Văn hóa

Cỡ chữ
A A
Từ viết tắt Đọc bài viết
× Đọc bài viết Tạm dừng Đọc tiếp Dừng đọc Đang tải...
Vui lòng chờ giây lát
× Bài viết không có file audio
Tương phản

Người Dao Tiền gìn giữ văn hoá vẽ sáp ong trên vải – điểm nhấn du lịch, giúp ổn định sinh kế và giảm nghèo bền vững ở Xuân Sơn

04/12/2025 | 16:16

Nằm trong lòng Vườn quốc gia Xuân Sơn, bản Cỏi xã Xuân Đài, tỉnh Phú Thọ từ lâu được biết đến là nơi sinh sống của cộng đồng người Dao Tiền. Bản Cỏi nổi bật bởi nghệ thuật vẽ hoa văn bằng sáp ong lên vải – một kỹ thuật thủ công truyền thống độc đáo, hiếm nơi còn giữ được. Những năm gần đây, nghề này không chỉ mang ý nghĩa văn hóa mà còn trở thành động lực thúc đẩy phát triển du lịch cộng đồng, tạo sinh kế ổn định và góp phần giảm nghèo bền vững cho người dân.

Để làm ra một bộ trang phục truyền thống của người Dao Tiền, công đoạn quan trọng nhất là vẽ hoa văn bằng sáp ong. Người thợ dùng một dụng cụ nhỏ thường làm bằng thanh tre, nứa tạo nhiều hình khác nhau, sau đó chấm vào sáp ong đã nấu chảy. Từng đường nét hoa văn tinh tế được vẽ lên vải bằng tay, đòi hỏi sự khéo léo, tỉ mỉ và kiên nhẫn. Sau khi vẽ sẽ để lại những họa tiết in những hình khác nhau nổi bật trên nền vải – họa tiết nổi bật và độc đáo, thể hiện nét rất riêng trong trang phục của người Dao Tiền.

Người Dao Tiền gìn giữ văn hóa vẽ sáp ong trên vải – điểm nhấn du lịch, giúp ổn định sinh kế và giảm nghèo bền vững ở Xuân Sơn - Ảnh 1.

Bà Điện đang phơi phải sau khi vẽ trang trí

Bà Đặng Thị Điện chia sẻ: "Trước kia người dân trong bản ai cũng biết làm công việc này, những năm gần đây việc sử dụng trang phục không thường xuyên như các đời trước mà chỉ dùng vào những dịp quan trọng. Chúng tôi rất tự hào về bản sắc truyền thống của dân tộc mình. Để giữ gìn những giá trị đó chúng tôi luôn gìn giữ và truyền đạt lại cho thế hệ sau bằng những câu chuyện để các con cháu luôn yêu giá trị văn hóa truyền thống của cha ông nhiều đời để lại. Người Dao Tiền chúng tôi xem bộ trang phục là tài sản thiêng liêng, nên mỗi nét vẽ đều chứa đựng tâm hồn của người làm. Những năm gần đây du khách du lịch đến đây thường trải nghiệm hoạt động này. "

Người Dao Tiền gìn giữ văn hóa vẽ sáp ong trên vải – điểm nhấn du lịch, giúp ổn định sinh kế và giảm nghèo bền vững ở Xuân Sơn - Ảnh 2.

Sáp ong được đun nóng trước khi vẽ

Nghề vẽ sáp ong từng có thời kỳ bị mai một khi lớp trẻ rời bản đi làm xa, nhu cầu sử dụng trang phục truyền thống giảm. Tuy nhiên, từ khi xã Xuân Đài phát triển du lịch cộng đồng, đặc biệt là sau khi bản Cỏi thuộc khu du lịch Vườn quốc gia Xuân Sơn được nhiều du khách quốc tế biết đến, nghề truyền thống này đã hồi sinh mạnh mẽ. Hiện nay, khách du lịch đến bản Cỏi không chỉ tham quan cảnh quan tự nhiên mà còn tham gia trải nghiệm vẽ hoa văn sáp ong, nhuộm chàm, may đồ thủ công và chụp ảnh trong trang phục Dao Tiền. Đây là hoạt động hấp dẫn, giúp bản Cỏi trở thành điểm đến tiêu biểu của Phú Thọ trong loại hình du lịch cộng đồng – văn hóa – sinh thái.

Mỗi năm bản Cỏi đón hàng chục nghìn lượt du khách, mang lại nguồn thu đáng kể cho người dân. Nhiều hộ đã chuyển đổi từ sản xuất nông nghiệp thuần túy sang kết hợp homestay, bán đồ lưu niệm, thổ cẩm và trải nghiệm văn hóa. Thu nhập của các hộ làm du lịch tăng so với trước đây. Hiệu quả từ việc gìn giữ nghề truyền thống khuyến khích lớp trẻ quay lại học nghề, góp phần quan trọng trong việc truyền nối di sản.

Truyền thống vẽ sáp ong của người Dao Tiền là văn hóa lâu đời của địa phương được định hướng phát triển du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn nghề truyền thống, giúp người dân tăng thu nhập mà vẫn giữ được bản sắc. Việc giữ gìn và bảo tồn không chỉ gìn giữ văn hóa mà còn tạo sự hấp dẫn cho du khách đến với khu du lịch Xuân Sơn.

Người Dao Tiền gìn giữ văn hóa vẽ sáp ong trên vải – điểm nhấn du lịch, giúp ổn định sinh kế và giảm nghèo bền vững ở Xuân Sơn - Ảnh 3.

Du khách trải nghiệm vẽ vải bằng sáp ong tại khu du lịch Xuân Sơn.

Cùng với các hoạt động văn hóa như múa chuông, múa sạp, hát dân ca Dao Tiền, lễ hội xuống đồng… hoạt động vẽ sáp ong trở thành điểm nhấn trong các tour du lịch vườn quốc gia Xuân Sơn - một trong những vườn quốc gia được quy hoạch phát triển du lịch sinh thái trọng điểm của vùng trung du miền núi Bắc Bộ. Nhờ sự kết hợp hài hòa giữa bảo tồn văn hóa và phát triển kinh tế, nhiều hộ gia đình tại bản Cỏi đã thoát nghèo bền vững. Trẻ em được đi học đầy đủ, môi trường bản làng sạch đẹp hơn, và bản Cỏi dần trở thành hình mẫu của du lịch cộng đồng tỉnh Phú Thọ.

Giữa núi rừng Xuân Sơn, những tấm vải chàm với hoa văn sáp ong tinh xảo không chỉ là biểu tượng văn hóa của người Dao Tiền, mà còn là cánh cửa mở ra tương lai mới – nơi văn hóa truyền thống được gìn giữ và phát huy, đồng thời giúp người dân vươn lên làm giàu ngay trên quê hương mình.

Vy Liên

Bộ văn hóa, thể thao và du lịch
×