Tại tỉnh Cao Bằng, Đoàn đã làm việc với Lãnh đạo UBND thị trấn Nguyên Bình, UBND xã Tam Kim, UBND huyện Nguyên Bình, Lãnh đạo Sở VHTTDL tỉnh Cao Bằng, thăm và kiểm tra công tác xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước tại Tổ dân phố 3, thị trấn Nguyên Bình.

Kiểm tra công tác xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước tại Tổ dân phố 3, thị trấn Nguyên Bình, Đoàn kiểm tra đã được nghe bà Nguyễn Thanh Hoa - Tổ trưởng Tổ dân phố 3 báo cáo về đặc điểm tình hình văn hóa, dân tộc, kinh tế-xã hội, kết quả công tác xây dựng và thực hiện quy ước trên địa bàn Tổ dân phố 3.

Bà Nguyễn Thanh Hoa - Tổ trưởng Tổ dân phố 3 báo cáo Đoàn kiểm tra.

Trao đổi với đại diện bà con, ông Lê Thanh Liêm - Trưởng đoàn kiểm tra đánh giá cao công tác xây dựng và triển khai quy ước trên địa bàn Tổ dân phố, nhất là mô hình 6 nhóm liên gia tự quản và phổ biến quy ước bằng hình thức niêm yết công khai tại Nhà văn hóa. Đoàn kiểm tra cũng động viên bà con địa phương tiếp tục giữ gìn và phát huy phong tục, tập quán tốt đẹp của mỗi dân tộc trên địa bàn Tổ dân phố 3 (Dao đỏ, Dao tiền, Tày…).

Đoàn kiểm tra chụp ảnh lưu niệm với đại diện Tổ dân phố 3 thị trấn Nguyên Bình.

Sau khi kiểm tra tình hình xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước trên địa bàn Tổ dân phố 3, tại trụ sở UBND huyện Nguyên Bình, Đoàn kiểm tra đã làm việc với Lãnh đạo UBND thị trấn Nguyên Bình, UBND xã Tam Kim, UBND huyện Nguyên Bình và Sở VHTTDL tỉnh Cao Bằng.

Báo cáo Đoàn kiểm tra, ông Dương Hiển Hòa - Phó Chủ tịch UBND huyện Nguyên Bình đã báo cáo về tình hình kinh tế-xã hội của huyện, đặc điểm vị trí địa lý và văn hóa lịch sử cũng như quá trình xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước trên địa bàn huyện. Theo đó, toàn huyện Nguyên Bình có 15 xã, 2 thị trấn với 119 xóm, tổ dân phố, là nơi sinh sống của cộng đồng 8 dân tộc Dao, Tày, Nùng, Mông, Kinh…trong đó dân tộc thiểu số chiếm tới 90% dân số trong tổng số dân trên 42.000 người. Tính đến tháng 8/2022 đã có 119/119 xóm, tổ dân phố đã được UBND huyện ra Quyết định công nhận hương ước, quy ước, 29 thôn, xóm chưa được UBND huyện ra Quyết định công nhận. Nội dung hương ước, quy ước cơ bản đã phù hợp với các nguyên tắc của Quyết định số 22/2019/QĐ-TTg.

Ông Dương Hiển Hòa - Phó Chủ tịch UBND huyện Nguyên Bình báo cáo Đoàn kiểm tra.

Tuy nhiên, công tác tuyên truyền, tổ chức xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước còn hạn chế do thiếu nguồn lực, địa phương chưa được bố trí kinh phí, nhất là để hội họp, phổ biến hương ước, quy ước đến từng gia đình, từng thành viên trong cộng đồng làng, xã.

Bà Tô Thị Trang - Phó Giám đốc Sở VHTTDL tỉnh Cao Bằng trao đổi với Đoàn kiểm tra.

Lãnh đạo Sở VHTTDL tỉnh Cao Bằng cũng đã báo cáo kết quả công tác quản lý nhà nước về xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước, nhất là gắn kết, lồng ghép hương ước, quy ước với phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa". Sở đã tham mưu UBND tỉnh ban hành Quyết định số 29/2014/QĐ-UBND ngày 04/9/2014 về việc ban hành Quy ước (mẫu) của xóm, tổ dân phố trên địa bàn tỉnh Cao Bằng. Toàn tỉnh sau sáp nhập còn 1.462 xóm, tổ dân phố, đến tháng 4/2022 đã có 1.462/1.462 xóm, tổ dân phố có quy ước đã được UBND huyện ra quyết định công nhận, đạt tỉ lệ 100%.

Kết luận về buổi làm việc, ông Lê Thanh Liêm - Trưởng đoàn kiểm tra đánh giá công tác xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước được cấp ủy và chính quyền địa phương các cấp tỉnh Cao Bằng quan tâm và thực hiện kịp thời theo Quyết định số 22/2018/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước.

Ông Lê Thanh Liêm, Vụ trưởng Vụ Pháp chế - Trưởng đoàn kiểm tra.

Với quan điểm xuyên suốt, xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước là phương thức thực hiện dân chủ ở cơ sở, là cánh tay nối dài của pháp luật, Đoàn kiểm tra đánh giá Sở VHTTDL đã chỉ đạo quyết liệt, thường xuyên hướng dẫn các huyện, xã trong việc xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước, lồng ghép hiệu quả công tác xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước gắn với phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa".

UBND huyện Nguyên Bình thường xuyên chỉ đạo sát sao, quyết liệt rà soát và xây dựng quy ước, nhất là việc thường xuyên chỉ đạo các xóm, tổ dân phố bổ sung các nội dung mới phát sinh tại địa phương như cấm thả rông gia súc, gia cầm, thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang vào hương ước, quy ước.

Tuy nhiên, qua việc kiểm tra trực tiếp một số quy ước trên địa bàn một số xóm, tổ dân phố, Đoàn kiểm tra cho rằng nội dung hương ước, quy ước còn mang tính dập khuôn, hình thức, chưa phát huy được tính đặc thù của mỗi dân tộc, mỗi địa bàn cơ sở.

Đối với Sở VHTTDL cần sớm tham mưu UBND tỉnh ban hành Quyết định về định hướng nội dung hương ước, quy ước làm cơ sở hướng dẫn xây dựng, công nhận hương ước, quy ước trên địa bàn để thay thế Quyết định số 29/2014/QĐ-UBND ngày 04/9/2014 về việc ban hành Quy ước (mẫu) của xóm, tổ dân phố trên địa bàn tỉnh Cao Bằng. Đồng thời, tham mưu Hội đồng nhân dân tỉnh bố trí kinh phí trong xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước phù hợp với điều kiện của địa phương và thường xuyên tổ chức kiểm tra, giám sát quá trình xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước trên địa bàn các huyện.

Đối với UBND huyện Nguyên Bình cần cân nhắc hướng dẫn xóm, tổ dân phố xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước chuyên đề phù hợp với các vấn đề mới phát sinh tại địa bàn huyện thay vì liên tục rà soát để bổ sung quy ước đã được công nhận. Đồng thời, hướng dẫn xóm, thôn bằng nhiều hình thức tuyên truyền, phổ biến hương ước, quy ước đã được UBND huyện ra quyết định công nhận.

Sau buổi kiểm tra thực tế, Vụ Pháp chế - Bộ VHTTDL đã phối hợp với Sở VHTTDL tỉnh Cao Bằng tổ chức lớp tập huấn về xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.