Đoàn làm phim ghi hình tại Mỹ

Mỗi đạo diễn một phong cách

Không ít người bất ngờ khi biết đơn vị thực hiện dự án phim tài liệu quan trọng này là Hãng phim Truyện VN mà không phải là hãng phim “chuyên tài liệu”- Hãng phim TL&KH TW. Lý giải điều này, đạo diễn, NSƯT Vương Đức, Giám đốc Hãng phim Truyện VN cho biết: “Rất ít người biết rằng, nhiều đạo diễn nổi tiếng của phim truyện đã bắt đầu khởi nghiệp, hoặc từng có thời gian làm phim tài liệu, như các đạo diễn Hải Ninh,  Đặng Nhật Minh, Khắc Lợi, Khánh Dư... Đạo diễn phim truyện khi làm phim tài liệu , bên cạnh việc coi trọng tính chân thật, yếu tố hiện thực, còn mang vào phim phong cách sáng tạo riêng của phim truyện và của cá nhân nghệ sĩ. Đó là khả năng bao quát vấn đề,  sự nhào nặn tư liệu trên cơ sở sáng tạo. Muốn người xem cảm nhận được sâu sắc tư tưởng, trí tuệ, phẩm chất, đạo đức, công lao to lớn của Bác Hồ, cũng như những nỗ lực phi thường của toàn Đảng, toàn dân ta trong việc thực hiện Di chúc của Bác suốt  40 năm qua.v.v.  thì trước tiên phải làm cho người xem xúc động bởi những hình ảnh, những nội dung mà các  tập phim đưa ra. Và điều này các đạo diễn phim truyện có “cách kể” riêng để người xem không cảm thấy nhàm chán, khô cứng với những vấn đề có tính chất tuyên truyền”.

25 tập phim được chia làm 3 phần. Phần 1, gồm 1 tập với chủ đề “Chủ tịch Hồ Chí Minh với bản Di chúc lịch sử”. Phần 2, gồm 20 tập  (từ tập 2 đến tập 21), tái hiện  quá trình 40 năm Đảng và nhân dân ta phấn đấu thực hiện Di chúc Bác Hồ. Phần 3 (từ tập 22 đến 25) có chủ đề “Tiếp tục thực hiện Di chúc trên con đường hội nhập và phát triển”.  Với mong muốn tạo được những “giọng kể lạ”, cách dàn dựng không lặp lại ở một dự án phim xuyên suốt bằng tinh thần của bản Di chúc lịch sử, hơn 10 đạo diễn đã được huy động tham gia vào dự án. 6 tập đầu tiên là 6 cái tên quen thuộc với người xem cả nước như: Lê Đức Tiến (tập 1: Bác Hồ viết Di chúc); Vương Đức (tập 2: Miền Bắc- hậu phương lớn của cuộc kháng chiến); Lê Văn Duy (tập 3: Đánh cho Mỹ cút); Cẩm Thúy (tập 4: Bác Hồ trong trái tim đồng bào miền Nam); Lê Thi (tập 5: Đánh cho ngụy nhào); Đào Thanh Tùng (tập 6: Bắc Nam sum họp xuân nào vui hơn). Theo đạo diễn Vương Đức, phần lớn mỗi đạo diễn chỉ đảm nhiệm 1 tập phim, vì đây là dự án phim khó, cần đầu tư nghiên cứu kỹ tài liệu, quay kỹ, dựng kỹ, nếu làm nhiều chắc chắn không tránh khỏi sự lặp lại, cho dù là tài cỡ nào. Một số đạo diễn nhận 2 tập phim đang phải căng người để không giẫm vào bước chân của chính mình.

Làm bằng trái tim

“Làm cho khán giả không thấy chán là một việc vô cùng khó”- đạo diễn Vương Đức tâm sự- “Tôi đã nghiên cứu các tài liệu về Bác từ 20 năm trước, khi làm phim Đi theo một câu Kiều, hợp tác với Đài Truyền hình Nga. Đây là phim được làm kỷ niệm 100 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh. Chúng tôi đã “bói Kiều” ở trang 99, lấy câu: “Trăm năm tính cuộc vuông tròn/ phải dò cho đến ngọn nguồn lạch sông”  và cả đoàn phim đã vào tận quê Bác để tìm hiểu  yếu tố quê hương, nguồn cội đã ảnh hưởng và làm nên phẩm chất, cốt cách con người Bác ra sao. Nói vậy để biết, khi tham gia dự án, tôi đã có sẵn một số vốn kha khá những tư liệu về Người. Thế nhưng vẫn phải tiếp tục tìm hiểu về tiểu sử, sự nghiệp hoạt động cách mạng của Bác; các sự kiện lịch sử liên quan đến giai đoạn bộ phim thể hiện (1969-1973). Tôi đã tìm đọc, tiếp cận nhiều tư liệu khác nhau, các văn kiện của Đảng; hồi ký của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Đại tướng Văn Tiến Dũng; tư liệu hình ảnh, tư liệu ảnh của các đơn vị trong và ngoài nước đang lưu giữ liên quan đến Người và giai đoạn lịch sử này và đã tìm được nhiều tư liệu quý, ít người biết, vì đây là những hình ảnh tư liệu mà các đạo diễn của Hãng phim Truyện đã ghi lại và lưu giữ trong kho từ nhiều năm nay”.
Xem tập 2 do Vương Đức làm, cảm được sự hết lòng của những người làm phim trên từng thước tư liệu. Chỉ  với 30 phút, nhưng hàng loạt hình ảnh, sự kiện được đưa ra, sắp xếp, đan quyện nhuần nhuyễn, tạo thành một câu chuyện hoàn chỉnh về Miền Bắc- hậu phương lớn của cuộc kháng chiến.

“Tôi đã làm phim bằng trái tim mình. Các đạo diễn khác cũng thế. Mỗi đạo diễn đều mang trong mình niềm kính trọng Bác và điều này đã thúc đẩy họ sáng tác vượt lên chính mình. Thời gian tới tôi sẽ dồn sức cho tập 16 với nội dung  Bác Hồ nói về phong trào cộng sản thế giới. Đây là một tập rất khó làm và chắc chắn tôi phải sử dụng nhiều tư liệu của nước ngoài".

6 tập phim sẽ được phát sóng vào 20h các ngày 30, 31.8 &3-6.9.2009. Các tập còn lại sẽ được tiếp tục thực hiện và ra mắt người xem trong năm 2010, nhân kỷ niệm 120 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh và các ngày lễ lớn của dân tộc.

Theo Chu Thu Hằng (Báo Văn hóa)