Theo báo cáo, hiện nay, trên địa bàn tỉnh Kiên Giang chưa có hiện vật được công nhận là bảo vật quốc gia. Tuy nhiên, tại Bảo tàng tỉnh Kiên Giang đang lưu giữ nhiều hiện vật, cổ vật có giá trị đặc biệt về mặt lịch sử, văn hóa, khảo cổ học, tiêu biểu như: Các hiện vật khai quật từ di chỉ văn hóa Óc Eo (I – VII) như sưu tập tượng, con dấu; sưu tập vàng, đá quý, đồ gốm thuộc thời kỳ Phù Nam – Óc Eo; Một số hiện vật có giá trị tiêu biểu về lịch sử, văn hóa đang được lưu giữ tại các di tích, danh lam thắng cảnh trên địa bàn tỉnh.

Công tác trưng bày, bảo quản, bảo vệ và các biện pháp bảo đảm an ninh, an toàn đối với hiện vật, cổ vật trên địa bàn tỉnh được tỉnh quan tâm, chỉ đạo thực hiện đảm bảo theo quy định. Hàng năm, Ủy ban nhân dân tỉnh Kiên Giang giao Sở Văn hóa và Thể thao chỉ đạo Bảo tàng tỉnh rà soát và lập danh mục kiểm kê các hiện vật có giá trị tiêu biểu, quý hiếm, đủ tiêu chuẩn để xem xét, đề nghị công nhận bảo vật quốc gia (nếu có).

Bên cạnh đó, tỉnh còn chỉ đạo cơ quan chuyên môn phối hợp các địa phương quan tâm, chú trọng triển khai xây dựng các biện pháp phòng, chống cháy, nổ, trộm cắp, thiên tai và các nguy cơ gây hại khác nhằm đảm bảo tuyệt đối an toàn cho hiện vật bảo tàng nói chung và hiện vật có giá trị đặc biệt quý hiếm nói riêng tại các di tích, danh lam thắng cảnh trên địa bàn tỉnh.

Báo cáo cũng nêu, nhằm chủ động trong công tác quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị các hiện vật có giá trị đặc biệt đang lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh và các di tích trên địa bàn, tỉnh Kiên Giang đã chỉ đạo Sở Văn hóa và Thể thao, Bảo tàng tỉnh tham mưu, triển khai thực hiện một số nội dung quan trọng.

Cụ thể, về công tác bảo vệ các di vật, cổ vật, các đơn vị chủ động xây dựng các phương án sưu tầm, kiểm kê và bảo vệ hiện vật quý, hiếm có giá trị đặc biệt đang lưu giữ tại các cơ quan, đơn vị và các di tích trên địa bàn tỉnh; đảm bảo các yếu tố phòng cháy, chữa cháy, phòng chống trộm cắp, thiên tai và các rủi ro có thể xảy ra.

Đối với hiện vật có giá trị đặc biệt tại các di tích hoặc thuộc sở hữu tư nhân, giao Bảo tàng tỉnh rà soát, báo cáo kiến nghị cơ quan cấp trên tổ chức, phối hợp với chính quyền địa phương hướng dẫn lập phương án bảo vệ cụ thể, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt và tổ chức triển khai thực hiện.

Thiết lập kênh thông tin liên lạc nhanh giữa Sở Văn hóa và Thể thao, Bảo tàng tỉnh với các cơ quan chức năng, đảm bảo việc kịp thời báo cáo và xử lý khi có tình huống ảnh hưởng đến an toàn hiện vật.

Về công tác bảo quản các di vật, cổ vật, hàng năm, tỉnh bố trí ngân sách cho Bảo tàng tỉnh Kiên Giang để nâng cấp cơ sở hạ tầng, kho bảo quản, khu vực trưng bày và thiết bị chuyên dụng trong bảo quản hiện vật có giá trị. Mục tiêu là đảm bảo các di vật và cổ vật này được đặt trong môi trường bảo quản đặc biệt, duy trì và bảo vệ tối đa giá trị lịch sử và văn hóa của di vật. Lập phương án bảo quản hiện vật mang tính khoa học, đảm bảo theo đúng các quy trình, kỹ thuật chuyên môn và quy định pháp luật về di sản văn hóa. Quá trình thực hiện bảo quản được tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc, quy trình, kỹ thuật bảo quản.

Tăng cường phối hợp với các chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài tỉnh nhằm nâng cao chất lượng công tác bảo quản, nhất là đối với các hiện vật có chất liệu nhạy cảm như kim loại, gỗ, giấy, vải, gốm...

Về công tác phát huy giá trị, xây dựng các chương trình giới thiệu chuyên đề, triển lãm lưu động, hoạt động giáo dục di sản nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng và học sinh, sinh viên về giá trị di sản, tạo nền tảng để bảo vệ lâu dài.

Tận dụng các nền tảng số (trang thông tin điện tử, mạng xã hội, mã QR, công nghệ 3D...) để lan tỏa thông tin về hiện vật tiêu biểu, gắn với câu chuyện văn hóa của tỉnh. Nghiên cứu, đề xuất lập hồ sơ công nhận bảo vật quốc gia đối với một số hiện vật đủ điều kiện, đảm bảo đúng căn cứ khoa học, pháp lý và thực tiễn.

Để triển khai hiệu quả Luật Di sản văn hóa năm 2024 và thực hiện tốt công tác bảo vệ, bảo quản, phát huy giá trị di sản văn hóa đối với các hiện vật có giá trị và tiềm năng đề nghị công nhận bảo vật quốc gia trong thời gian tới, UBND tỉnh Kiên Giang kiến nghị Cục Di sản văn hóa và các cơ quan chuyên môn của Bộ VHTTDL quan tâm hỗ trợ chuyên môn, cử chuyên gia trong các lĩnh vực khảo cổ học, bảo tồn, bảo tàng học... phối hợp thẩm định, đánh giá giá trị các hiện vật đặc biệt đang được lưu giữ ở các địa phương khi được yêu cầu. Qua đó, từng bước xây dựng hồ sơ khoa học đề nghị công nhận bảo vật quốc gia theo quy định của pháp luật.

Kiến nghị Bộ VHTTDL xem xét, hỗ trợ xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu số hóa hiện vật quý, kết nối với hệ thống dữ liệu quốc gia về di sản văn hóa nhằm phục vụ hiệu quả công tác bảo tồn, quản lý và quảng bá giá trị di sản đến công chúng trong và ngoài nước, đồng thời đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số trong lĩnh vực di sản văn hoá.