Mở cánh cửa phát huy di sản

Ngày 14/10, Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I: từ năm 2021 đến 2025. Dự án số 6 trong chương trình nhằm thực hiện nhiệm vụ bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các DTTS gắn với phát triển du lịch. Đây có thể xem là cánh cửa mở ra thời kỳ mới cho việc bảo tồn, phát huy di sản văn hóa các DTTS một cách thực tiễn, sâu sát hơn. Từ đây, những bản sắc, nét đẹp văn hóa truyền thống của đồng bào được quan tâm bằng những việc làm cụ thể, mang đến hiệu quả xã hội lâu dài.

Ông Lê Văn Hoa - Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao cho biết, thực hiện văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh về việc triển khai dự án số 6, Sở Văn hóa và Thể thao đã hoàn thành việc xây dựng kế hoạch cụ thể phù hợp với điều kiện, đặc điểm tình hình của tỉnh trong 5 năm tới. Trong đó, xác định cụ thể các nội dung công việc, trách nhiệm và sự phối hợp của các sở, ban, ngành, địa phương khi triển khai dự án. Các địa phương dự kiến được triển khai dự án gồm: TP. Cam Ranh, thị xã Ninh Hòa, các huyện Khánh Sơn, Khánh Vĩnh, Cam Lâm, Diên Khánh. Mỗi nội dung thực hiện đều yêu cầu phải có sản phẩm, hiệu quả cụ thể và có tác động lâu dài trong đời sống cộng đồng dân cư.

Ông Bùi Văn Vinh - Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin huyện Khánh Sơn cho biết: "Huyện Khánh Sơn được chọn để tham gia thực hiện nhiều nội dung trong kế hoạch. Nhìn chung, các nội dung của kế hoạch đều phù hợp với nhu cầu thực tiễn cũng như định hướng bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa đồng bào vào hoạt động du lịch của địa phương. Khi kế hoạch triển khai sẽ góp thêm nguồn lực để hoạt động bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa DTTS trên địa bàn".

Sẽ thực hiện các nhóm nội dung cụ thể, toàn diện

Việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh đã được thực hiện từ nhiều năm nay. Tỉnh cũng đã có một số đề án, dự án nhằm gìn giữ những nét đẹp văn hóa của đồng bào như: Đề án Bảo tồn, phát triển văn hóa các DTTS Việt Nam đến năm 2020 trên địa bàn tỉnh; kế hoạch trang bị nhạc cụ mã la cho 85 thôn, tổ dân phố phục vụ sinh hoạt văn hóa truyền thống của dân tộc Raglai; đề án sưu tầm các di sản văn hóa truyền thống 3 dân tộc Raglai, Ê đê, T'rin; kế hoạch kiểm kê trang phục truyền thống các dân tộc Raglai, Ê đê, T'rin… Tuy nhiên, các đề án, dự án chỉ dừng lại ở mức độ đơn lẻ, mang tính chuyên đề mà thiếu đi sự đồng bộ, đồng nhất.

Với việc đưa ra 17 nhóm nội dung toàn diện, đồng bộ để thực hiện sẽ mang đến những hy vọng vào bước chuyển mình trong nhiệm vụ này. Ở đó, các cơ quan chức năng của tỉnh và các địa phương sẽ triển khai tổng kiểm kê, lập danh mục tư liệu hóa di sản văn hóa truyền thống của đồng bào DTTS, sưu tầm tư liệu hiện vật; tổ chức bảo tồn lễ hội truyền thống tại các địa phương khai thác, xây dựng sản phẩm phục vụ phát triển du lịch; xây dựng chính sách và hỗ trợ 30 nghệ nhân người DTTS trong việc lưu truyền, phổ biến hình thức sinh hoạt văn hóa truyền thống và đào tạo, bồi dưỡng những người kế cận. Bên cạnh đó, tổ chức lớp tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, truyền dạy văn hóa phi vật thể; lớp bồi dưỡng kỹ năng phục vụ khách du lịch; hỗ trợ nghiên cứu, phục hồi, bảo tồn, phát huy văn hóa phi vật thể các DTTS có nguy cơ mai một như tiếng nói, chữ viết; xây dựng mô hình bảo vệ, phát huy văn hóa truyền thống của các DTTS.

Ngoài ra, các cơ quan chức năng của tỉnh và các địa phương sẽ xây dựng 40 câu lạc bộ sinh hoạt văn hóa dân gian tại các thôn vùng đồng bào DTTS và miền núi, vùng di dân tái định cư; hỗ trợ hoạt động cho 40 đội văn nghệ truyền thống tại các thôn vùng đồng bào DTTS và miền núi; hỗ trợ đầu tư xây dựng 3 điểm đến du lịch tiêu biểu vùng đồng bào DTTS và miền núi tại Khánh Vĩnh, Khánh Sơn, Cam Ranh; hỗ trợ tuyên truyền, quảng bá rộng rãi giá trị văn hóa truyền thống tiêu biểu của các DTTS; chương trình quảng bá, xúc tiến du lịch các vùng đồng bào DTTS và miền núi; hỗ trợ đầu tư bảo tồn 3 làng, bản văn hóa truyền thống tiêu biểu của các DTTS… Từ những nội dung nêu trên, những ai quan tâm đến vốn văn hóa truyền thống của đồng bào DTTS sẽ thêm sự kỳ vọng vào sức sống của nguồn di sản ấy.