Tỉnh Lai Châu vừa ban hành Kế hoạch điều chỉnh thực hiện Dự án số 6 thuộc Chương trình Mục tiêu Quốc gia (MTQG) phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn I: từ năm 2021 - 2025 tập trung nguồn lực đáng kể vào công tác khôi phục, bảo tồn và phát triển bản sắc văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số (DTTS), đặc biệt là các nhóm dân tộc có dân số ít người.

Đây là một bước đi chiến lược nhằm bảo vệ tri thức bản địa và biến văn hóa thành động lực phát triển kinh tế - xã hội.

Trong năm 2025, Lai Châu đặt mục tiêu ưu tiên đầu tư cho các dân tộc có nguy cơ mai một về văn hóa. Theo đó, tỉnh sẽ chi hàng tỷ đồng để khôi phục, bảo tồn và phát triển bản sắc văn hóa truyền thống của các dân tộc có dân số ít người.

Điểm nhấn nổi bật là hoạt động khôi phục và tái hiện di sản văn hóa phi vật thể (VHPVT) tại cơ sở. Theo kế hoạch, tỉnh sẽ tổ chức tái hiện 4 loại hình di sản văn hóa phi vật thể đặc trưng của ba dân tộc Cống, Mảng, Si La, với kinh phí 650 triệu đồng. Hoạt động này không chỉ giúp lưu giữ tri thức, nghi lễ mà còn tạo ra không gian giao lưu văn hóa sống động tại cộng đồng. Dự kiến có khoảng 200 nghệ nhân và người am hiểu văn hóa tham gia trực tiếp vào các chương trình tái hiện này, khẳng định vai trò là những "bảo tàng sống" của đồng bào.

Để củng cố nền tảng khoa học cho công tác bảo tồn, Lai Châu cũng sẽ tổ chức 1 Chương trình Hội thảo khoa học cấp tỉnh. Hội thảo sẽ chuyên sâu về bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của bốn dân tộc Mảng, Cống, Si La, Lự, thu hút các nhà nghiên cứu, quản lý và nghệ nhân cùng thảo luận, đề xuất giải pháp bền vững.

Bên cạnh các hoạt động thực địa, việc ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) trong bảo tồn văn hóa cũng được chú trọng. Tỉnh dự kiến đầu tư 1 phần mềm ứng dụng CNTT trong hoạt động bảo tồn, phát huy các loại hình văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số rất ít người. Đây là một bước đi sáng tạo, giúp số hóa tri thức bản địa, biến các giá trị truyền thống thành tài nguyên số, dễ dàng tiếp cận với công chúng trẻ và du khách quốc tế.

Song song với số hóa, công tác hệ thống hóa di sản cũng được chú trọng. Tỉnh sẽ thực hiện 8 Chương trình khảo sát, kiểm kê, sưu tầm, lưu giữ và trưng bày di sản văn hóa truyền thống của đồng bào 13 dân tộc thiểu số trên địa bàn, với tổng kinh phí 800 triệu đồng. Việc này nhằm tạo lập một cơ sở dữ liệu toàn diện, là nền tảng vững chắc cho mọi hoạt động nghiên cứu, quản lý di sản và phát triển sản phẩm du lịch văn hóa trong tương lai.

Để đảm bảo hiệu quả triển khai, việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao là yếu tố không thể thiếu. Lai Châu đặc biệt chú trọng tổ chức tổng cộng 4 lớp tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ liên quan đến các nội dung hỗ trợ của Dự án 6, dự kiến bồi dưỡng chuyên môn cho khoảng 400 người tham gia. Hoạt động này nhằm nâng cao năng lực triển khai dự án, biến đội ngũ cán bộ và nghệ nhân thành những hạt nhân trong việc khôi phục và phát huy bản sắc văn hóa tại cơ sở.

Bốn lớp tập huấn này được thiết kế để bao quát toàn bộ chu trình bảo tồn, bao gồm: Bồi dưỡng về ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động bảo tồn, phát huy các loại hình văn hóa truyền thống DTTS; Tập huấn nghiệp vụ về khôi phục, bảo tồn và phát triển bản sắc văn hóa truyền thống của các dân tộc có dân số ít người; Bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ khai thác di sản văn hóa gắn với du lịch và phát triển sản phẩm đặc trưng vùng DTTS; Tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ về các môn thể thao dân tộc, đặc thù và trò chơi dân gian

Việc đầu tư có chiến lược, kết hợp giữa bảo tồn truyền thống bằng hoạt động tái hiện, ứng dụng CNTT trong số hóa, và đào tạo nguồn nhân lực chuyên nghiệp, cho thấy quyết tâm của Lai Châu trong việc biến văn hóa DTTS thành tài sản phát triển bền vững, góp phần quan trọng vào mục tiêu xóa đói giảm nghèo và phát triển du lịch văn hóa sinh thái của tỉnh.