiên mà Ngô Thì Nhậm đã phải hứng chịu, đồng thời làm nổi bật những công lao to lớn của ông đối với quốc gia, dân tộc trong một giai đoạn lịch sử nhiều biến động của đất nước ta vào cuối thế kỷ 18, đầu thế kỷ 19./.

Dạ Minh