Lễ hội đua thuyền truyền thống trên sông Nhật Lệ là một lễ hội văn hóa truyền thống từ bao đời nay của người dân Đồng Hới. Trước năm 1945, Lễ hội được tổ chức 6 năm 1 lần (còn gọi là lục niên cạnh độ). Sau ngày giải phóng Đồng Hới (Ngày 18/8/1945), Lễ hội được tổ chức vào ngày quốc khánh 2/9 hàng năm.

Trong những năm trở lại đây, Lễ hội đua thuyền truyền thống trên sông Nhật Lệ là một hoạt động đặc sắc, là điểm nhấn trong chương trình hoạt động của Tuần Văn hóa - Du lịch Đồng Hới được tổ chức vào dịp 30/4 và 1/5 hàng năm.

Trải qua sự biến thiên của thời gian và các giai đoạn lịch sử, Lễ hội đua thuyền truyền thống trên sông Nhật Lệ đã có sự thay đổi về thời gian, một số hoạt động và phương thức tổ chức nhưng vẫn giữ được nét đẹp văn hóa truyền thống, đậm đà bản sắc địa phương, thể hiện tín ngưỡng tâm linh với mong muốn có được một cuộc sống ấm no hạnh phúc, một mùa đánh bắt hải sản bội thu, về sự đoàn kết, gắn bó và tinh thần thượng võ của người dân vùng biển Tp. Đồng Hới.

Ông Hoàng Ngọc Đan, Chủ tịch UBND Tp. Đồng Hới cho hay: Lễ hội đã được người dân Tp. Đồng Hới giữ gìn và phát huy có hiệu quả, vì vậy ngày 12/1/2022 lễ hội truyền thống này vinh dự được Bộ VHTTDL công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.

"Đây là niềm vinh dự, tự hào của người dân Tp. Đồng Hới và chúng tôi sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi để quảng bá, giới thiệu đến người dân, du khách trong và ngoài nước về những nét đặc trưng văn hóa truyền thống và thu hút du khách đến với Tp. Đồng Hới, phục hồi và phát triển ngành du lịch, dịch vụ khi tình hình dịch bệnh Covid-19 cơ bản đã được kiểm soát "thích ứng linh hoạt"… ông Đan chia sẻ.

Với những nét đặc trưng riêng biệt và chứa đựng trong mình rất nhiều nét đặc sắc của văn hóa được tích tụ qua bao đời nay, những lễ hội như "Lễ hội cướp Cù"; "lễ hội bài chòi", "lễ hội đua thuyền truyền thống"… là những nét văn hóa đặc trưng góp phần không nhỏ cho việc thu hút đầu tư và phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn của thành phố, góp phần xây dựng Tp. Đồng Hới trở thành một điểm đến, địa chỉ du lịch hấp dẫn trên bản đồ du lịch Việt Nam.

"Người dân Tp. Đồng Hới đã chung tay giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc riêng có của địa phương, góp phần "Bảo tồn - Phát triển văn hóa đô thị văn minh và hiện đại"; "Xây dựng và phát triển nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc"… ông Đan khẳng định.